Τα 2χρονα εξωτερικεύουν τα αισθήματά τους με διάφορους παράξενους τρόπους. Μπορούμε όμως να σπάσουμε τον κώδικα συμπεριφοράς τους!
Το λατρεμένο μας παιδάκι έχει γίνει ένας ομιλητικός και ισυρογνώμων άνθρωπος. Για την ακρίβεια, είναι εντελώς αυταρχικό – μας λέει πού να καθίσουμε, ποια ρούχα θέλει να φορέσει και τι ακριβώς θέλει να φάει για μεσημεριανό. Όμως, όσον αφορά τις περιπτώσεις που πρέπει να εκφράσει με λόγια πιο περίπλοκες σκέψεις και συναισθήματα, έχει πολύ δρόμο μπροστά του, πράγμα που σημαίνει ότι εμείς πρέπει να αποκωδικοποιούμε την περίεργη συμπεριφορά του. Πάμε λοιπόν να δούμε ποια είναι τα μηνύματα που κρύβονται πίσω από τα συνηθισμένα ξεσπάσματα και τη γλώσσα του σώματος των παιδιών.
Δεν μας κοιτάζει στα μάτια
Μετάφραση: «Ντρέπομαι».
Όταν ένα παιδάκι στρέφει αλλού το βλέμμα του, μας λέει ότι νιώθει πιεσμένο και ότι για λίγο δεν θέλει να είναι ο πρωταγωνιστής της παράστασης. Όμως, περίπου στην ηλικία των 2 ετών, το παιδί αρχίζει να νιώθει συναισθήματα όπως η ντροπή. Για παράδειγμα, αν το παιδί αρπάξει το αρκουδάκι του αδερφού του για ακόμη μία φορά, ξέρει ότι θα θυμώσουμε. Όταν αρνείται να μας κοιτάξει στα μάτια σημαίνει ότι καταλαβαίνει πως αυτό που έκανε μπορεί να μας απογοήτευσε.
Τι κάνουμε: Πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί το λάθος που έκανε με απλές και μικρές προτάσεις («Δεν σκίζουμε τα βιβλία» ή «Δεν σπρώχνουμε ποτέ») και να του δείξουμε πώς να το κάνει σωστά (να κολλήσει μια σκισμένη σελίδα ή να αγκαλιάσει έναν φίλο του που κλαίει). Το παιδί θα πρέπει να ξέρει ότι όλοι κάνουμε λάθη, αλλά ότι είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι πρέπει για να διορθώσουμε τη ζημιά.
Θέλει να παίρνει στο κρεβάτι όλα τα λούτρινα παιχνίδια του
Μετάφραση: «Φοβάμαι».
Μέχρι πριν λίγο καιρό, το μωράκι μας αγκάλιαζε τη χνουδωτή κουβερτούλα του και κοιμόταν βαθιά. Τώρα ξαφνικά για να κοιμηθεί τη νύχτα θέλει να έχει μαζί του τόσα πολλά αντικείμενα που το κρεβάτι του μοιάζει με έργο μοντέρνας τέχνης. Είναι η ηλικία που η φαντασία του παιδιού απογειώνεται και αρχίζει να βλέπει εφιάλτες και να νομίζει ότι μέσα στις ντουλάπες ζουν τέρατα. Άρα, όταν έχει δίπλα του οικεία αντικείμενα, νιώθει ασφάλεια μέχρι να το πάρει ο ύπνος ή όταν ξυπνάει μέσα στη νύχτα.
Τι κάνουμε: Το παιδί πιστεύει ότι τα τέρατα που φαντάζεται είναι πραγματικά, οπότε δεν θα βοηθήσει και πολύ να του δείξουμε ότι δεν κρύβεται τίποτα μέσα στη ντουλάπα. Θα νομίζει απλώς ότι δεν μπορούμε να δούμε τα τέρατα. Άρα μπορούμε να το αφήσουμε να έχει γύρω του όσα αντικείμενα το κάνουν να νιώθει άνετα. Αν ανησυχούμε ότι μπορεί να πέσει από το κρεβάτι, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα παιδιά θέλουν να παίρνουν μόνα τους αποφάσεις. Έτσι, μπορούμε να το ρωτήσουμε με ποια τρία ζωάκια, με ποια δύο βιβλία και με ποιο παιχνίδι θέλει να κοιμηθούνε παρέα το βράδυ.
