Η παιδική και εφηβική ηλικία αποτελούν περιόδους της ζωής όπου το σώμα μεγαλώνει: όλοι οι ιστοί αναπτύσσονται, αυξάνουν τα οστά, οι μύες, και τελικά το ύψος και το βάρος του παιδιού.
Για να διαπιστωθεί εάν η σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού πραγματοποιείται με φυσιολογικό ρυθμό είναι απαραίτητη η συχνή αξιολόγησή του.
Πώς, όμως, αξιολογείται η σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού;
Η αξιολόγηση της ανάπτυξης ενός παιδιού πραγματοποιείται συνήθως με τη χρήση των καμπυλών ανάπτυξης βάρους, ύψους και δείκτη μάζας σώματος σε σχέση με την ηλικία, οι οποίες διαφοροποιούνται ανάλογα με το φύλο.
Τέτοιου είδους διαγράμματα περιέχονται και στα παιδικά βιβλιάρια υγείας. Στα διαγράμματα των καμπυλών ανάπτυξης σημειώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι μετρήσεις βάρους, ύψους και δείκτη μάζας σώματος του παιδιού είτε από τον επαγγελματία υγείας που παρακολουθεί το παιδί (π.χ. τον παιδίατρο) είτε από τους ίδιους τους γονείς.
Οι μετρήσεις αυτές βοηθούν στο να παρακολουθείται διαχρονικά η σωματική του ανάπτυξη. Μία και μόνο αξιολόγηση της ανάπτυξης ενός παιδιού δεν μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες για το αν η ανάπτυξή του είναι ή όχι ικανοποιητική.
Απαιτούνται περισσότερες μετρήσεις σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, για να φανεί εάν υπάρχει κίνδυνος ανεπαρκούς ανάπτυξης (π.χ. μη ικανοποιητική αύξηση ύψους ή βάρους) ή υπερβάλλουσας ανάπτυξης (π.χ. μεγάλης και απότομης αύξησης βάρους).
Τα διαγράμματα των καμπυλών ανάπτυξης δεν λαμβάνουν υπόψη τους το γενετικό υπόβαθρο ενός παιδιού. Αυτό θα πρέπει να έχουν κατά νου οι γονείς όταν το παιδί τους αξιολογείται «κάτω από το μέσο όρο» ή «πάνω από το μέσο όρο».
Για παράδειγμα, ένα παιδί με χαμηλό ανάστημα δεν πρέπει σε όλες τις περιπτώσεις να ανησυχήσει τους γονείς. Το μέγιστο ύψος ενός παιδιού επηρεάζεται από το ανάστημα των γονιών του. Συνεπώς, εάν ένα παιδί έχει γονείς με χαμηλό ανάστημα, οι περισσότερες πιθανότητες είναι να έχει και αυτό χαμηλό ανάστημα σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας και του φύλου του, τα οποία όμως έχουν γονείς με ψηλό ανάστημα. Ένα τέτοιο παιδί θα βρίσκεται «χαμηλά στις καμπύλες» κάθε φορά που αξιολογείται.
Αυτό που θα πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς είναι μια μεγάλη μεταβολή στη θέση του παιδιού στα διαγράμματα καμπυλών ανάπτυξης. Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί που βρίσκεται πάντα στα ανώτατα όρια των καμπυλών βρεθεί ξαφνικά αρκετά χαμηλότερα στις καμπύλες ίσως αυτό να κρύβει κάποια παθολογική αιτία.
Παρόλα αυτά, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη πως οι καμπύλες ανάπτυξης δεν αποτελούν διαγνωστικό μέσο, αλλά ένα εργαλείο που βοηθάει στη συνολική αξιολόγηση του παιδιού.
Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύονται τον επαγγελματία υγείας που παρακολουθεί το παιδί τους, ο οποίος θα αξιολογήσει συνολικά την υγεία του παιδιού και θα μπορεί να εκτιμήσει εάν οι μεταβολές στην ανάπτυξή του είναι αποδεκτές ή απαιτούν διερεύνηση περαιτέρω.
Περισσότερα συμβουλές εδώ.