Η ιδέα ότι ο δικός μας πολιτισμός είναι ο πρώτος και μοναδικός που αναπτύχθηκε στη Γη φαίνεται αυτονόητη, όμως αν αναλογιστούμε την τεράστια κλίμακα του γεωλογικού χρόνου, τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα. Ο άνθρωπος (Homo sapiens) υπάρχει στον πλανήτη εδώ και περίπου 300.000 χρόνια, αλλά ο πολιτισμός μας, όπως τον ορίζουμε σήμερα, μετρά μόλις 10.000 χρόνια — δηλαδή μόλις το 3% της ιστορίας μας. Αν ένας προηγμένος πολιτισμός είχε υπάρξει πριν από εκατομμύρια χρόνια, θα είχε αφήσει πίσω του ίχνη που θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε σήμερα ή ο χρόνος θα είχε σβήσει τα πάντα;
Η αρχαιολογία και η παλαιοντολογία είναι περιορισμένες από τη φύση τους, καθώς το αρχείο των απολιθωμάτων είναι εξαιρετικά ελλιπές. Μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό των οργανισμών που έζησαν ποτέ καταφέρνει να απολιθωθεί, και ακόμα λιγότερα τεχνουργήματα θα μπορούσαν να αντέξουν εκατομμύρια χρόνια διάβρωσης και τεκτονικής δραστηριότητας. Αν ο δικός μας πολιτισμός κατέρρεε αύριο, σε 100.000 χρόνια τα περισσότερα από τα επιτεύγματά μας, από τις πόλεις μέχρι τα βιβλία μας, θα είχαν γίνει σκόνη. Τα μόνα ίχνη που ίσως θα παρέμεναν θα ήταν ορισμένα πολυμερή (πλαστικά), το σκυρόδεμα και οι χημικές ανωμαλίες στο γεωλογικό στρώμα της εποχής μας.
Αυτό το ερώτημα οδήγησε στη διατύπωση της «Σιλούριας Υπόθεσης» (Silurian Hypothesis) από τους επιστήμονες Adam Frank και Gavin Schmidt. Η υπόθεση αυτή δεν υποστηρίζει ότι υπήρξαν πράγματι αρχαίοι πολιτισμοί, αλλά εξετάζει αν θα μπορούσαμε να τους ανιχνεύσουμε στο γεωλογικό αρχείο. Η βασική ιδέα είναι ότι ένας βιομηχανικός πολιτισμός που καταναλώνει ενέργεια σε παγκόσμια κλίμακα θα άφηνε πίσω του συγκεκριμένα ισότοπα άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων. Υπάρχουν περιόδοι στην ιστορία της Γης, όπως το Θερμικό Μέγιστο Παλαιοκαίνου-Ηωκαίνου πριν από 56 εκατομμύρια χρόνια, όπου παρατηρείται απότομη άνοδος της θερμοκρασίας και μεταβολές στα ισότοπα άνθρακα, αν και οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτές οφείλονται σε φυσικά αίτια και όχι σε «σαύρες-ανθρώπους».
Πέρα από τη βιομηχανική δραστηριότητα, η συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας είναι γεμάτη με μύθους για χαμένους πολιτισμούς, όπως η Ατλαντίδα, και ιστορίες για μεγάλους κατακλυσμούς που εξαφάνισαν τον κόσμο. Ενώ πολλοί από αυτούς τους μύθους μπορεί να είναι αλληγορικοί, ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι αντανακλούν πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων, όταν η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε απότομα. Είτε πρόκειται για τον Homo erectus που χρησιμοποίησε τη φωτιά για εκατομμύρια χρόνια, είτε για ένα υποθετικό προ-ανθρώπινο είδος, η σκέψη ότι μπορεί να μην είμαστε οι πρώτοι «κυρίαρχοι» της Γης αποτελεί ένα συναρπαστικό νοητικό πείραμα που μας αναγκάζει να επανεκτιμήσουμε τη δική μας θέση και επίδραση στον πλανήτη.