ΣΤΙΧΟΙ 185-336
Το μοτίβο του
αναγνωρισμού: Ο αναγνωρισμός στην Οδύσσεια πραγματοποιείται με μια
ορισμένη διαδικασία. Δηλαδή είναι κι αυτός θεματικός τύπος, όπως και η
φιλοξενία.
Κατά τη διαδικασία του αναγνωρισμού:
α) Προϋποτίθεται η πολύχρονη απουσία του
αναγνωριζόμενου από τον αναγνωριστή.
β) Απομονώνονται τα δύο πρόσωπα που μετέχουν στον
αναγνωρισμό.
γ) Αποκρύπτεται η ταυτότητα του αναγνωριζόμενου με
μεταμόρφωση ή παραμόρφωση ή με μια ψεύτική ιστορία.
δ) Ακολουθεί η αποκάλυψη (αποκατάσταση του προσώπου
με άρση της μεταμόρφωσης-παραμόρφωσης και ομολογία της ταυτότητάς του).
ε) Μεσολαβεί η δοκιμασία: ο αναγνωριστής εκφράζει τη
δυσπιστία του και ζητά αποδεικτικά στοιχεία και μετά ακολουθούν οι
διαβεβαιώσεις ή τα αποδεικτικά στοιχεία του αναγνωριζόμενου, και
στ) ακολουθεί η αναγνώριση και η έκφραση συναισθημάτων.
Κατά τη διαδικασία του αναγνωρισμού, ο Τηλέμαχος έζησε μια κλίμακα
συναισθημάτων που παρουσιάζει καμπύλη:
Κατάπληξη και δέος – δυσπιστία και αμφιβολία – πειθώ –
σπαραχτική συγκίνηση.
Τη γρήγορη αυτή εξέλιξη της κλίμακας δικαιολογεί ο αιφνιδιασμός
στην αρχή και η αναφορά στο θαύμα έπειτα, που λειτουργεί καταλυτικά.
Με την αναγνώριση του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο κλείνει ο
κύκλος της «Τηλεμάχειας» και οι χωριστές πορείες πατέρα-γιου συμπίπτουν τώρα.
στίχ. 241-245: Η
παρομοίωση θεωρείται ατυχής από μερικούς μελετητές αφού συσχετίζει το κλάμα της
χαράς με το θρήνο της απελπισίας. Άλλοι όμως λένε ότι θέλει να υποβάλει το
μοτίβο της στέρησης. Ο Τηλέμαχος θυμάται περισσότερο τη στέρηση από το
μακροχρόνιο χωρισμό. Τώρα που ο χωρισμός τελείωσε, αποκαλύπτεται αβάσταχτος,
παράλογος και τρομερός – γι’ αυτό κλαίει ή και γι’ αυτό.