Πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες. Σε τι ποσότητες τα έχει ανάγκη το παιδί; Ποιος ο ρόλος των βιταμινών στη διατροφή του; Από πού μπορεί να πάρει βιταμίνη C; Ποια παιδιά χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής; Οι ειδικοί απαντούν…
Ο ρόλος του διαιτολόγου
Για να εξετάσει ένας διαιτολόγος τις διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού πρέπει να κάνει μια πλήρη ανάλυση της σύστασης του σώματος (βάρος, ύψος, καμπύλες ανάπτυξης κ.λπ.) και λαμβάνοντας υπόψη το ιδιαίτερο ιστορικό του κάθε παιδιού να προσδιορίσει τις απαραίτητες ημερήσιες ανάγκες του σε πρωτεΐνες, λίπη, και υδατάνθρακες, που αποτελούν τις κύριες κατηγορίες θρεπτικών συστατικών.
Για να εξετάσει ένας διαιτολόγος τις διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού πρέπει να κάνει μια πλήρη ανάλυση της σύστασης του σώματος (βάρος, ύψος, καμπύλες ανάπτυξης κ.λπ.) και λαμβάνοντας υπόψη το ιδιαίτερο ιστορικό του κάθε παιδιού να προσδιορίσει τις απαραίτητες ημερήσιες ανάγκες του σε πρωτεΐνες, λίπη, και υδατάνθρακες, που αποτελούν τις κύριες κατηγορίες θρεπτικών συστατικών.
Η ποικιλία στη διατροφή του θα μας βοηθήσει ώστε να συμπεριλαμβάνονται και οι απαραίτητες βιταμίνες για τη σωστή ανάπτυξή του. Το δύσκολο κομμάτι είναι να μεταφράσουμε τα νούμερα σε τρόφιμα. Εκεί είναι που ένας ειδικός θα βοηθήσει να κάνετε σωστούς συνδυασμούς τόσο στο καθημερινό του διαιτολόγιο όσο και στη διαμόρφωση ενός εβδομαδιαίου πλάνου. Να συμπεριλάβει επίσης τις ιδιαιτερότητες της κάθε εποχής αλλά και τις προτιμήσεις του παιδιού.
Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C αποτελεί μια από τις σημαντικότερες βιταμίνες για τη θωράκιση του οργανισμού. Τα καινούρια δεδομένα όμως λένε πως ενώ πράγματι ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, πρέπει να λαμβάνεται και σε λογικές ποσότητες. Δεν χρειάζεται να δίνετε στα παιδιά πάνω από 2-3 πορτοκάλια την ημέρα σε χυμό. Άλλες σημαντικές πηγές της βιταμίνες είναι οι φράουλες, τα ακτινίδια, το μπρόκολο, οι πιπεριές κ.λπ.
Η βιταμίνη C αποτελεί μια από τις σημαντικότερες βιταμίνες για τη θωράκιση του οργανισμού. Τα καινούρια δεδομένα όμως λένε πως ενώ πράγματι ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, πρέπει να λαμβάνεται και σε λογικές ποσότητες. Δεν χρειάζεται να δίνετε στα παιδιά πάνω από 2-3 πορτοκάλια την ημέρα σε χυμό. Άλλες σημαντικές πηγές της βιταμίνες είναι οι φράουλες, τα ακτινίδια, το μπρόκολο, οι πιπεριές κ.λπ.
Τα συμπληρώματα διατροφής
Όσον αφορά στα συμπληρώματα διατροφής, οι γονείς πρέπει να προσέξουμε τα διάφορα σκευάσματα που κατακλύζουν την αγορά καθώς πολλές φορές οι αναλογίες που περιλαμβάνουν σε βιταμίνες και μέταλλα ξεπερνούν κατά πολύ τις ημερήσιες ανάγκες. Μόνο ο παιδίατρος μπορεί να σας πει με ασφάλεια αν προκύψει κάποια ιδιαίτερη ανάγκη ελέγχοντας πάντα την πορεία ανάπτυξης του παιδιού. Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων δεν χρειάζεται συμπληρώματα. Με εξαίρεση την εμφάνιση κάποιου νοσήματος. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της σιδηροπενικής αναιμίας που οι αποθήκες του σιδήρου του παιδιού αδειάζουν, συνηθίζεται η άμεση λήψη συμπληρώματος σιδήρου για την ομαλή ανάπτυξη του οργανισμού του. Πέρα όμως από τις κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν πάντα κάποιες συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη συχνή χρήση πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων, που μπορεί σε μεγάλες δόσεις να επιφέρουν τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μην παραλείπετε να συμβουλευτείτε έναν ειδικό. Το γεγονός ότι μπορείτε να βρείτε ένα συμπλήρωμα πλέον ακόμα και σε σούπερ μάρκετ δεν το κάνει λιγότερο επιβλαβές. Παν μέτρον άριστον, λοιπόν.
