Εργαζόμενοι από το σπίτι
Στην εποχή της ταχύτητας που ζούμε οι αλλαγές είναι αναμενόμενες σε πολλούς τομείς. Έτσι και στον εργασιακό χώρο παρατηρούνται όχι μόνο καινούργια επαγγέλματα αλλά και διαφορετικές μορφές εργασίας και σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Ο λόγος γίνεται για την τηλεργασία, η οποία έχει κάνει την εμφάνισή της και στην Ελλάδα και, όπως πιστεύουν πολλοί, μπορεί όχι μόνο να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας αλλά και να αποφέρει στους εργαζομένους και στους εργοδότες μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη απ' ό,τι η συμβατική εργασία.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η τηλεργασία μπορεί να οριστεί ως η μορφή εργασίας που εκτελείται από ένα άτομο κυρίως ή σε ένα σημαντικό μέρος της, σε τοποθεσίες εκτός του παραδοσιακού εργασιακού χώρου, για έναν εργοδότη ή πελάτη, και η οποία περιλαμβάνει τη χρήση των τηλεπικοινωνιών και προηγμένων τεχνολογιών πληροφόρησης ως ένα ουσιαστικό και κεντρικό χαρακτηριστικό της εργασίας. Οι δύο βασικοί τρόποι τηλεργασίας είναι είτε κάποιος να είναι υπάλληλος σε έναν εργοδότη είτε ελεύθερος επαγγελματίας. Στην πρώτη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι μόνιμα συνδεδεμένος με το δίκτυο των εργοδοτών, η εργασιακή του ζωή είναι πολύ περισσότερο ελεγχόμενη μέσω της τεχνολογίας και έχει πολύ λιγότερη ευελιξία ως προς τον τρόπο που θα οργανώσει τον εργάσιμο χρόνο του. Στη δεύτερη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι πολύ περισσότερο ελεύθερος να καθορίσει τον ρυθμό εργασίας του εκτελώντας την εργασία του στον προσωπικό του υπολογιστή και συνδεόμενος μόνο, όταν είναι απαραίτητο, με το δίκτυο της επιχείρησης, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά επαγγέλματα.
Η αύξηση των τηλεργαζομένων στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα σιγά σιγά οφείλεται στα οφέλη που υπόσχεται. Όσον αφορά τους εργαζομένους μειώνονται ο χρόνος και οι απαιτούμενες δαπάνες για τη μεταφορά τους προς και από τον χώρο εργασίας. Οι λιγότερες επαγγελματικές ανταλλαγές που συνάπτουν είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα, γιατί έχουν ως αποτέλεσμα να έχουν περισσότερο χρόνο άρα και χρήμα. Και οι εργοδότες ωφελούνται, εφόσον έχει παρατηρηθεί αύξηση της παραγωγικότητας.
Από την άλλη πλευρά, όμως, η τηλεργασία έχει παρουσιάσει και αρνητικές επιδράσεις για τους εργαζομένους στο σπίτι όπως κοινωνική απομόνωση, δυσκολίες προσαρμογής, ειδικά στον οικογενειακό χώρο, όταν υπάρχουν παιδιά, υψηλό αρχικό κόστος εξοπλισμού και κόστος πρόσβασης για τους αυτοαπασχολουμένους στην τηλεργασία, λιγότερες ευκαιρίες για προαγωγή, απώλεια προνομίων και δικαιωμάτων (π.χ. διακοπές, άδεια λόγω ασθενείας) κ.ά.
Φυσικά η τηλεργασία δεν είναι για τον καθέναν. Υπάρχουν κάποια σημεία που πρέπει να προσέξουν και οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει με τον ίδιο προσεκτικό τρόπο που κάνουν την επιλογή προσωπικού να επιλέξουν ποιες δραστηριότητες θα μπορούσαν να γίνουν μέσω τηλεργασίας και ποιο προσωπικό έχει τη γνώση, την ικανότητα και τα κίνητρα, όπως επίσης και το κατάλληλο κλίμα στο σπίτι, ώστε να μπορέσει αποτελεσματικά να αποδώσει μακριά από τον χώρο εργασίας. Όσο λάθος είναι να σχυριστούμε ότι ο εργαζόμενος αποδίδει καλύτερα, όταν εργάζεται υπό επίβλεψη 8 - 4 στον χώρο εργασίας, άλλο τόσο είναι λάθος ο ισχυρισμός ότι η πλήρης μεταφορά της εργασίας στο σπίτι ή σε κάποιο περιφερειακό κέντρο εργασίας θα αυξήσει την παραγωγικότητα. Το βασικό κλειδί της επιτυχίας είναι η προσεκτική επιλογή και το ποσοστό μεταξύ τηλεργασίας και παραδοσιακού τρόπου εργασίας.
