Νίκος Καββαδίας, ο ποιητής των θαλασσών

Ο λογοτέχνης Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας. Ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε τη ρωσική υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών - εξαγωγών. Η μητέρα του, Δωροθέα, ήταν κεφαλλονίτικης καταγωγής. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κεφαλλονιά και το 1921 μετακόμισε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το εξατάξιο Γυμνάσιο.

Το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια χρονιά αρρωσταίνει βαριά ο πατέρας του και αναγκάζεται να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο, αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα του, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αποτυπώνει στο χαρτί τις εικόνες από τα μέρη που επισκέπτεται, τη ναυτική ζωή, τους ναυτικούς και τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους, τη θάλασσα και τις γυναίκες. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Μαραμπού και εισαγωγικό σημείωμα του Καίσαρα Εμμανουήλ. Το βιβλίο τυπώνεται σε 245 αντίτυπα, στο τυπογραφείο του περιοδικού Ο Κύκλος, με έξοδα του ίδιου.

Το 1939 παίρνει το δίπλωμα ασυρματιστή, αν και αρχικά ήθελε να γίνει καπετάνιος. Ακολουθεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, πηγαίνει στρατιώτης στην Αλβανία και στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής μένει ξέμπαρκος στην Αθήνα. Ξαναμπαρκάρει το 1944 και ταξιδεύει αδιάκοπα ως ασυρματιστής σ’ όλο τον κόσμο.

Τον Ιανουάριο του 1947 εκδίδεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του Πούσι κι επανεκδίδεται, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, το εξαντλημένο Μαραμπού από τον Θανάση Καραβία, ο οποίος το Μάρτιο του 1954 θα κυκλοφορήσει και τη Βάρδια, το μοναδικό πεζό του Νίκου Καββαδία.

Από το τελευταίο ταξίδι του επέστρεψε το Δεκέμβριο του 1974 και αμέσως ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την έκδοση της τρίτης ποιητικής συλλογής του, την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει τυπωμένη. Πέθανε ξαφνικά στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, από εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην ατζέντα του βρέθηκαν τρεις στίχοι που ήθελε να τους προτάξει στο Τραβέρσο, κάτι που δεν έγινε...

Μα ο ήλιος αβασίλεψε κι ο αητός απεκοιμήθη
και το βοριά το δροσερό τον πήραν τα καράβια.
Κι έτσι του δόθηκε καιρός του Χάρου και σε πήρε.

Τρία χρόνια μετά το θάνατό του, κάποια από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τον Θάνο Μικρούτσικο, στο δίσκο Σταυρός του Νότου. Μέσω αυτών των τραγουδιών, και άλλων που ακολούθησαν, ο Νίκος Καββαδίας έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό.

Εργογραφία

Μαραμπού (Άγρα)
Κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1933. Πιο γνωστά ποιήματα:
Μαραμπού
Ένα Μαχαίρι
Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί
Mal du Depart

Πούσι (Άγρα)
Κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1947. Πιο γνωστά ποιήματα:
Πούσι
Kuro Siwo
Αρμίδα
Καραντί
Σταυρός του Νότου

Βάρδια (Άγρα)
Μυθιστόρημα. Κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1954.

Τραβέρσο (Άγρα)
Κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του το 1975. Πιο γνωστό ποίημα το Φάτα Μοργκάνα.

Λι (Άγρα)
Νουβέλα, που γράφτηκε το Δεκέμβριο του 1968 και κυκλοφόρησε το 1987.

Του Πολέμου - Στο άλογό μου (Άγρα)
Δύο μικρά πεζά, που κυκλοφόρησαν το 1997.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Μήτσου Κασόλα: «Νίκος Καββαδίας: Γυναίκα-Θάλασσα - Ζωή (Αφηγήσεις στο μαγνητόφωνο)» (Καστανιώτης)
Κατατοπιστική εισαγωγή στο έργο του Νίκου Καββαδία. Ουσιαστικά αποτελεί μια μεγάλη αφήγηση του ποιητή στον γνωστό συγγραφέα και δημοσιογράφο.

Δημήτρη Καλοκύρη: «Χρυσόσκονη στα γένια του Μαγγελάνου. Νίκος Καββαδίας» (Άγρα)
Εισαγωγή στην ποίηση του Καββαδία από έναν ομότεχνό του.

Φίλιππος Φιλίππου: Ο πολιτικός Νίκος Καββαδίας (Άγρα)
Η μελέτη με την πολιτική διάσταση του έργου και της ζωής του. Ο Καββαδίας δεν ήταν μόνο ο ποιητής της θάλασσας και των περιπλανήσεων.

Γκι Σονιέ: «Ετούτο το κορμί το τόσο αμαρτωλό…» (Άγρα)
Συνθετική μελέτη για το έργο του Καββαδία, από ψυχαναλυτική σκοπιά.

Γιώργου Τράπαλη: «Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καββαδία» (Άγρα)
Απαραίτητο βοήθημα, καθώς ο ποιητής χρησιμοποιεί ευρύτατα στο έργο του την ιδιωματική γλώσσα των ναυτικών.

Περισσότερες βιογραφίες εδώ.