Βάζει την μπλούζα του στο κεφάλι του κάθε φορά που γνωρίζει κάποιον
Μετάφραση: «Αισθάνομαι άβολα».
Ας σκεφτούμε την τελευταία φορά που πήγαμε σε κάποια κοινωνική εκδήλωση και δεν γνωρίζαμε άνθρωπο. Πιθανότατα όλοι σκεφτόμασταν το πόσο αμήχανα νιώθουμε. Ας σκεφτούμε τώρα τη συμπεριφορά του παιδιού μας σαν την αμηχανία που νιώθουμε εμείς στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Το παιδί δεν μπορεί ακόμη να διαχειριστεί τη νευρικότητα που νιώθει, οπότε αντιμετωπίζει την κατάσταση με έναν πιο συναισθηματικό και σωματικό τρόπο. Μερικά παιδιά δαγκώνουν την μπλούζα τους ή τραβάνε το παντελόνι τους ενώ άλλα μπορεί να γραπωθούν από το πόδι μας, να πιπιλίσουν τον αντίχειρά τους ή να πέσουν στο πάτωμα και να κρύψουν το πρόσωπό τους.
Τι κάνουμε; Θα πρέπει να καλοπιάσουμε το παιδί για να βγει από το καβούκι του. Τα παιδιά περιμένουν από τους γονείς τους να τους πουν πώς να αντιδράσουν σε νέες καταστάσεις. Όταν κάνουμε νέες γνωριμίες πρέπει να είμαστε χαλαροί, να χαμογελάμε και να χαιρετάμε, και να ωθούμε και το παιδί να κάνει το ίδιο. Με αυτό τον τρόπο το παιδί καταλαβαίνει ότι βρίσκεται σε ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον. Μετά από αυτό, πρέπει να του δώσουμε χρόνο για να νιώσει ακόμη πιο άνετα.
Κρύβεται πίσω από τα έπιπλα όταν κάνει κακά στην πάνα του
Μετάφραση: «Είναι μια ιδιωτική στιγμή»
Αυτή η συνηθισμένη συμπεριφορά των παιδιών δείχνει δύο πράγματα: πρώτον, ότι το παιδί καταλαβαίνει πότε θέλει να κάνει κακά και δεύτερον, ότι έχει δει ότι οι ενήλικες αυτό το κάνουν ιδιωτικά. Όλα αυτά δείχνουν ότι είναι η στιγμή να μάθουμε στο παιδί να χρησιμοποιεί το γιογιό. Η σημαντικότερη ένδειξη όμως είναι άλλη. Όταν το παιδί μας ζητάει να του αλλάξουμε αμέσως τη λερωμένη πάνα. Όταν ένα παιδί δεν έχει πρόβλημα να κάθεται πάνω στα κακά του σημαίνει πως δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα για το γιογιό.
Τι κάνουμε: Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί για την ανάγκη που νιώθει να έχει τις ιδιωτικές του στιγμές αλλά θα πρέπει να το οδηγήσουμε στο μπάνιο. Δεν πρέπει να πιέσουμε το παιδί να καθίσει στο γιογιό. Μπορούμε απλώς να του υποδείξουμε το σωστό δωμάτιο του σπιτιού για να κάνει τα κακά του.
Πετάει το φαγητό, χτυπάει, καταστρέφει τα παιχνίδια του
Μετάφραση: «Είμαι στις μαύρες μου».
Είναι σοκαριστικό όταν βλέπουμε το γλυκύτατο και ευγενέστατο 2χρονο παιδάκι μας να μετατρέπεται στο πιο «κακό» παιδί του κόσμου. Είναι όμως πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι όταν το παιδί συμπεριφέρεται σαν κακομαθημένο δεν σημαίνει ότι αλλάζει η προσωπικότητά του, αλλά ότι αντιδρά ενδεχομένως σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Όταν τα παιδιά αυτής της ηλικίας συμπεριφέρονται άσχημα, συνήθως θέλουν να μας πουν ότι βαριούνται, ότι κουράστηκαν ή ότι θέλουν την προσοχή μας.