Από τον ημερήσιο τύπο Διασκευή)
ερωτησεισ:
Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.
Μονάδες 25
Β.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε γράμμα τους αριθμούς από τη Στήλη Β, που αντιστοιχούν στις σωστές προτάσεις, σύμφωνα με το κείμενο που σας έχει δοθεί.
στηλη α
|
στηλη β
|
1. ωφελείται από τη μείωση του χρόνου μεταφοράς στην εργασία
| |
α. ο εργοδότης
|
2. οδηγείται στην κοινωνική απομόνωση
|
3. επιλέγει δραστηριότητες
| |
β. ο εργαζόμενος
|
4. ωφελείται από την αύξηση της παραγωγικότητας
|
5. αναλαμβάνει το υψηλό αρχικό κόστος του εξοπλισμού
|
Μονάδες 5
Β.2. "Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση ... να εφαρμοστεί σε πολλά επαγγέλματα."
Να επισημάνετε τους τρόπους με τους οποίους οργανώνεται ο λόγος στην παραπάνω παράγραφο αναφέροντας τα συγκεκριμένα χωρία.
Μονάδες 5
Β.3. α. "Στην εποχή της ταχύτητας ... συμβατική εργασία."
Στην παράγραφο που σας δίνεται να αντικαταστήσετε την κάθε λέξη που ακολουθεί με άλλη, χωρίς να αλλοιώνεται η σημασία του κειμένου: παρατηρούνται, πιστεύουν, μείωση, αποφέρει, οφέλη.
Μονάδες 5
β. Να σχηματίσετε από μια πρόταση με τις παρακάτω λέξεις:
τεχνολογία, πληροφόρηση, προσαρμογή, εξοπλισμός, επίδραση.
Μονάδες 5
Β.4. "Τα επαγγέλματα στα οποία μπορεί να εφαρμοστεί η τηλεργασία είναι πολλά."
Να αναπτύξετε την παραπάνω θεματική φράση σε μια παράγραφο χρησιμοποιώντας δικά σας παραδείγματα. (50-70 λέξεις)
Μονάδες 5
Γ. Ο καθηγητής σου, στα πλαίσια του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, παρουσιάζει στην τάξη τα νέα δεδομένα στον εργασιακό χώρο που αφορούν σε διαφορετικές μορφές εργασίας, όπως η τηλεργασία. Σου ανατίθεται, αφού μελετήσεις το άρθρο, να εκθέσεις στους συμμαθητές σου τις συνέπειες που έχει η τηλεργασία σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (λ.χ. γυναίκες, νέοι, άτομα με ειδικές ανάγκες) που κατεξοχήν αντιμετωπίζουν προβλήματα ανεργίας, καθώς και να παρουσιάσεις άλλους τρόπους αντιμετώπισης της ανεργίας ως γενικό φαινόμενο που γνωρίζει έξαρση στις μέρες μας. (500-600 λέξεις)
Μονάδες 50
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο άρθρο παρουσιάζεται μία νέα μορφή εργασίας - η τηλεργασία - και τα χαρακτηριστικά της. Πρόκειται για εργασία - ελεύθερη ή μισθωτή - που ασκείται έξω από τους συνηθισμένους χώρους και αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες των υπολογιστών και των δικτύων. Ως νέος τύπος επαγγελματικής απασχόλησης εγγυάται οφέλη για τους εργαζόμενους και τους εργοδότες αλλά εμπεριέχει και κινδύνους. Για παράδειγμα μειώνει το μόχθο και το χρόνο της μετακίνησης για τον εργαζόμενο αλλά στερεί τον κοινωνικό χώρο της εργασίας και τα δικαιώματα. Γι’ αυτό το λόγο απαιτείται προσεκτική διαχείριση της νέας αυτής δυνατότητας.
