ΕΝΟΤΗΤΑ 32
Η Ελλάδα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο - Ο Εθνικός Διχασμός
Η θέση του Βενιζέλου
·
Θεωρούσε ότι θα νικούσαν οι Αγγλογάλλοι.
·
Η Ελλάδα έπρεπε να συμμαχήσει με την Αντάντ:
Ø για να
διατηρήσει τα κέρδη της από τους βαλκανικούς πολέμους,
Ø για να
ενσωματώσει οθωμανικά εδάφη που διεκδικούσε.
·
Τη θέση του υποστήριζαν η μεγαλοαστική και οι λαϊκές
τάξεις.
Η θέση του Κωνσταντίνου:
·
Ήθελε συμμαχία Ελλάδας και Κεντρικών Δυνάμεων, αλλά,
επειδή στο πλευρό τους είχαν ταχθεί η Οθωμανική αυτοκρατορία και Βουλγαρία,
υποστήριξε τη «διαρκή ουδετερότητα», που εξυπηρετούσε ιδιαίτερα τη γερμανική
πολιτική.
·
Τις απόψεις του υποστήριζαν τα μικροαστικά στρώματα
και τμήματα των λαϊκών τάξεων.
Η σύγκρουση Βενιζέλου-Κωνσταντίνου
Ο
Βενιζέλος έκρινε ότι η Ελλάδα έπρεπε να πάρει μέρος στην επιχείρηση της Αντάντ
να καταλάβει τα Δαρδανέλια -> ο Κωνσταντίνος αρνήθηκε και ο πρωθυπουργός
παραιτήθηκε ->
ακολούθησαν εκλογές στις οποίες νίκησε ο Βενιζέλος, αλλά αναγκάστηκε εκ νέου να
παραιτηθεί -> έγιναν
νέες εκλογές από τις οποίες προέκυψε κυβέρνηση απολύτως πιστή στα ανάκτορα.
Η εμπλοκή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο
Η Αντάντ
αποβίβασε στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη τον Οκτ. του 1915 -> η
Βουλγαρία επιτέθηκε στη Σερβία -> γερμανικά και βουλγαρικά στρατεύματα εισέβαλαν στην
Α. Μακεδονία το Μάιο του 1916 -> οι ελληνικές δυνάμεις δεν αντέδρασαν και το Δ΄ Σώμα
Στρατού μεταφέρθηκε αιχμάλωτο στη Γερμανία.
Οι Επίστρατοι και το κίνημα της Εθνικής Άμυνας
Επίστρατοι: οι
έφεδροι, που απολύονταν ύστερα από την απαίτηση της Αντάντ για αφοπλισμό των
ελληνικών δυνάμεων, με εντολή του βασιλιά οργανώνονταν σε συνδέσμους, που
αποτέλεσαν μια φιλοβασιλική παραστρατιωτική οργάνωση με 200.000 περίπου μέλη.
Εθνική Άμυνα: οργάνωση που δημιούργησαν βενιζελικοί και
προχώρησε σε κίνημα στη Θεσσαλονίκη, με αίτημα την έξοδο της Ελλάδας στον
πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
Η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης
Ο
Βενιζέλος εγκατέστησε Προσωρινή Κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη και συγκέντρωσε
ελληνικά στρατεύματα για να πολεμήσουν στο πλευρό της Αντάντ.
Ο Εθνικός Διχασμός
Έτσι
ονομάστηκε η διαίρεση της χώρας, το καλοκαίρι του 1916, σε δύο αντίπαλα κέντρα
εξουσίας, το «κράτος των Αθηνών» υπό τον Κωνσταντίνο και το «κράτος της
Θεσσαλονίκης» υπό το Βενιζέλο.
Η δυναμική επέμβαση της Αντάντ και η έξωση του
Κωνσταντίνου
·
Το Νοέμβ. του 1916 το «κράτος των Αθηνών» προχώρησε
σε άγριες διώξεις βενιζελικών με τουλάχιστον 35 νεκρούς.
·
Η Αντάντ κατέλαβε τον Πειραιά, επέβαλε αυστηρό
αποκλεισμό στην Παλαιά Ελλάδα και απαίτησε την απομάκρυνση του Κωνσταντίνου, ο
οποίος εγκατέλειψε την Ελλάδα τον Ιουν. του 1917.
Η ανάληψη της εξουσίας από το Βενιζέλο
·
Ο Βενιζέλος ήρθε στην Αθήνα, επανέφερε τη Βουλή που
είχε σχηματιστεί το Μάιο του 1915 (Βουλή
των Λαζάρων) και σχημάτισε
νέα κυβέρνηση.
·
Η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις
και συμμετείχε ως σύμμαχος της Αντάντ στις τελευταίες μάχες στη Μακεδονία.