Ο ιός Έμπολα (πρώην επίσημη ονομασία Zaire ebolavirus, ή EBOV) είναι ένα ιολογικό taxon, είδος που περιλαμβάνεται στο γένος ebolavirus, της οικογένειας των filoviridae, τα μέλη της οποίας ονομάζονται filovirus. Η τάξη είναι mononegavirales. Ο ιός Έμπολα του Ζαΐρ (Zaire ebolavirus) είναι ο πλέον επικίνδυνος από του έξι ιούς του γένους ebolavirus, που είναι αιτιολογικός παράγοντας της ασθένειας του ιού Έμπολα. Ο ιός προκαλεί σοβαρό αιμορραγικό πυρετό σε ανθρώπους και άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά. O EBOV είναι παθογόνο του Επιπέδου Κινδύνου 4, το υψηλότερο στην κλίμακα, και έχει καταχωρηθεί επίσημα ως βιολογικό όπλο στον έλεγχο εξαγωγών-εισαγωγών.
Είδη και έκθεση
Το όνομα Zaire ebolavirus προέρχεται από το Ζαΐρ (τη χώρα στην οποία ανακαλύφθηκε αρχικά ο ιός Έμπολα) και το ταξονομικό του πρόθεμα είναι ebolavirus (που υποδηλώνει είδος του ιού Έμπολα. Επίσης, είναι ένας από τους 30 γνωστούς ιούς που μπορούν να προκαλέσουν ιογενές σύνδρομο αιμορραγικού πυρετού. Το γένος Ebolavirus επί του παρόντος διαθέτει πέντε (5) διακριτά είδη: Sudan ebolavirus, Zaire ebolavirus, Tai Forest ebolavirus, Reston ebolavirus και Bundibugyo ebolavirus.
- Κύρια έκθεση: συμβαίνει τυπικά όταν ταξιδεύει κανείς ή εργάζεται σε ενδημική από τον ιό περιοχή.
- Δευτερεύουσα έκθεση: συμβαίνει τυπικά από άνθρωπο σε άνθρωπο, κατά τη διάρκεια της ιατρικής φροντίδας, ή της ταφής μολυσμένων ασθενών. Συμβαίνει, επίσης, εξαιτίας της έκθεσης ανθρώπων σε θηλαστικά μολυσμένα από τον ιό.
Επιδημιολογία
Ο EBOV είναι ένας από τους τέσσερις ebolaviruses που προκαλούν την Ασθένεια ιού Έμπολα (EVD) στους ανθρώπους (αναφέρεται επίσης και ως αιμορραγικός πυρετός Έμπολα, EHF). Κατά το παρελθόν, ο EBOV προκάλεσε τις ακόλουθες EVD εξάρσεις:
| Έτος | Γεωγραφικές θέσεις | Νοσούντες/θάνατοι (αναλογία κατάληξης ασθενών) |
|---|---|---|
| 1976 | Γιαμπούκου, Ζαΐρ | 318/280 (88%) |
| 1977 | Μποντούνι, Ζαΐρ | 1/1 (100%) |
| 1988 | Πόρτον Ντάουν, Ηνωμένο Βασίλειο | 1/0 (0%) [ατύχημα εργαστηρίου] |
| 1994–1995- | Επαρχίες Βολέου Ντεμ και και Όγκουε Ιβίντο, Γκαμπόν | 52/32 (62%) |
| 1995 | Κικβίτ, Ζαΐρ | 317/245 (77%) |
| 1996 | Μάγιμπουτ 2, Γκαμπόν | 31/21 (68%) |
| 1996 | Σεργκίγεφ Πόσαντ,Ρωσία | 1/1 (100%) [ατύχημα εργαστηρίου] |
| 1996–1997 | Επαρχία Ογκουέ-Ιβίντο, Γκαμπόν, Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό | 62/46 (74%) |
| 2001–2002 | Επαρχία Ογκουέ-Ιβίντο, Γκαμπόν, Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό | 124/97 (78%) |
| 2002 | Επαρχία Ογκουέ-Ιβίντο, Γκαμπόν, Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό | 11/10 (91%) |
| 2002–2003 | Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό, Επαρχία Ογκουέ-Ιβίντο, Γκαμπόν | 143/128 (90%) |
| 2003–2004 | Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό | 35/29 (83%) |
| 2004 | Κόλτσοβο, Νοβοσιμπίρσκ Ομπλάστ, Ρωσία | 1/1 (100%) [ατύχημα εργαστηρίου] |
| 2005 | Διαμέρισμα δυτικού Κυβέτ, Κονγκό | 11/9 (82%) |
| 2008–2009 | Δυτικό Κάζάι, Κονγκό | 32/15 (47%) |
| 2014 | Γουινέα, Σιέρα Λεόνε, Λιβερία (Έξαρση του ιού Έμπολα 2014) | 7492/3439 (46%) (3 Οκτωβρίου 2014) |