(87 λέξεις)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Β.1. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΗ
α = 3, 4 β = 1,2, 5
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Β.2. ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
Η παράγραφος αναπτύσσεται μ' έναν μεικτό τρόπο. Η θεματική περίοδος είναι ορισμός ( Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση… έως …κεντρικό χαρακτηριστικό της εργασίας) και ακολουθεί διαίρεση (Οι δύο βασικοί τρόποι…. έως ….. μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά επαγγέλματα).
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Β.3. α. ΣΥΝΩΝΥΜΑ
παρατηρούνται = εντοπίζονται, εμφανίζονται, γίνονται αντιληπτά, διακρίνονται
πιστεύουν = θεωρούν, υποστηρίζουν, νομίζουν
μείωση = άμβλυνση, ελάττωση, αντιμετώπιση
αποφέρει = αποδώσει, προσδώσει
οφέλη = κέρδη, πόροι, έσοδα, εισοδήματα
(σημ. απαιτείται μόνο μία λέξη οι περισσότερες δίνονται ενδεικτικά)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Β.3. β. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
► Η τεχνολογία επιτρέπει στον άνθρωπο να ικανοποιήσει τις υλικές του ανάγκες.
► Σήμερα η πληροφόρηση επιτυγχάνεται με ολωσδιόλου νέα μέσα όπως οι υπηρεσίες του διαδικτύου.
► Η προσαρμογή των οργανισμών στις ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες τους εξασφάλισε την επιβίωση.
► Ο εξοπλισμός του σχολικού εργαστηρίου με ηλεκτρονικούς υπολογιστές διευκόλυνε την εκπαιδευτική διαδικασία.
► Η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας μπορεί να αποδειχθεί επιζήμια.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Β.4. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
Τα επαγγέλματα στα οποία μπορεί να εφαρμοστεί η τηλεργασία είναι πολλά. Πολλά από τα επαγγέλματα παροχής υπηρεσιών μπορούν να αξιοποιήσουν τη νέα αυτή μορφή. Για παράδειγμα οι μεταφραστές ή οι διερμηνείς μπορούν να εργάζονται στο σπίτι ή στο γραφείο τους και να στέλνουν τη μετάφρασή τους μέσω του διαδικτύου. Οι δακτυλογράφοι μπορούν να κάνουν το ίδιο όπως και οι διορθωτές ή οι επιμελητές κειμένων. Ακόμη και πιο παραδοσιακά επαγγέλματα μπορούν να υιοθετήσουν αυτή τη νέα απασχόληση. Οι εκπαιδευτικοί, παραδείγματος χάριν, μπορούν να παραδίδουν μαθήματα εξ αποστάσεως (e-learning), λογιστές προσφέρουν την υπηρεσία τους μέσω διαδικτύου. Και βέβαια όλα τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τη σύγχρονη τεχνολογία εξυπηρετούνται από αυτή την απασχόληση: προγραμματιστές, γραφίστες, ηλεκτρονικοί κ.ά. Είναι βέβαιο ότι το επαγγελματικό τοπίο αλλάζει ραγδαία μετά την επανάσταση της πληροφορικής.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Η σύγχρονη τεχνολογία αλλάζει δραματικά το τοπίο της ζωής, των ανθρώπινων σχέσεων, της καθημερινότητας επαληθεύοντας μερικές από τις προβλέψεις της επιστημονικής φαντασίας. Ένας από τους χώρους που άμεσα επηρεάζεται είναι η εργασία.
Νέες ειδικότητες γεννιούνται, παραδοσιακά επαγγέλματα καταργούνται, προνόμια και δικαιώματα ανατρέπονται. Οι απαιτήσεις για γνώση και εξειδίκευση αποκτούν νέο περιεχόμενο ενώ βεβαιότητες και φιλοδοξίες απασχόλησης επαναπροσδιορίζονται. Αν και το τοπίο για την αξία της εργασίας δεν είναι ευοίωνο, η δημιουργία νέων επαγγελματικών μορφών τροφοδοτεί την ελπίδα.
Στην κατηγορία αυτή ανήκει και η τηλεργασία. Ανοίγει, μάλιστα, ελπίδες απασχόλησης για πληθυσμιακές ομάδες που απειλούνται ή και βασανίζονται από την ανεργία. Οι γυναίκες που υποχρεώνονται ή αποφασίζουν να διακόψουν την εργασία τους εξαιτίας της μητρότητας μπορούν να αναζητήσουν μία νέα απασχόληση αξιοποιώντας την τεχνολογία. Η δραστηριότητά τους μπορεί εύκολα να γίνεται μέσα στο σπίτι σε χρόνους που της επιτρέπουν τα υπόλοιπα καθήκοντά της.
