Τα σχολικά βιβλία Ιστορίας στο Ισραήλ, αυτά που διδάσκεται η πλειονότητα των μαθητών (γραμμένα στα εβραϊκά), αφιερώνουν σημαντικό μέρος στην αρχαία Ελλάδα, καθώς αποτελεί έναν από τους βασικούς πολιτισμούς που επηρέασαν την ιστορική πορεία των Εβραίων. Η εξέταση των βιβλίων του Γυμνασίου και Λυκείου αποκαλύπτει μια λεπτομερή και ισορροπημένη προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας, ειδικά όσον αφορά την επαφή με τον Ιουδαϊκό κόσμο.
1. Η αρχαία Ελλάδα: Ο πολιτισμός της Εγγύς Ανατολής
Στο Λύκειο, στο κεφάλαιο με τίτλο «Οι πολιτισμοί της εγγύς ανατολής», οι αρχαίοι Έλληνες παρουσιάζονται εν συντομία μαζί με λαούς όπως οι Αιγύπτιοι, οι Φοίνικες και οι Χεταίοι.
- Γεωγραφική καθοριστικότητα: Τα βιβλία τονίζουν τον καθοριστικό ρόλο του γεωγραφικού ανάγλυφου της Ελλάδας. Το ανάγλυφο εμπόδισε την ένωση των φυλών σε ένα ενιαίο κράτος, οδηγώντας στην οργάνωση σε πόλεις-κράτη.
- Η θάλασσα ως πηγή ζωής: Η θάλασσα, αντίθετα, παρουσιάζεται ως πηγή ζωής που ευνοούσε την εξάπλωση των Ελλήνων, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για μόνιμη ή πρόσκαιρη εγκατάσταση σε άλλες περιοχές.
- Χρονική κατάτμηση: Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός χωρίζεται χρονικά σε τρία μέρη: την Ομηρική εποχή, την Αρχαϊκή εποχή και την Κλασσική εποχή, με λεπτομερείς πληροφορίες για καθεμία.
Τα βιβλία αφιερώνουν τελικά περισσότερες σελίδες στην αρχαία Ελλάδα και την Αίγυπτο απ’ ό,τι σε όλους τους άλλους πολιτισμούς της περιοχής.
2. Η Ελληνιστική Περίοδος και οι Μακκαβαίοι
Η πιο σημαντική αναφορά στην ελληνική ιστορία, σε σχέση με την ιουδαϊκή, βρίσκεται στο κεφάλαιο «Τα Ελληνιστικά Βασίλεια» και την περίοδο των Μακκαβαίων.
- Ο Μέγας Αλέξανδρος: Περιγράφεται διεξοδικά η αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι μάχες, ο θάνατός του και οι διεκδικήσεις των επιγόνων. Το 332 π.Χ. η Παλαιστίνη περιήλθε στην κυριαρχία των Ελλήνων, με τα βιβλία να αναφέρουν ότι «η καταπίεση του ντόπιου πληθυσμού άρχισε ξανά».
- Το βασίλειο των Σελευκιδών: Δίνονται λεπτομερείς περιγραφές για την πολιτική των Σελευκιδών βασιλέων και την προσπάθεια πλήρους εξελληνισμού των ιουδαϊκών κοινοτήτων της Παλαιστίνης.
- Η επανάσταση των Μακκαβαίων: Η επανάσταση του 167 π.Χ. περιγράφεται ως απάντηση στη βίαιη πολιτική εξελληνισμού, η οποία περιλάμβανε τη λεηλασία της Ιερουσαλήμ από τον Αντίοχο, τη βλασφημία στον Ναό του Σολομώντα και την εγκαθίδρυση της λατρείας του ίδιου του Αντίοχου, με τη μορφή του Δία. Η εξέγερση οδήγησε, μετά από σκληρούς αγώνες, στην ανεξαρτησία της Ιουδαίας.
3. Βυζάντιο και σύγχρονη Ιστορία
Στο βιβλίο της Δευτέρας Γυμνασίου, η πιο σύγχρονη ιστορία, που ξεκινά από τη ρωμαϊκή κατάκτηση, αναφέρεται και στην βυζαντινή περίοδο.
- Τα χρόνια του Βυζαντίου: Στο κεφάλαιο «Οι αιώνες της μετοίκησης», αναφέρεται ότι κατά τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι Εβραίοι ζούσαν διασκορπισμένοι στα εδάφη της. Λόγω της χριστιανικής αυστηρότητας του Πατριαρχείου, οργανώθηκαν σε τοπικούς εμπορικούς κύκλους όπου διέπρεψαν.
- Διώξεις του 1930: Στα βιβλία του Λυκείου που περιγράφουν τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, τους παγκόσμιους πολέμους και τις διώξεις από τους ναζί, η Ελλάδα αναφέρεται μόνο σε μία λίστα χωρών στις οποίες οι Εβραίοι υπέστησαν διώξεις τη δεκαετία του 1930.
Σημαντική Διευκρίνιση: Τα θρησκευτικά βιβλία (όπως το Ταλμούδ) που περιέχουν ορισμένα αμφιλεγόμενα σημεία για τους Έλληνες δεν διδάσκονται στα δημόσια σχολεία του Ισραήλ. Διδάσκονται μόνο σε μορφές εθελοντικής θρησκευτικής κατήχησης.