Μεθοδολογία σύνταξης προλόγου

Δείτε επίσης: Μεθολογία σύνταξης επιλόγου


Πώς φτιάχνω πρόλογο σε έκθεση

Α. Μελετώ:

 Γενικά στοιχεία:

Ο πρόλογος μιας έκθεσης μπορεί να πάρει διάφορες μορφές ανάλογα με τα ζητούμενα του θέματος.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, στόχος του είναι:

-           να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη

-          να αφήσει να διαφανεί η κατευθυντήρια ιδέα

-          να προετοιμάζει τη φυσική μετάβαση στο θέμα.

Αρετές ενός επιτυχημένου προλόγου:

-          Διαθέτει πρωτοτυπία χωρίς να οδηγείται στην επιτήδευση και την εκζήτηση

-          Δεν πραγματεύεται λεπτομέρειες του θέματος γιατί έτσι αυτοκαταργείται

-          Δεν πρέπει να είναι πολύ γενικός όπως οι συμβατικοί και προκατασκευασμένοι/ έτοιμοι πρόλογοι

-          Πρέπει να είναι ουσιαστικός, καίριος και περιεκτικός

-          Πρέπει να εξασφαλίζει την απρόσκοπτη μετάβαση στο κυρίως θέμα

Τι αποφεύγουμε στον πρόλογο:

Στον πρόλογος αποφεύγουμε τις παρακάτω στερεότυπες εκφράσεις:

-          Από τα πολύ παλιά χρόνια…

-          Ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον…

-          Από τότε που ο άνθρωπος εμφανίστηκε στη γη…

-          Η εποχή μας δε μπορεί να συγκριθεί με καμιά άλλη…

-          Μια αναδρομή στο ιστορικό παρελθόν….

-          Όλοι συμφωνούν με την άποψη…

Τύποι προλόγου 

Τρόποι κατασκευής προλόγου:

1. Παραγωγική μέθοδος:      Γενικό -> Ειδικό

- Αφετηρία για ένα τέτοιο πρόλογο είναι η ευρύτερη έννοια/ το γενικότερο πλαίσιο/ η υπερέννοια στην οποία εντάσσεται το θέμα.

- Την κεντρική  έννοια του θέματος τη θεωρούμε πάντα ως κάτι ειδικό.

- Έτσι αναζητούμε έννοιες γενικότερου περιεχομένου μέσα στις οποίες κατά γενική ομολογία εντάσσεται και η κεντρική έννοια  προκειμένου να προηγηθούν ώστε να φανεί η έννοια  που μας ενδιαφέρει ως φυσική τους κατάληξη.

Π.χ.       Γενικό  -> Ειδικό

             Θεσμοί  -> Οικογένεια / Σχολείο 

             Φαινόμενα κοινωνικής νοσηρότητας  -> Ναρκωτικά

 Εφαρμογή παραδείγματος (θέμα : ναρκωτικά)

Παρά τα αλματώδη βήματα προόδου που πραγματοποίησε ο άνθρωπος σε επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο και δεδομένων των κατακτήσεων σε κοινωνικοπολιτικό τομέα, εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να ταλανίζεται από [φαινόμενα κοινωνικής νοσηρότητας= Γενικό]. Ένα από αυτά είναι και τα [ναρκωτικά= Ειδικό] που μαστίζουν τους κόλπους της νεολαίας με δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για το κοινωνικό σύνολο. [Για την προσπέλαση, λοιπόν, του προβλήματος αυτού επιβάλλεται η αναζήτηση των αιτιών που οδηγούν στη χρήση ουσιών καθώς και στην εύρεση τρόπων περιστολής τους= μετάβαση στο Κ.Θ].

2. Μέθοδος επαναδιαπραγμάτευσης:

- Σχολιάζουμε εκτενέστερα το θέμα χρησιμοποιώντας και εξωθεματικές πληροφορίες

- Προσοχή! Δεν πρέπει ο πρόλογος να μετατραπεί σε στείρα επανάληψη του εκθεσιότιτλου.

Εφαρμογή παραδείγματος ( Θέμα : ναρκωτικά)

            [Το φαινόμενο της διακίνησης, εμπορίας και χρήσης ναρκωτικών ουσιών σήμερα τείνει να προσλάβει επιδημικές διαστάσεις. Αυτό, όμως, που προκαλεί ανησυχία στην κοινή γνώμη είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει το φαινόμενο αυτό ιδιαίτερα για τους νέους= επαναδιαπραγμάτευση του θέματος]. [Για το λόγο αυτό η Πολιτεία έχει αμετάθετο χρέος να συνδράμει στην εκρίζωση του κοινωνικού αυτού καρκινώματος= μετάβαση στο Κ. Θ].

3. Μέθοδος τονισμού:

- Επιδιώκεται η προβολή των εκφάνσεων εκείνων του θέματος, που το καθιστούν κρίσιμο, περίπλοκο, σύνθετο.

- Πρέπει να αποφεύγεται η δραματοποίηση του θέματος και η λεκτική υπερβολή

 Εφαρμογή παραδείγματος (θέμα : Ρατσισμός)

            Ο ρατσισμός, αναντίρρητα, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα για κάθε αναπτυγμένη κοινωνία. Η ύπαρξή του ναρκοθετεί την κοινωνική ομαλότητα αλλά και πυροδοτεί εκδηλώσεις βίας. [Ιδιαίτερα σήμερα, σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης και με δεδομένη την πολυπολιτισμικότητα των σύγχρονων κοινωνιών, ο ρατσισμός πρέπει να παταχθεί ώστε να επιτευχθεί η ισορροπία σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας= μετάβαση στο Κ. Θ.]

