Διδάσκοντας στα παιδιά την Οδική Ασφάλεια

Η Ελληνική Λέσχη Αυτοκινήτου και Περιηγήσεων συμβουλεύει τους γονείς πώς θα μάθουν στα παιδιά να κυκλοφορούν στον δρόμο με ασφάλεια.

Στους ελληνικούς δρόμους: Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία των Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Εurostat (*):

• Κάθε χρόνο στη χώρα μας σημειώνονται κάθε χρόνο περισσότερα από 1.800  ατυχήματα μέσα και έξω από τα σχολεία, με θύματα μικρούς μαθητές, ενώ:
• Περισσότερα από 75 παιδιά (0-14 ετών) αφήνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους στους δρόμους της χώρας μας.
• Η Ελλάδα κατέχει την τρίτη υψηλότερη θέση στην Ε.Ε. (14 ανά 100 χιλ άτομα) αναφορικά με τους δείκτες θνησιμότητας από τροχαία ατυχήματα μεταξύ παιδιών, εφήβων και νέων έως 25 ετών.
• Κατά τη διάρκεια 1996-2003, το 50% των παιδιών 0-14 ετών που υπέστησαν τροχαίο ατύχημα, τραυματίστηκαν ως πεζοί.
• Το 20% των παθόντων παιδιών προσχολικής ηλικίας βρισκόταν στο μπροστινό κάθισμα και το 70% δεν έκανε χρήση παιδικού καθίσματος.
• Το 10% των παθόντων παιδιών 5-14 ετών ήταν ποδηλάτες, ενώ σχεδόν κανένα δεν φορούσε κράνος.
• 7  στους 10 παθόντες εφήβους και νέους 15-24 ετών τραυματίστηκαν ως χρήστες μηχανοκίνητων δικύκλων.

Πρακτικός οδηγός εκμάθησης οδικής ασφάλειας

Ο οδηγός «Διδάσκοντας στα παιδιά μας την Οδική Ασφάλεια», με τη συνεργασία του βρετανικού τμήματος «Teaching Children Road Safety», απευθύνεται με απλές και πρακτικές συμβουλές σε 4 ηλικιακές κατηγορίες παιδιών (1-4, 5-6, 7-9 και 10-15 ετών), προκειμένου να διδαχθούν τους βασικούς κανόνες οδικής ασφάλειας και ασφαλούς συμπεριφοράς.

Γονείς: Ο καλύτερος δάσκαλος οδικής ασφάλειας

Οι βασικοί κανόνες διδασκαλίας για την οδική ασφάλεια διδάσκονται στο δρόμο. Το παιδί είναι μαζί με τον γονιό, ακολουθεί και μιμείται το παράδειγμα του, είτε αυτό είναι καλό είτε όχι! Μην περιμένετε να διδαχθούν τα παιδιά σας από το σχολείο και μόνο όλα τα θέματα της οδικής ασφάλειας. Διδάξτε τα -τουλάχιστον τα βασικά σημεία- εσείς οι ίδιοι.

Βεβαιωθείτε ότι οι παππούδες, οι συγγενείς, οι φίλοι, ακόμη και η baby sitter ακολουθούν ακριβώς τα ίδια παραδείγματα με εσάς.

Να θυμάστε ότι: Τα παιδιά αναπτύσσουν τη σκέψη τους σε διαφορετικά επίπεδα. Εσείς και μόνο μπορείτε να αποφασίσετε πότε το παιδί σας είναι έτοιμο να μεταβεί από το ένα επίπεδο εκμάθησης στο επόμενο.

1-4 ετών: Προστατέψτε το παιδί σας

1. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν την κυκλοφορία. Ποτέ μην τα αφήνετε μόνα τους, ακόμη και όταν είναι παρέα με μεγαλύτερα παιδιά.

2. Επιλέξτε το μέρος που θα είναι ασφαλές για να παίζουν. Ποτέ στο πεζοδρόμιο ή στον δρόμο ακόμη κι αν είναι ήσυχος. Αν δεν υπάρχει, όμως, άλλο μέρος για παιγνίδι, πρέπει οπωσδήποτε να βρίσκονται υπό την επίβλεψη κάποιου ενήλικου.

3. Όταν βγαίνετε μαζί τους έξω, βεβαιωθείτε ότι το παιδί περπατά στην πλευρά του πεζοδρομίου (εσωτερικά), ακόμη και αν του κρατάτε το χέρι.

4. Δώστε το καλό παράδειγμα. Εξηγήστε του τι είναι η κυκλοφορία. Πείτε του για τα φανάρια, γιατί πρέπει να σταματάμε και να ελέγχουμε το δρόμο πριν τον διασχίσουμε. Εξηγήστε του τη διαφορά μεταξύ δρόμου και πεζοδρομίου.

5. Εξηγήστε του ακόμη ότι πολλές φορές τα αυτοκίνητα και οι μοτοσικλέτες ανεβαίνουν και στο πεζοδρόμιο για διάφορους λόγους, συνεπώς και εκεί πρέπει να προσέχουμε.

