H κριτική σκέψη διδάσκει στα παιδιά πώς να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται. Οι γονείς συχνά θέλουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να πετύχουν, αλλά χωρίς να το θέλουν σπεύδουν να δώσουν όλες τις απαντήσεις στα ερωτήματα των παιδιών τους, να τους υπενθυμίσουν τις ευθύνες τους ή δεν τους δίνουν αρκετές ευκαιρίες για τη λήψη αποφάσεων. Η συνήθεια αυτή των γονέων δεν επιτρέπει στο παιδί να αναπτύξει την κριτική σκέψη του ή τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανεξαρτησία αργότερα στη ζωή του. Δείτε πώς θα ενισχύσετε αυτές τις δεξιότητες στο σπίτι και αφήστε το παιδί να φέρει εις πέρας μόνο του μερικές από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας.
Βήμα 1o
Κάντε στο παιδί σας ερωτήσεις που επιδέχονται πλήθος απαντήσεων και όχι μόνο μία σωστή απάντηση. Για παράδειγμα, εάν το παιδί ενδιαφέρεται για τη μαγειρική, ρωτήστε το από ποια συστατικά πιστεύει ότι θα πρέπει να αποτελείται το γεύμα της ημέρας. Η φύση αυτών των ερωτήσεων επιτρέπει στα παιδιά να απαντήσουν χωρίς το φόβο ότι ίσως θα δώσουν μια λανθασμένη απάντηση.
Βήμα 2ο
Εξασκηθείτε στην πρακτική της κατηγοριοποίησης και της ταξινόμησης παρέα με το παιδί σας. Αυτές οι δεξιότητες είναι απαραίτητες για την κριτική σκέψη, επειδή απαιτούν ταυτοποίηση και ταξινόμηση σε ένα σύνολο κανόνων. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους κανόνες και να τους εφαρμόσουν σε άλλες περιπτώσεις στην καθημερινότητά τους.
Βήμα 3ο
Αφήστε το παιδί σας να διορθώσει τα λάθη του. Αν το παιδί σας χύσει το ποτήρι με το γάλα του, αντί να τρέξετε να το καθαρίσετε, δοκιμάστε να του πείτε: «Ωχ, χύθηκε το γάλα σου. Τι θα κάνεις τώρα;». Με ελάχιστη ή καθόλου παρότρυνση από εσάς, το παιδί την επόμενη φορά θα μετακινήσει το ποτήρι σε μεγαλύτερη απόσταση από την άκρη του τραπεζιού κι έτσι θα είναι λιγότερο πιθανό να ξανακάνει ζημιά.
Βήμα 4ο
Κάντε ερωτήσεις στο παιδί που του δίνουν τη δυνατότητα να κάνει τις δικές του επιλογές. Για παράδειγμα, δοκιμάστε να του πείτε: «Θέλεις να φορέσεις το μπλε ή το κόκκινο πουκάμισο σήμερα;». Μην επιλέγετε εσείς τα ρούχα για το παιδί σας όσο κι αν βιάζεστε.
Βήμα 5ο
Αφήστε το παιδί σας να πάρει τις αποφάσεις του, ακόμα κι αν δεν συμφωνείτε με αυτές. Αργότερα, μπορείτε να αξιολογήσετε την απόφαση του παιδιού σας, ρωτώντας το πώς αισθάνεται για την επιλογή του και τι θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά την επόμενη φορά. Εναλλακτικά, δώστε στο παιδί σας τρεις λύσεις σε κάθε πρόβλημα και ρωτήστε το ποια είναι η λύση που νομίζει ότι είναι καλύτερη και γιατί ή αν θα μπορούσε να σκεφτεί εναλλακτικές.
Βήμα 6ο
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να παίξει με παιχνίδια ή προγράμματα υπολογιστών που ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη ή τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Τα τουβλάκια, για παράδειγμα, ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και παράλληλα την αντιμετώπιση προβλημάτων, καθώς απαιτούν από τα παιδιά να σκεφτούν πώς θα καταφέρουν να τα στερεώσουν χωρίς να πέσουν κάτω.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.