Αντίστοιχα η τηλεργασία μπορεί να αξιοποιηθεί από τους νέους παράλληλα με τις σπουδές τους ή ως μεταβατικό στάδιο μέχρι την οριστική
επαγγελματική τους ένταξη. Αποτελεί σε αυτή την περίπτωση έναν σημαντικό πόρο ζωής για το νέο και του δίνει και δυνατότητες εξάσκησης..
Η ομάδα, όμως, που άμεσα και κύρια ευνοείται είναι οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες. Διότι οι νέες τεχνολογίες αναπληρώνουν συχνά ανεπάρκειες του ανθρώπου ή αδυναμίες του. Ταυτόχρονα η απαλλαγή του ανθρώπου με σωματική αναπηρία να κυκλοφορεί από και προς έναν πιθανό εργασιακό χώρο, μέσα στην αφιλόξενη πόλη, είναι μία ανακούφιση αλλά και μία ελπίδα.
Από την άλλη δεν πρέπει να παραβλεφθούν οι κίνδυνοι που η τηλεργασία γεννά: η στέρηση του εργασιακού χώρου, όπου γεννιούνται κοινωνικές σχέσεις και πιθανές αγωνιστικές διεκδικήσεις, η σύγχυση εργασιακού και προσωπικού χρόνου και χώρου, η εκμετάλλευση της ανάγκης του ανθρώπου. Γι αυτό η τηλεργασία δεν πρέπει ούτε και μπορεί να αντιμετωπίσει το οξύ πρόβλημα που είναι η απαξίωση της σύγχρονης εργασίας.
Μία από τις εκρηκτικότερες συνέπειες της απαξίωσης είναι η καταδίκη στην ανεργία. Γίνεται μάλιστα συγκλονιστικότερο μέσα σ' ένα ιδεολογικό κλίμα που επιβάλλει την εργασία ως μέγιστη αξία και οδηγεί όσους τυχερούς έχουν εξασφαλίσει ένα επάγγελμα να εργάζονται απεμπολώντας όλες τις άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες. Και μετατρέπεται σε εφιάλτη όταν γίνεται η μοίρα των νέων. Γι' αυτό είναι επιτακτικότερο από ποτέ να αναζητηθεί και να ανακτηθεί μια ισορροπία.
1. Η αρχή πρέπει να γίνει από τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Το σύγχρονο σχολείο ανταποκρίνεται στην ευθύνη του όταν καθοδηγεί σωστά στην επαγγελματική επιλογή, όταν προσφέρει ουσιαστικό και αποτελεσματικό επαγγελματικό προσανατολισμό.
2. Ανακουφίζει από την ανεργία η συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Αυτή μπορεί να προσφέρει την αναγκαία εξειδίκευση, την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και την γνωστική επανατροφοδότηση.
3. Η πολιτεία δικαιώνει το ρόλο της όταν παρεμβαίνει διαπαιδαγωγητικά στη συμπεριφορά των πολιτών. Τέτοιο ρόλο διαδραματίζει η επιδότηση θέσεων εργασίας για νέους, τα προγράμματα απασχόλησης άνεργων νέων, η πρόσληψη νέων ανθρώπων σε επιχειρήσεις του δημοσίου.
4. Αντίστοιχα σημαντική ανακούφιση προσφέρει η κατάργηση της πολυθεσίας και η έγκαιρη συνταξιοδότηση.
5. Η μείωση του ωραρίου εργασίας, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, παράγει αυτόματα νέες θέσεις εργασίας.
6. Τα ουσιαστικά κίνητρα για απασχόληση στην ύπαιθρο έχουν διπλό θετικό αποτέλεσμα και την περιφερειακή ανάπτυξη επιτρέπουν και την ανεργία αντιμετωπίζουν.
Όλα αυτά μπορούν να περιορίσουν σ' ένα σημαντικό βαθμό το πρόβλημα της ανεργίας όμως δε θα το λύσουν. Η οριστική αντιμετώπιση των αντιφάσεων και της σκληρότητας που διέπουν τη σύγχρονη εργασία προϋποθέτει ριζικές ανατροπές του πολιτιστικού μοντέλου και τη δημιουργία ενός άλλου δικαιότερου και ανθρωπιστικότερου πολιτισμού.