Εάν είστε γονέας ενός παιδιού με ΔΕΠΥ, ξέρετε ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να κάνει τη ζωή δύσκολη κατά καιρούς. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της περίπτωσής σας, μερικές από τις προκλήσεις στην καθημερινή ζωή σας μπορεί να φανεί συντριπτική, ακόμη και ανυπέρβλητη. Ευτυχώς για τους γονείς, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για το παιδί σας για να το βοηθήσετε να κρατήσει τα συμπτώματα υπό έλεγχο ακόμη και να μειώσει τη σοβαρότητα αυτής της κατάστασης. Όσο νωρίτερα μπορείτε να βρείτε και να αντιμετωπίσετε τα ζητήματα της ΔΕΠΥ, και πιο συνεπείς είστε με την επιλογή μεθόδων θεραπείας, τόσο πιο ευτυχισμένο και πιο επιτυχημένο θα είναι το παιδί σας.
Η ανάγκη για πρόσθετη βοήθεια
Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά που έχουν ΔΕΠ ή ΔΕΠΥ έχουν περιορισμένη εκτελεστική λειτουργία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουν δυσκολία σχεδιασμού, ελέγχου των παρορμήσεων και συγκέντρωσης για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να ολοκληρώσει τα σχολικά ή ορισμένα καθήκοντα. Αυτά τα παιδιά θα χρειαστούν πρόσθετη βοήθεια και καθοδήγηση από τους γονείς και τους δασκάλους, ενώ μαθαίνουν να αναπτύσσουν τις δεξιότητες τους.
Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά που έχουν ΔΕΠ ή ΔΕΠΥ έχουν περιορισμένη εκτελεστική λειτουργία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουν δυσκολία σχεδιασμού, ελέγχου των παρορμήσεων και συγκέντρωσης για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να ολοκληρώσει τα σχολικά ή ορισμένα καθήκοντα. Αυτά τα παιδιά θα χρειαστούν πρόσθετη βοήθεια και καθοδήγηση από τους γονείς και τους δασκάλους, ενώ μαθαίνουν να αναπτύσσουν τις δεξιότητες τους.
Όταν δίνετε οδηγίες στο παιδί σας, πρέπει να είστε σαφείς. Θα μπορούσε εύκολα να αποσπαστεί η προσοχή τους από ό, τι τους έχετε ζητήσει να κάνουν. Τείνουν να διακόπτουν τις συνομιλίες και να κάνουν άκαιρες ερωτήσεις, ή να πουν τα πράγματα χωρίς διακριτικότητα. Πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου, παρόλο που είναι κουρασμένα, ακόμα είναι υπερκινητικά κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Δεν είναι συνειδητή συμπεριφορά
Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι ακόμα και όταν το παιδί σας αγνοεί, σας ενοχλεί ή σας εξοργίζει, δεν το κάνει συνειδητά. Θέλουν να συμπεριφέρονται, να ολοκληρώνουν τις εργασίες, και να ευχαριστούν τους γονείς και τους δασκάλους τους αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν αυτό. Έτσι, ως γονέας, προσπαθήστε να μην παίρνετε την αρνητική συμπεριφορά ή στάση τους προσωπικά.
Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι ακόμα και όταν το παιδί σας αγνοεί, σας ενοχλεί ή σας εξοργίζει, δεν το κάνει συνειδητά. Θέλουν να συμπεριφέρονται, να ολοκληρώνουν τις εργασίες, και να ευχαριστούν τους γονείς και τους δασκάλους τους αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν αυτό. Έτσι, ως γονέας, προσπαθήστε να μην παίρνετε την αρνητική συμπεριφορά ή στάση τους προσωπικά.
Τι μπορείτε να κάνετε ως γονέας;
Για να βοηθήσετε το παιδί σας να είναι ήρεμο, οργανωμένο και παραγωγικό, υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορείτε να κάνετε. Μπορείτε να εφαρμόσετε τις ακόλουθες ιδέες, μπορείτε να παρατηρήσετε ότι όλη η οικογένεια σας λειτουργεί καλύτερα, δεδομένου ότι όλοι στην οικογένεια ζουν με ΔΕΠ-Υ.
1. Να θυμάστε ότι το παιδί σας παίρνει ερεθίσματα από εσάς
Αν μπορείτε να μείνετε ήρεμοι όσον αφορά την αντιμετώπιση του παιδιού σας, η συμπεριφορά σας μπορεί να τα βοηθήσει να μείνουν ήρεμα. Η αντιπαράθεση είναι αντιπαραγωγική, καθιστώντας το παιδί και τον γονέα ακόμη πιο απογοητευμένους. Προσπαθήστε να καταλάβετε το θυμό του παιδιού σας. Προλογίζοντας αυτό που πρέπει να πούμε με μια δήλωση κατανόησης όπως, «Καταλαβαίνω ότι αυτή η άσκηση είναι δύσκολη», μπορεί να κάνει τη διαφορά πριν από τον καθορισμό μια λογικής προσδοκίας.