Τι κάνουμε: Πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Αν το παιδί συμπεριφέρεται άσχημα επειδή βαριέται, μπορούμε να καθίσουμε να παίξουμε μαζί του ή να πάμε μια βόλτα στο πάρκο για να αλλάξει λίγο παραστάσεις. Μια καλή ιδέα θα ήταν και το time-out. Το παιδί θα πρέπει να μάθει ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να τραβήξει την προσοχή μας από το να συμπεριφέρεται άσχημα. Όταν βάλουμε το παιδί σε ένα 2λεπτο time-out του στέλνουμε το ξεκάθαρο μήνυμα ότι δεν πρόκειται να ανεχτούμε την ανάρμοστη συμπεριφορά του. Μετά, μπορούμε απλώς να κάνουμε κάτι διασκεδαστικό μαζί.
Αρχίζει να ουρλιάζει την ώρα που κόβουμε τα φρούτα που μόλις ζήτησε
Μετάφραση: «Τα θέλω τώρα».
Τα παιδιά γεννιούνται ανυπόμονα. Γκρινιάζουν και κλαίνε για να τα ταΐσουμε εδώ και τώρα! Για να τους αλλάξουμε πάνα εδώ και τώρα! Για να τα πάρουμε αγκαλιά εδώ και τώρα! Η αδυναμία του παιδιού να περιμένει μας υπενθυμίζει ότι παρόλο που μεγαλώνει με ταχύτητα φωτός, το ένα του πόδι ή και τα δύο έχουν μείνει ακόμη στην μωρουδιακή ηλικία. Ο προμετωπιαίος φλοιός, η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον αυτοέλεγχο και για την ικανότητα του παιδιού να αντεπεξέλθει στην καθυστέρηση που υπάρχει μέχρι να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του, αρχίζει να αναπτύσσεται πιο γρήγορα μεταξύ των ηλικιών 2 έως 7 χρονών.
Τι κάνουμε: Δεν πρέπει να υποκύπτουμε στην ανάγκη του παιδιού για άμεση ικανοποίηση και να τρέχουμε να ικανοποιούμε τις απαιτήσεις του. Μπορούμε απλώς να του πούμε ότι ακούσαμε τι μας ζήτησε και ότι θα του δώσουμε αυτό που θέλει αμέσως μόλις μπορέσουμε. Έπειτα, μπορούμε να τραβήξουμε σε μάκρος τη διαδικασία που απαιτείται για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες του, μιλώντας ταυτόχρονα στο παιδί για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε. Μπορούμε για παράδειγμα να πούμε «Η μανούλα τελειώνει τώρα με τα πιάτα, μετά θα πλύνει τα χέρια της, θα ανοίξει το ψυγείο και θα σου δώσει χυμό». Αφήνοντας το παιδί να περιμένει για ορισμένα πράγματα, του μαθαίνουμε μια πολύτιμη δεξιότητα, την υπομονή.
Ουρλιάζει «Όχι, είναι δική μου μαμά» όταν μας πλησιάζουν άλλα παιδάκια.
Μετάφραση: «Θέλω να με προσέξεις περισσότερο!»
Όταν το παιδί προσκολλάται πάνω μας σημαίνει ότι νιώθει πως δεν έχει αρκετό χρόνο μαζί μας, ειδικά αν δουλεύουμε πολλές ώρες ή αν έχουμε ένα νέο μωρό στο σπίτι. Αν όμως δεν έχουν υπάρξει αλλαγές στο οικογενειακό καθεστώς, αυτή η κτητικότητα ενδεχομένως σημαίνει ότι το παιδί αρχίζει να αποκτά την αίσθηση του εαυτού του. Η φράση «δικό μου, δικό μου, δικό μου» είναι ενοχλητική, αλλά στην ουσία είναι καλή γιατί σημαίνει ότι το παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει ποιος είναι ως άνθρωπος. Σε αυτό το στάδιο, η εικόνα που έχει το παιδί για τον εαυτό του συνδέεται με τα πράγματα που έχουν μεγαλύτερη αξία γι’ αυτό και η μαμά του είναι πρώτη σε αυτή τη λίστα.
Τι κάνουμε:
Θα πρέπει να αγκαλιάσουμε το παιδί και να του πούμε ότι φυσικά και είμαστε η μαμά του και το αγαπάμε. Επίσης, μπορούμε εκείνη τη στιγμή να μάθουμε στο παιδί να μοιράζεται. Για παράδειγμα, μπορούμε να του πούμε «Φυσικά και είμαι η δική σου μαμά και όχι του Γιώργου, αλλά μπορώ να είμαι ευγενική και να χαιρετάω και άλλα παιδάκια.».
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.