Όσον αφορά στα συμπληρώματα διατροφής, οι γονείς πρέπει να προσέξουμε τα διάφορα σκευάσματα που κατακλύζουν την αγορά καθώς πολλές φορές οι αναλογίες που περιλαμβάνουν σε βιταμίνες και μέταλλα ξεπερνούν κατά πολύ τις ημερήσιες ανάγκες. Μόνο ο παιδίατρος μπορεί να σας πει με ασφάλεια αν προκύψει κάποια ιδιαίτερη ανάγκη ελέγχοντας πάντα την πορεία ανάπτυξης του παιδιού. Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων δεν χρειάζεται συμπληρώματα. Με εξαίρεση την εμφάνιση κάποιου νοσήματος. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της σιδηροπενικής αναιμίας που οι αποθήκες του σιδήρου του παιδιού αδειάζουν, συνηθίζεται η άμεση λήψη συμπληρώματος σιδήρου για την ομαλή ανάπτυξη του οργανισμού του. Πέρα όμως από τις κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν πάντα κάποιες συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη συχνή χρήση πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων, που μπορεί σε μεγάλες δόσεις να επιφέρουν τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μην παραλείπετε να συμβουλευτείτε έναν ειδικό. Το γεγονός ότι μπορείτε να βρείτε ένα συμπλήρωμα πλέον ακόμα και σε σούπερ μάρκετ δεν το κάνει λιγότερο επιβλαβές. Παν μέτρον άριστον, λοιπόν.
Τι λένε οι ειδικοί;
Αντώνης Καφάτος, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής Πανεπιστημίου Κρήτης:
«Δεν παίρνω βιταμίνες. Τρώω κάθε μέρα 5 φρούτα εποχής, πρωί και βράδυ λαχανικά (αυτή την εποχή χόρτα, μπρόκολο, παντζάρια κ.ά.) και προσθέτω μια ντομάτα στο κολατσιό μου (π.χ. με ένα αβγό και μαύρο ψωμί). Απλώς προσέχω τη διατροφή μου, χωρίς να μετρώ μερίδες. Οι περισσότερες μελέτες με τα συμπληρώματα βιταμινών δείχνουν αρνητικά αποτελέσματα, πιθανώς γιατί οι υπερβολικές δόσεις τους αυξάνουν το οξειδωτικό στρες στον οργανισμό. Οι τροφές άλλωστε έχουν χιλιάδες άλλες ουσίες εκτός από τα γνωστά συστατικά, τις οποίες ακόμα δεν γνωρίζουμε. Συμπληρώματα διατροφής πρέπει να παίρνει κάποιος μόνο όταν έχει αποδεδειγμένα ανεπάρκεια σε κάποιο στοιχείο (π.χ. έλλειψη σιδήρου ή βιταμίνης Α ή Β), η οποία έχει βρεθεί με κλινική ή βιοχημική εξέταση.» (στα ΝΕΑ)
«Δεν παίρνω βιταμίνες. Τρώω κάθε μέρα 5 φρούτα εποχής, πρωί και βράδυ λαχανικά (αυτή την εποχή χόρτα, μπρόκολο, παντζάρια κ.ά.) και προσθέτω μια ντομάτα στο κολατσιό μου (π.χ. με ένα αβγό και μαύρο ψωμί). Απλώς προσέχω τη διατροφή μου, χωρίς να μετρώ μερίδες. Οι περισσότερες μελέτες με τα συμπληρώματα βιταμινών δείχνουν αρνητικά αποτελέσματα, πιθανώς γιατί οι υπερβολικές δόσεις τους αυξάνουν το οξειδωτικό στρες στον οργανισμό. Οι τροφές άλλωστε έχουν χιλιάδες άλλες ουσίες εκτός από τα γνωστά συστατικά, τις οποίες ακόμα δεν γνωρίζουμε. Συμπληρώματα διατροφής πρέπει να παίρνει κάποιος μόνο όταν έχει αποδεδειγμένα ανεπάρκεια σε κάποιο στοιχείο (π.χ. έλλειψη σιδήρου ή βιταμίνης Α ή Β), η οποία έχει βρεθεί με κλινική ή βιοχημική εξέταση.» (στα ΝΕΑ)
Ελένη Γιαμαρέλλου, καθηγήτρια Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών:
«Η βιταμίνη C και το κρυολόγημα; Είναι δοξασία. Για να έχει αποτέλεσμα η βιταμίνη C στις λοιμώξεις, πρέπει να πάρεις τόσο μεγάλες δόσεις που θα πεθάνεις από αυτές και όχι από τη λοίμωξη!» (στα ΝΕΑ)
«Η βιταμίνη C και το κρυολόγημα; Είναι δοξασία. Για να έχει αποτέλεσμα η βιταμίνη C στις λοιμώξεις, πρέπει να πάρεις τόσο μεγάλες δόσεις που θα πεθάνεις από αυτές και όχι από τη λοίμωξη!» (στα ΝΕΑ)
Περισσότερα θέματα για τη διατροφή εδώ.