Αν μπορείτε να μείνετε ήρεμοι όσον αφορά την αντιμετώπιση του παιδιού σας, η συμπεριφορά σας μπορεί να τα βοηθήσει να μείνουν ήρεμα. Η αντιπαράθεση είναι αντιπαραγωγική, καθιστώντας το παιδί και τον γονέα ακόμη πιο απογοητευμένους. Προσπαθήστε να καταλάβετε το θυμό του παιδιού σας. Προλογίζοντας αυτό που πρέπει να πούμε με μια δήλωση κατανόησης όπως, «Καταλαβαίνω ότι αυτή η άσκηση είναι δύσκολη», μπορεί να κάνει τη διαφορά πριν από τον καθορισμό μια λογικής προσδοκίας.
2. Ενθαρρύνετε την αυτονομία
Θυμηθείτε, όσα περισσότερα πράγματα κάνετε για το παιδί σας, τόσο λιγότερα θα κάνει το ίδιο για τον εαυτό του. Κατανοήστε τους περιορισμούς του, αλλά βεβαιωθείτε ότι κάνει ό, τι μπορεί εύλογα να κάνει για τον εαυτό του ή τον εαυτό της στο σπίτι, στις κοινωνικές συναναστροφές, και την καθημερινή ζωή. Χρησιμοποιώντας πρόγραμμα ή διαγράμματα μαζί με μια δέσμη κανόνων και τακτικές ρουτίνες θα βοηθήσει το παιδί να καταλάβει τα καθήκοντα της ημέρας του. Αυτή η προβλεψιμότητα μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας (και εσάς) να αισθάνεται πιο άνετα. Εάν το παιδί σας ξέρει ποια είναι η επόμενη υποχρέωση που πρέπει να κάνει, αυτός ή αυτή είναι πιο πιθανό να αναλάβει να τη φέρει εις πέρας μόνος του ή μόνη της με λιγότερο σπρώξιμο από εσάς.
Θυμηθείτε, όσα περισσότερα πράγματα κάνετε για το παιδί σας, τόσο λιγότερα θα κάνει το ίδιο για τον εαυτό του. Κατανοήστε τους περιορισμούς του, αλλά βεβαιωθείτε ότι κάνει ό, τι μπορεί εύλογα να κάνει για τον εαυτό του ή τον εαυτό της στο σπίτι, στις κοινωνικές συναναστροφές, και την καθημερινή ζωή. Χρησιμοποιώντας πρόγραμμα ή διαγράμματα μαζί με μια δέσμη κανόνων και τακτικές ρουτίνες θα βοηθήσει το παιδί να καταλάβει τα καθήκοντα της ημέρας του. Αυτή η προβλεψιμότητα μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας (και εσάς) να αισθάνεται πιο άνετα. Εάν το παιδί σας ξέρει ποια είναι η επόμενη υποχρέωση που πρέπει να κάνει, αυτός ή αυτή είναι πιο πιθανό να αναλάβει να τη φέρει εις πέρας μόνος του ή μόνη της με λιγότερο σπρώξιμο από εσάς.
3. Τηρήστε τους κανόνες πειθαρχίας
Όταν κάθε παιδί παραβεί έναν κανόνα, οι συνέπειες είναι το κλειδί για τη βελτίωση της μελλοντικής συμπεριφοράς. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν είναι διαφορετικά. Εξετάστε την καταλληλότητα των συνεπειών αυτών. Δοκιμάστε ζητώντας από το παιδί σας να βρει τις συνέπειες που θα πρέπει να επωμίζεται όταν σπάσει ορισμένους κανόνες. Αυτό τους βοηθά να αναλάβουν την ευθύνη για τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς τους. Επίσης, ποτέ μην υποτιμάτε τη σημασία της ανταμοιβής για το παιδί σας όταν συμπεριφέρεται καλά.
