Σχεδιαγράμματα στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ' Γυμνασίου - Ενότητα 58 - Η Ελλάδα στη μεταψυχροπολεμική εποχή (1989 – 2001)

ΕΝΟΤΗΤΑ 58

Η Ελλάδα στη μεταψυχροπολεμική εποχή (1989 – 2001)

 

Οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις

Περίοδος πολιτικής αστάθειας, 1989 – 1990

§  Οι εκλογές του Ιουν. 1989 δεν έδωσαν αυτοδυναμία σε κανένα κόμμα -> Σχηματίστηκε κυβέρνηση συνεργασίας της Νέας Δημοκρατίας και του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου.

Κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, 1990 – 1993

§  Μετά από δύο εκλογικές αναμετρήσεις σχηματίστηκε κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη.

§  Η νέα κυβέρνηση επιδίωξε την ιδιωτικοποίηση δημόσιων επιχειρήσεων.

§  Υπογράφηκε και από την Ελλάδα η συνθήκη του Μάαστριχτ.

§  Η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραιτήθηκε το Σεπτ. του 1993.

Κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, 1993 – 2000

Διαδοχή του Α. Παπανδρέου από τον Κ. Σημίτη:

§  Οι εκλογές του Οκτ. 1993 έφεραν ξανά στην κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Α. Παπανδρέου, ενώ το 1996 νέος πρωθυπουργός αναδείχτηκε ο Κ. Σημίτης, που κυβέρνησε μέχρι το 2004.

Σημαντικές εξελίξεις κατά την περίοδο των κυβερνήσεων Σημίτη:

§  Με αφορμή τη διεκδίκηση της βραχονησίδας Ίμια, στα Δωδεκάνησα, ξέσπασε κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που αποκλιμακώθηκε με αμοιβαίες υποχωρήσεις (1996).

§  Δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στην κατασκευή μεγάλων δημόσιων έργων:

Ø  οδικός άξονας Πάτρας – Αθήνας – Θεσσαλονίκης – συνόρων,

Ø  Εγνατία οδός,

Ø  αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος,

Ø  γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου,

Ø  μετρό της Αθήνας.

§  Σημαντικό γεγονός υπήρξε η ανάληψη από την Ελλάδα το 1997 των Ολυμπιακών Αγώνων, που έγιναν με επιτυχία το 2004.

§   Επιτεύχθηκε η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. την 1^η Ιαν. 2001 και η χρησιμοποίηση του ευρώ, αντί της δραχμής, από την 1^η Ιαν. 2002.

 

Οι αλλαγές στα Βαλκάνια και η νέα διεθνής θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα χώρα υποδοχής μεταναστών και παλιννοστούντων

Αιτίες:

§  η πτώση των λαϊκών δημοκρατιών

§  οι συνακόλουθες αλλαγές στα Βαλκάνια.

Οι συνθήκες υποδοχής και η εξέλιξή τους:

§  Τα πρώτα χρόνια εργάζονταν με εξευτελιστικές αμοιβές.

§  Με το πέρασμα μιας δεκαετίας, πολλοί μετανάστες ενσωματώθηκαν στην ελληνική κοινωνία, απέκτησαν μόνιμη εργασία και αξιοπρεπείς αμοιβές.

§  Αποτελούν το 8 – 10 % του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της Ελλάδας και την περίοδο 2000 – 2001, η αύξηση του πληθυσμού της Ελλάδας οφειλόταν αποκλειστικά σε αυτούς.

§  Το ελληνικό κράτος επιχείρησε κατά καιρούς την καταγραφή και τη νομιμοποίηση των μεταναστών υπό όρους.

§  Οι ελληνικές εργατικές οργανώσεις απαίτησαν τη νομιμοποίησή των μεταναστών, τη σταθεροποίηση του αριθμού τους και την εξίσωση των δικαιωμάτων τους με εκείνα των Ελλήνων εργαζομένων.

Η θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια στα τέλη του 20ού αιώνα

Η εξέλιξη του ζητήματος της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας:

§  Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας προέκυψε ένα κράτος που υιοθέτησε την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (Σεπτέμβριος 1991), διατύπωνε στο σύνταγμά του διεκδικήσεις κατά της Ελλάδας και χρησιμοποιούσε ως έμβλημα το λεγόμενο αστέρι ή ήλιο της Βεργίνας.

§  Η Ελλάδα απαίτησε, προκειμένου να αναγνωρίσει επίσημα αυτό το κράτος, να δεσμευτεί το τελευταίο ότι δεν έχει διεκδικήσεις έναντι γειτονικών κρατών, δε θα ασκεί εχθρική προπαγάνδα και δε θα χρησιμοποιεί το όνομα «Μακεδονία».

§  Η Ελλάδα απευθύνθηκε και στην ΕΕ, η οποία αποφάσισε να μην αναγνωριστεί το κράτος αυτό με την ονομασία «Μακεδονία».

§  Ο ΟΗΕ δέχτηκε ως μέλος του την νέα χώρα με το προσωρινό όνομα «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (ΠΓΔΜ).

§  Οι ευρωπαϊκές χώρες και οι ΗΠΑ προχώρησαν σε σύναψη διπλωματικών σχέσεων με την ΠΓΔΜ. (1994), αλλά η Ελλάδα, αντιδρώντας, κήρυξε οικονομικό εμπάργκο σε βάρος αυτής της χώρας.

§  Ύστερα από νέες διαπραγματεύσεις υπογράφτηκε η λεγόμενη Μεταβατική Συμφωνία της Νέας Υόρκης (Σεπτ. 1995), σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα αναγνώρισε τη γείτονα χώρα με το προσωρινό της όνομα και της παρείχε οικονομικές διευκολύνσεις και η ΠΓΔΜ άλλαξε επίμαχα άρθρα του συντάγματός της και αφαίρεσε το αστέρι της Βεργίνας από τη σημαία της.

Η βαλκανική πολιτική της Ελλάδας:

§  Κατά τη δεκαετία του 1990, οι ελληνικές κυβερνήσεις έθεσαν ως κύριο στόχο τους τη δημιουργία ισχυρών αμοιβαίων οικονομικών συμφερόντων ανάμεσα στην Ελλάδα και τις βαλκανικές χώρες.

§  Χάρη στην ελληνική πρωτοβουλία, οργανώθηκε η πρώτη συνάντηση ηγετών βαλκανικών χωρών στην Κρήτη (Νοέμ. 1997).

§  Η ελληνική διπλωματία δραστηριοποιήθηκε με σκοπό την ένταξη των βαλκανικών χωρών στην ΕΕ.

§  Σημαντική υπήρξε η υπογραφή του συμφώνου σταθερότητας για τη νοτιοανατολική Ευρώπη (1999) από εκπροσώπους των βαλκανικών χωρών, της ΕΕ και των οκτώ αναπτυγμένων χωρών του πλανήτη.