5-6 ετών: Διδάσκοντας το παιδί…

1. Κάθε φορά που βγαίνετε μαζί με το παιδί στο δρόμο, πείτε του τι πρόκειται να κάνετε και γιατί. Εξηγήστε  στο παιδί τα βασικά σημεία για να διασχίσετε μια διασταύρωση:
α) Να σκέπτεται (Βρες ένα ασφαλές σημείο να σταθείς)
β) Να σταματά σε σημείο που θα είναι ορατός από τους διερχόμενους οδηγούς
γ) Να επιλέγει (Απόφυγε να περάσεις μεταξύ σταματημένων αυτοκινήτων)
δ) Να περιμένει (Μέχρι να είναι σίγουρο ότι θα περάσει με ασφάλεια)
ε) Να ξεκινά τον σωστό χρόνο (Όταν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος)
στ) Να περνά γρήγορα απέναντι (Χωρίς να σταματά, να έχει το νου του την ώρα που διασχίζει τον δρόμο μόνο σε αυτό)

2. Κάντε πρακτική σε ήσυχους δρόμους κοντά στο σπίτι. Πρώτα δείξτε του τι να κάνει. Μετά, αφήστε το να σας οδηγήσει εκείνο να περάσετε απέναντι. Αργότερα αφήστε το να έλθει σε εσάς προσεκτικά, όταν το περιμένετε εσείς στο απέναντι πεζοδρόμιο.

3. Στην ηλικία αυτή το παιδί δεν είναι πραγματικά έτοιμο να διασχίσει το δρόμο. Βεβαιωθείτε ότι πάντα ένας ενήλικος θα είναι κοντά του.

4. Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται όταν το παιδί αρχίζει το σχολείο και δεν συνοδεύεται από ενήλικο. Προσπαθήστε να συνδυάσετε τις ώρες σχολείου με κάποιον άλλο γονέα για να πάρει το παιδί σας από το σχολείο, αν δεν μπορείτε εσείς οι ίδιοι.

5. Επιλέξτε την πιο ασφαλή διαδρομή σχολείο-σπίτι, κάντε την μαζί με το παιδί σας και εξηγήστε  του γιατί. Όπου υπάρχει κοντινή διασταύρωση με σηματοδότη, χρησιμοποιήστε την.

7-9 ετών: Διέλευση σε σταυροδρόμι, χωρίς φανάρια…

1. Εξηγήστε  στο παιδί σας τα στάδια που χρειάζονται για να διασχίσει με ασφάλεια ένα δρόμο χωρίς σηματοδότη.

2. Αφού βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει κατανοήσει τα παραπάνω, κάντε του πρακτική εξάσκηση, ξεκινώντας από ήσυχους δρόμους που στο παρελθόν έχετε διασχίσει μαζί. Παρακολουθήστε το και βεβαιωθείτε, πριν το αφήσετε μόνο του να το κάνει.

3. Δοκιμάστε το ίδιο αργότερα, σε πιο πολυσύχναστους δρόμους. Κάντε το μαζί του πολλές φορές πριν το αφήσετε μόνο του.

4. Πολλά παιδιά (όπως και ενήλικοι) δεν είναι ικανά να κρίνουν την ταχύτητα με την οποία κινούνται τα αυτοκίνητα, καθώς και το πόσο μακριά είναι. Εξάλλου, η ηλικία κατανόησης τέτοιων θεμάτων διαφέρει από παιδί σε παιδί.

5. Να ντύνετε το παιδί σας με έντονα χρώματα (ή χρώματα που «τραβούν το μάτι» των οδηγών) και βέβαια όχι με μαύρα ρούχα, έστω κι αν είναι της μόδας, ειδικά με μουντό ή συννεφιασμένο καιρό. Θυμηθείτε όμως ότι και τα πιο λαμπερά χρώματα δεν φωσφορίζουν το βράδυ σε σκοτεινούς δρόμους. Εξηγήστε  στο παιδί γιατί το ντύνετε με ανοικτά χρώματα, ειδικά το βράδυ.

10-15 ετών: Μάθετε τα παιδιά σας να σκέφτονται για τον εαυτό τους

Είναι οι ηλικίες που τα παιδιά απαιτούν σταδιακά την ανεξαρτησία τους. Μπορεί μάλιστα να φύγουν και κάποια διαστήματα μακριά από το σπίτι, π.χ. για να επισκεφθούν φίλους τους.

Το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής παιδιών σε ατυχήματα με αυτοκίνητο είναι ηλικίας «από 12 έως 15 ετών. Είναι η ηλικία που το παιδί νομίζει ότι "τα ξέρει όλα"». Είναι στο δικό σας χέρι να το κάνετε να δει με σοβαρότητα τα θέματα της οδικής ασφάλειας.

1. Συνεχίστε να του μιλάτε για τους κινδύνους της κυκλοφορίας. Υπενθυμίστε του να περιμένει να σταματήσει η κίνηση για να διασχίσει ένα δρόμο, να χρησιμοποιεί τις διαβάσεις πεζών, να μη διασχίζει δρόμους κάνοντας «ζιγκ-ζαγκ», αν υπάρχει νησίδα στη μέση λεωφόρου τότε να διασχίζει τη λεωφόρο σαν να πρόκειται για δύο ξεχωριστούς δρόμους, σταματώντας και περιμένοντας επάνω στη νησίδα.

2. Συζητήστε με το παιδί τους κινδύνους για κάθε διαδρομή που πρόκειται να κάνει (κυρίως αυτή του σχολείου).

3. Ελέγξτε αν το παιδί σας μπορεί να κρίνει σωστά την ταχύτητα και την απόσταση των αυτοκινήτων σε έναν πολυσύχναστο δρόμο και συζητήστε μαζί του για τα «ασφαλή περάσματα» του.

4. Επιμείνετε ότι ποτέ δεν πρέπει να διασχίσει ένα δρόμο ακολουθώντας τυφλά τους φίλους του ή άλλους. Πάντα πρέπει να σκέφτεται και να προσέχει εκείνο τον εαυτό του.

5. Πάνω από όλα, οδηγήστε το παιδί με το παράδειγμα σας, τόσο σαν πεζοί όσο και σαν οδηγοί ή αναβάτες (ζώνες, κράνος κ.λπ.).

Περισσότερες εκπαιδευτικές συμβουλές εδώ.