Στην καρδιά της επαρχιακής Ιαπωνίας, σε μια μικρή πόλη με το όνομα Σόι στην Καγκοσίμα, η πραγματικότητα της σχολικής ζωής απέχει πολύ από τα πολυπληθή αστικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το βίντεο αυτό μας προσφέρει μια σπάνια και αναλυτική ματιά στην καθημερινότητα της οικογένειας Σιρασάκα και των τριών παιδιών της – της Ίντο, του Ρούκια και του Ρούι – που φοιτούν σε ένα δημοτικό σχολείο το οποίο έχει μόνο οκτώ μαθητές συνολικά. Αυτή η εμπειρία δεν είναι απλώς μια εκπαιδευτική ιδιαιτερότητα, αλλά αντικατοπτρίζει τις σοβαρές δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η αγροτική Ιαπωνία.
Η μέρα ξεκινά με την τυπική ιαπωνική ρουτίνα: παραδοσιακό πρωινό με ρύζι και σούπα μίσο, και την ετοιμασία για το σχολείο. Παρατηρούμε τη συνήθη χρήση του Ράντοσερου, της άκαμπτης παραδοσιακής σχολικής τσάντας που έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει με άνεση τα βιβλία A4. Στη συνέχεια, ακολουθείται ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ιαπωνικά έθιμα, η ομαδική μετακίνηση των παιδιών της γειτονιάς προς το σχολείο, όπου τα μεγαλύτερα παιδιά προσέχουν τα μικρότερα, ενισχύοντας το αίσθημα της κοινότητας και της ευθύνης, συνοδευόμενα στην περίπτωσή τους από τον παππού. Η διαδρομή τους διαρκεί περίπου μισή ώρα για να καλύψουν τα δύο χιλιόμετρα.
Το σχολείο Κοτζίν-σα-κο, με τους 11 δασκάλους του για μόλις 8 μαθητές, λειτουργεί με ειδική διαπίστευση λόγω του χαμηλού αριθμού μαθητών, μια θλιβερή ένδειξη της μείωσης του πληθυσμού και του ποσοστού γεννήσεων στην περιοχή. Οι τάξεις είναι αναγκαστικά συνδυαστικές, με μαθητές διαφορετικών βαθμίδων να διδάσκονται στο ίδιο δωμάτιο, αν και με εξατομικευμένο υλικό. Πριν την έναρξη των μαθημάτων, οι μαθητές ασχολούνται με τα Τόμπαν, τις καθημερινές τους υποχρεώσεις, όπως το τάισμα των σχολικών κουνελιών. Ένα ξεχωριστό κομμάτι της πρωινής ρουτίνας είναι η ομαδική καθαριότητα του σχολείου από μαθητές και δασκάλους, μια πρακτική που διδάσκει την ομαδικότητα και την εκτίμηση του περιβάλλοντος. Επίσης, η πρόληψη είναι βασικό στοιχείο, με τους μαθητές να πλένουν τα χέρια και να κάνουν γαργάρες αμέσως μετά την επιστροφή από το εξωτερικό περιβάλλον.
Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, βλέπουμε την ενσωμάτωση της σύγχρονης τεχνολογίας με τη χρήση τάμπλετ για τη μελέτη των Ρομάτζι (ρωμαϊκό αλφάβητο) και άλλων μαθημάτων, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πρωτοβουλίας GIGA School. Παράλληλα, διατηρούνται οι παραδοσιακές ιαπωνικές τέχνες, όπως η καλλιγραφία Σούτζι για την Ίντο, η οποία απαιτεί έντονη συγκέντρωση και διδάσκει την ισορροπία κάθε πινελιάς. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι του προγράμματος είναι το Σοκούικου (εκπαίδευση στη διατροφή), όπου το μεσημεριανό γεύμα, παρασκευασμένο από μια κεντρική κουζίνα με τη φροντίδα διατροφολόγου, κοστίζει ελάχιστα και εξασφαλίζει ένα υγιεινό γεύμα για κάθε παιδί. Είναι ενδιαφέρον ότι η πρακτική του Χόκου Σόκου (σιωπηλό φαγητό) που επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας συνεχίζεται σε πολλά σχολεία. Μετά το φαγητό, τα παιδιά ανακυκλώνουν μόνα τους τα κουτιά του γάλακτος και βουρτσίζουν τα δόντια τους, ενισχύοντας την προσωπική ευθύνη και την υγιεινή.
Η μέρα ολοκληρώνεται με ελεύθερο παιχνίδι και απογευματινό πρόγραμμα στο κοινοτικό κέντρο, όπου τα παιδιά κάνουν τα μαθήματα τους και έχουν τη δυνατότητα για εξωσχολικές δραστηριότητες όπως το ποδόσφαιρο, με προπονητή τον ίδιο τον διευθυντή του σχολείου. Αυτό το μικρό σχολείο, αν και αντιμετωπίζει τη διαρκή απειλή του κλεισίματος, προσφέρει ένα μοναδικό περιβάλλον όπου η εξατομικευμένη προσοχή των εκπαιδευτικών επιτρέπει την πλήρη ανάπτυξη των ταλέντων και των δυνατοτήτων κάθε μαθητή, έναντι της τυποποιημένης εκπαίδευσης των μεγάλων πόλεων. Πρόκειται για μια συγκινητική εικόνα του πώς οι μικρές κοινότητες αγωνίζονται να διατηρήσουν τις παραδόσεις και την εκπαίδευση ενάντια στις αλλαγές των καιρών.