Όταν κάθε παιδί παραβεί έναν κανόνα, οι συνέπειες είναι το κλειδί για τη βελτίωση της μελλοντικής συμπεριφοράς. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν είναι διαφορετικά. Εξετάστε την καταλληλότητα των συνεπειών αυτών. Δοκιμάστε ζητώντας από το παιδί σας να βρει τις συνέπειες που θα πρέπει να επωμίζεται όταν σπάσει ορισμένους κανόνες. Αυτό τους βοηθά να αναλάβουν την ευθύνη για τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς τους. Επίσης, ποτέ μην υποτιμάτε τη σημασία της ανταμοιβής για το παιδί σας όταν συμπεριφέρεται καλά.
4. Επιτρέψτε επιλογές
Κανείς δεν θέλει να του δίνουν οδηγίες για κάθε μικρό πράγμα. Επιτρέποντας στο παιδί σας να κάνει κάποιες μη-ζωτικής σημασίας επιλογές για τον εαυτό τους είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να του διδάξετε τον αυτο-έλεγχο. Δοκιμάστε να προσφέρετε ένα ζευγάρι διαφόρων επιλογών, καμία από τις οποίες δε θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες. Ας τους αφήσουμε να επιλέξουν τι να φορέσουν, ποια εργασία για το σπίτι να κάνετε πρώτα, ή με ποια εργασία του νοικοκυριού να αρχίσει. Κάνοντας μικρότερες επιλογές τώρα είναι μεγάλη πρακτική για πιο ζωτικής σημασίας επιλογές που θα πρέπει να κάνει αργότερα στη ζωή.
Κανείς δεν θέλει να του δίνουν οδηγίες για κάθε μικρό πράγμα. Επιτρέποντας στο παιδί σας να κάνει κάποιες μη-ζωτικής σημασίας επιλογές για τον εαυτό τους είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να του διδάξετε τον αυτο-έλεγχο. Δοκιμάστε να προσφέρετε ένα ζευγάρι διαφόρων επιλογών, καμία από τις οποίες δε θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες. Ας τους αφήσουμε να επιλέξουν τι να φορέσουν, ποια εργασία για το σπίτι να κάνετε πρώτα, ή με ποια εργασία του νοικοκυριού να αρχίσει. Κάνοντας μικρότερες επιλογές τώρα είναι μεγάλη πρακτική για πιο ζωτικής σημασίας επιλογές που θα πρέπει να κάνει αργότερα στη ζωή.
5. Συνεχίστε να προσπαθείτε
Ακριβώς όπως μπορείτε να περιμένετε το παιδί σας να συνεχίσει να προσπαθεί ακόμη και αν δεν πετύχει κάτι σε πρώτη φάση, θα πρέπει να βοηθήσετε το παιδί σας με ΔΕΠΥ ώσπου να πετύχει. Πολλές μέθοδοι θεραπείας και η τροποποίηση της συμπεριφοράς απαιτούν επανειλημμένες προσπάθειες πριν τα καταφέρετε, να το θυμάστε αυτό!
Ακριβώς όπως μπορείτε να περιμένετε το παιδί σας να συνεχίσει να προσπαθεί ακόμη και αν δεν πετύχει κάτι σε πρώτη φάση, θα πρέπει να βοηθήσετε το παιδί σας με ΔΕΠΥ ώσπου να πετύχει. Πολλές μέθοδοι θεραπείας και η τροποποίηση της συμπεριφοράς απαιτούν επανειλημμένες προσπάθειες πριν τα καταφέρετε, να το θυμάστε αυτό!
Συνολικά, βεβαιωθείτε ότι έχετε εκπαιδεύσει τον εαυτό σας, ώστε να μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να ασχολείται με την κατάστασή του όσο πιο ανώδυνα γίνεται. Επικεντρωθείτε στα πράγματα που το παιδί σας κάνει καλά, να τον ή την επαινείτε για τους κανόνες που τηρούνται και για εργασίες που κάνει καλά. Και όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, μην σταματήσετε να προσπαθείτε. Κάθε τεχνική δεν πρόκειται να λειτουργήσει για το παιδί σας, αλλά μέσω της δοκιμής και του λάθους είναι μερικές φορές ο μόνος τρόπος για να καταλάβετε τα πράγματα και να επιλέξετε τις σωστές θεραπείες. Συμβουλευτείτε το γιατρό και ζητήστε επαγγελματική βοήθεια για το παιδί σας όποτε χρειάζεται. Όσο μεγαλύτερη συμμετοχή σας στη διαδικασία της θεραπείας του παιδιού σας, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα.
Περισσότερα θέματα για μαθησιακές δυσκολίες εδώ.
Από τις Μαρία Γκουγκούμη – Ψυχολόγος/ Ειδική Παιδαγωγός
Αργυρώ Καραμπά – Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας
grafwnimata.gr
Αργυρώ Καραμπά – Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας
grafwnimata.gr