Α. Μελετώ….
Τύποι επιλόγου
1ος:
Δεοντολογικός:
Συμπυκνώνει τα ληπτέα μέτρα – εφόσον δε ζητούνται
προς διαπραγμάτευση στο κυρίως θέμα.
Παράδειγμα δεοντολογικού επιλόγου:
Δεδομένο: Βία
Ζητούμενα: α. αίτια
Β. συνέπειες
Είναι, λοιπόν,
επιβεβλημένο να πατάσσεται η βία και να αποβάλλεται από
τη ζωή και τις εκδηλώσεις κάθε κοινωνίας γιατί υποβαθμίζει τον άνθρωπο και
απειλεί την κοινωνική ευστάθεια. Είναι, όμως, ωφελιμότερο η αντιμετώπισή
της να είναι ριζική καθώς η απλή περιστολή της δεν επιλύει οριστικά το
πρόβλημα παρά μόνο το αναχαιτίζει προσωρινά.
2ος: Ανακεφαλαιωτικός:
Παρουσιάζονται περιγραφικά και
ασχολίαστα οι βασικές θέσεις που υποστηρίχθηκαν στο κυρίως θέμα.
Φράσεις έναρξης ανακεφαλαιωτικού επιλόγου:
-
Εύκολα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα ότι…
-
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι…
-
Αβίαστα, λοιπόν, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι…
-
Το κεντρικό, λοιπόν, πόρισμα που αναδύεται από τη σύντομη
αυτή μελέτη του προβλήματος συμπυκνώνεται στο….
Παράδειγμα ανακεφαλαιωτικούεπιλόγου:
Δεδομένο: Τεχνολογία
Ζητούμενο: α. θετικά
Β. αρνητικά
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι η ανθρώπινη ζωή,
καθώς έχει παγιδευτεί σε μια αχαλίνωτη τεχνοκρατία, κινδυνεύει να χάσει το
αληθινό της νόημα. Από τον άνθρωπο εξαρτάται η αποσυμπλοκή, για να επανεύρει
την αυτοτέλειά της στα πλαίσια της αρμονικής συνύπαρξης του ηθικοπνευματικού
και υλικοτεχνικού πολιτισμού.
3ος: Συνενωτικός: (μέθοδος συγκερασμού)
Εφαρμόζεται σε διπολικά θέματα (θετικά- αρνητικά).
Γίνεται συνοπτική αναφορά στις δυο αντίθετες θέσεις και διατύπωση μιας τρίτης που αποτελεί
συγκερασμό των άλλων δυο.
Παράδειγμα συνενωτικού επιλόγου:
Δεδομένο: Διαφήμιση
Ζητούμενο: α. θετικά
Β. αρνητικά
Καταλήγοντας εύκολα μπορεί κανείς να πιστοποιήσει ότι τόσο η πρώτη
όσο και η δεύτερη άποψη για τη διαφήμιση κινούνται στο χώρο του δογματισμού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαφήμιση επαναστατικοποίησε τη ζωή των ανθρώπων
(Α΄ θέση). Από την άλλη, όμως, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι η διαφημιστική
λειτουργία, αναπαράγοντας πλασματικές ανάγκες ή προωθώντας αρνητικά πρότυπα
αλλοτριώνει τον άνθρωπο του καιρού μας (
Β’ θέση) . Το ζητούμενο, όμως δεν
είναι η ανάδειξη του αμφιλεγόμενου ρόλου της διαφήμισης αλλά η μεγιστοποίηση
της θετικής λειτουργίας της και η άμβλυνση των αρνητικών εκφάνσεών της (Γ’ θέση).
4ος: Επίλογος σε δομικούς άξονες:
1ος άξονας: Συνοπτική επισήμανση
του κινδύνου που απορρέει από το πρόβλημα .
2ος άξονας: Υπογράμμιση του
χρέους ατόμου & πολιτείας για την
αντιμετώπιση
3ος άξονας: Έμφαση στην
καταπολέμηση των βαθύτερων αιτιών
4ος άξονας: Προβολή της
αναγκαιότητας επιστροφής σε ένα ανθρωποκεντρικό πλαίσιο ζωής.