4. Αντιθετικός πρόλογος: 

Ο πρόλογος αυτός συντίθεται  με την προβολή της αντίθετης έννοιας / άποψης.

Εφαρμογή παραδείγματος (θέμα: ανεργία        ≠          εργασία)

Αναμφίλεκτα, [η εργασία= αντίθετη έννοια] αποτελεί καθοριστικής σημασίας προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου. Προσδίδει κύρος, τροφοδοτεί με αυτοπεποίθηση αλλά και συντελεί στην κοινωνική και πολιτιστική πρόοδο. Ό,τι έχει να επιδείξει το ανθρώπινο γένος το οφείλει στην εργασία. Σήμερα, όμως, τα ποσοστά [ανεργίας = θέμα] ολοένα και αυξάνονται με ανεξέλεγκτο ρυθμό, γεγονός που προβληματίζει τόσο τους ειδικούς όσο και το άτομο μεμονωμένα. [Για το λόγο αυτό επιβάλλεται η ανάληψη δραστικών πρωτοβουλιών με στόχο την αναχαίτιση του προβλήματος αυτού= μετάβαση στο Κ.Θ].

5. Αναφορά σε παραμέτρους του θέματος που δεν ζητούνται :

-          Επιλέγουμε παραμέτρους  που αφορούν το θέμα αλλά δεν μας τις ζητά

-          επικεντρώνουμε την προσοχή μας στη σπουδαιότερη από αυτές

-          την αναλύουμε σύντομα και στη συνέχεια συνδέουμε με το θέμα.

Π.χ Θέμα:  Αιτίες – Λύσεις     ////   Δε ζητά = Συνέπειες. (Άρα επιλέγω μια σημαντική συνέπεια).

Εφαρμογή παραδείγματος (θέμα: κρίση δημοκρατικού πολιτεύματος)

 Ο σημαντικότερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η σύγχρονη δημοκρατία είναι αυτός του εκφυλισμού και της αυτοδιάλυσης, καθώς βασικά συστατικά της στοιχεία, όπως είναι οι νέοι σε ηλικία πολίτες, αρνούνται τη συμμετοχή τους στα κοινά και αποστρέφονται στο σύνολο της την πολιτική.(= αναφορά σε μία από τις σπουδαιότερες επιπτώσεις του φαινομένου κατά την κρίση μας)[ Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η εξέταση των παραμέτρων που οδηγούν στη γιγάντωση του φαινομένου έτσι ώστε οι λύσεις να προκύψουν ευκολότερα= μετάβαση στο Κ. Θ]

Β.Εφαρμόζω:

  Αφού μελετήσετε την παραπάνω μεθοδολογία σύνταξης προλογικής παραγράφου να την εφαρμόσετε στους παρακάτω εκθεσιότιτλους.

1.            Θέμα: Παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων

Ζητούμενα:     α. αίτια

            β. λύσεις

2.         Θέμα: Απολιτικοποίηση νεολαίας

            Ζητούμενα:     α. αίτια

                                    β. λύσεις

3.         Θέμα: Θανατική ποινή

            Ζητούμενα:     α. επιχειρήματα κατά

                                  β. εναλλακτικοί τρόποι επιβολής ποινών

4.         Θέμα:  Ευρωπαϊκή Ένωση

            Ζητούμενα:     α. πλεονεκτήματα για την Ελλάδα από την ένταξή της στην Ε. Ε

                                    β. προσφορά Ελλάδας στη Ε. Ε

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Ζούμε αναντίρρητα σε μια εποχή γεμάτη αντιφάσεις και αντιθέσεις. Έτσι, παρά την ανάπτυξη που έχει συντελεστεί  σήμερα όλα τα επίπεδα, ανθρώπινα δικαιώματα εξακολουθούν να παραβιάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Η φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες και διακρίσεις, η έξαρση του εθνικισμού, η ανεργία, αποτελούν κάποια δείγματα μόνο του φαινόμενου. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να εξεταστούν τα αίτιά του αλλά και οι τρόποι περιστολής του.

2. Η απολιτικοποίηση αποτελεί οπωσδήποτε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες φθοράς του δημοκρατικού πολιτεύματος. Καταφέρει πλήγμα στην ουσία της δημοκρατίας, που είναι λαϊκή κυριαρχία μέσω της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά. Ιδιαίτερα σήμερα, λοιπόν, σε μια εποχή ευρύτερης κρίσης, αξίζει να μας απασχολήσει το ζήτημα της απολιτικοποίησης των νέων ανθρώπων.

3. Η ποινή παρουσιάζει μια πολύπλευρη κοινωνική λειτουργία. Δρα εκφοβιστικά, ώστε να αποτρέψει επίδοξους δράστες, σωφρονίζει όσους την υφίστανται, ικανοποιεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα και ταυτόχρονα έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα. Κάθε ποινή, όμως, θα πρέπει να διαπνέεται από πνεύμα ανθρωπισμού. Γι' αυτόν το λόγο η θανατική ποινή δεν έχει θέση μέσα σε μια πολιτισμένη κοινωνία και παράλληλα είναι σκόπιμο να αναζητηθούν εναλλακτικοί τρόποι επιβολής ποινών.    

4. Η συνειδητοποίηση της ανάγκης για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προήλθε από την ύπαρξη κοινών οικονομικών συμφερόντων μεταξύ των κρατών - μελών, από τις κοινές πολιτιστικές καταβολές αλλά και από την τραγική εμπειρία των παγκοσμίων πολέμων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα εντάχθηκε σε αυτήν την υπερεθνική ένωση αποκομίζοντας σημαντικά οφέλη, αλλά και έχοντας πολλά να προσφέρει.

Για το e-didaskalia.blogspot.gr

Αποστόλης Ζυμβραγάκης

Φιλόλογος