Παράδειγμα επιλόγου σε δομικούς άξονες
Δεδομένο: Βία
Ζητούμενο: α. αίτια
Β. συνέπειες:
Συμπερασματικά, είναι ανάγκη να ομολογήσουμε ότι η έξαρση της βίας
ναρκοθετεί την κοινωνική ζωή και δυναμιτίζει την πρόοδο του ανθρώπου σε όλους
τους τομείς δραστηριότητάς του (1ος άξονας). Απαιτείται, επομένως άτομο και
πολιτεία να αφυπνιστούν και να δραστηριοποιηθούν αποφασιστικά για την
αντιμετώπιση της κοινωνικής αυτής μάστιγας (2ος άξονας).
Οφείλουμε, ωστόσο, να αντιληφθούμε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αναληφθεί δε θα
τελεσφορήσει αν δεν υπάρξει ένας επαναπροσδιορισμός αξιών στη σύγχρονη κοινωνία
(3ος άξονας).χρειάζεται, λοιπόν, να επαναφέρουμε στη ζωή μας
τις ανθρωπιστικές αξίες και να επανατοποθετήσουμε τον άνθρωπο στη θέση που
πραγματικά του ανήκει, στο κέντρο δηλαδή της ζωής (4ος άξονας).
Β. Εφαρμόζω…
Να συντάξετε επιλόγους για τα
παρακάτω θέματα:
1. Τουρισμός (θετικά- αρνητικά)
2. Σχολική βία (αίτια- συνέπειες)
3. Εγκληματικότητα (αίτια – λύσεις)
4. Πατριωτισμός (αναγκαιότητα – τρόποι υγιούς καλλιέργειας)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1.
Εύκολα μπορεί να οδηγηθεί κανείς στη διαπίστωση ότι ο τουρισμός αποδεικνύεται
πολλαπλά ωφέλιμος για τα άτομα και τις κοινωνίες σε όλα τα επίπεδα. Όμως, δεν
πρέπει να παραβλέπει ότι παρουσιάζει σήμερα πολλά στοιχεία αλλοτρίωσης που τον
καθιστούν συχνά επιζήμιο. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι αυτά να εκλείψουν, ώστε
να μεγιστοποιηθεί η θετική του λειτουργία και να αμβλυνθούν οι αρνητικές του
εκφάνσεις.
2.
Συμπερασματικά, είναι ανάγκη να παρατηρηθεί ότι η σχολική βία αποτελεί ένα
φαινόμενο που φθείρει την ψυχή και προσβάλλει την αξιοπρέπεια πολλών παιδιών.
Απαιτείται, λοιπόν, δράση όλων των αρμόδιων φορέων και ιδιαίτερα της πολιτείας
για την αντιμετώπισή του. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι και αυτό, όπως
εξάλλου και κάθε μορφής βία, θα εκριζωθεί οριστικά από την κοινωνία μας, αν υπάρξει
εξάλειψη των ψυχοκοινωνικών αιτιών που το προκαλούν και επανιεράρχηση αξιών στο
πνεύμα του ανθρωπισμού.
3.
Το κεντρικό, λοιπόν, πόρισμα που αναδύεται από τη σύντομη αυτή μελέτη του
προβλήματος συμπυκνώνεται στη διαπίστωση ότι η εγκληματικότητα αποτελεί
μια αναμενόμενη συνέπεια των σύγχρονων
κοινωνικοπολιτικών αδιεξόδων και της απανθρωποποίησης που χαρακτηρίζει την
εποχή μας. Η ουσιαστική επίλυσή του, συνεπώς, δεν μπορεί παρά να ανάγεται σε
μια περισσότερο ανθρωποκεντρική προσέγγιση της ζωής.
4.
Καθίσταται, λοιπόν, σαφές ότι ο αληθινός
πατριωτισμός δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια κοινωνία ενωμένη που θα
θεμελιώνεται σε υγιείς βάσεις και θα επιτυγχάνει την πρόοδο και την ευημερία σε
όλα τα επίπεδα. Για αυτόν το λόγο οι φορείς κοινωνικοποίησης έχουν χρέος να
προβάλλουν τα ορθά πρότυπα και να προβούν σε κάθε άλλη απαραίτητη ενέργεια, ώστε ο πατριωτισμός να
γίνει κοινή συνείδηση όλων.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος