Ισχυροί άνθρωποι που έγιναν σύμβολα μιας ολόκληρης εποχής, προσωπικότητες που αποτελούν πρότυπα ακόμη και σήμερα, πρόσωπα που υπήρξαν ινδάλματα για εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Κι όμως όσο κι αν έχει περάσει στη συνείδησή μας ότι υπήρξαν ως πραγματικοί χαρακτήρες, όλοι τους αποτελούν αντικείμενο της ανθρώπινης φαντασίας. Πρόσωπα που άσκησαν μεγάλη επιρροή το καθένα για τους δικούς του λόγους.
Σύμβολα που πέρασαν τα δικά τους μηνύματα, τα οποία παραμένουν διαχρονικά ακόμη και σήμερα, αποτελούν απλά ένα κομμάτι της φαντασίας των δημιουργών τους.
Άη-Βασίλης
Ήταν στα τέλη του 19ου αιώνα όταν έκανε την εμφάνιση του ένας χοντρούλης, χαρούμενος γεράκος με κόκκινο κοστούμι, με καπέλο και κάπα, με μεγάλη μαύρη ζώνη και μπότες, ροδαλά μάγουλα, φωτεινά μάτια και λευκά δόντια. Ο Άη Βασίλης ήταν δημιούργημα της εταιρείας αναψυκτικών Coca Cola στο πλαίσιο μιας διαφημιστικής καμπάνιας.
Η εικόνα του Σουηδού καλλιτέχνη Haddon Sundblom παρουσίαζε έναν λευκό άνδρα μέσα σε ένα κόκκινο κουστούμι που φέρνει χαρά στην οικογένεια και στους φίλους απλά με ένα μπουκάλι κόκα κόλα. Ουσιαστικά ο Άη Βασίλης ήταν δημιούργημα της εταιρείας σε μια προσπάθεια να τονώσει τις πωλήσεις της, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες που παρουσίαζαν πτώση.
Η συγκεκριμένη μορφή μπήκε πολύ γρήγορα μέσα στα σπίτια και στις καρδιές των αμερικανών πολιτών. Όλοι άρχισαν να βλέπουν στο πρόσωπο του τον άνθρωπο που θα τους έφερνε δώρα. Το φαινόμενο του Άη Βασίλη εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο με μικρούς και μεγάλους να περιμένουν τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς να τους φέρει τα δώρα.
Για κάποιους ίσως να αποτελεί κακία η καταστροφή μιας φαντασίωσης εξιστορώντας ένα κομμάτι από την παγκόσμια ιστορία του καταναλωτισμού, η αλήθεια όμως είναι ότι ο Άη Βασίλης ουσιαστικά δεν υπήρξε ποτέ ως φυσική οντότητα, αν και η επιρροή του εξακολουθεί να είναι τεράστια.
Ο Ρομπέν των Δασών
Η φήμη ότι έκλεβε χρήματα από τους πλούσιους για να τα μοιράζει στους φτωχούς και κατατρεγμένους, πολεμώντας την αδικία, τον κατέστησε έναν από τους πιο αγαπητούς ήρωες παγκοσμίως. Ο Ρομπέν των Δασών ή αλλιώς ο Robin Hood, είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς λαϊκούς ήρωες στην ιστορία της Αγγλίας.
Το όνομα του έχει συσχετισθεί με το Δάσος του Σέργουντ στο Νότιγχαμ, ωστόσο η ύπαρξη του αμφισβητείται και τα ερωτήματα για το εάν όντως υπήρξε σαν πρόσωπο, δεν έχουν απαντηθεί ακόμη.
Σε κάποιες ιστορίες εμφανίζεται ως ο υπερασπιστής του λαού, που πολεμάει εναντίον διεφθαρμένων αξιωματούχων και του τυραννικού καθεστώτος που τους προστατεύει. Σε άλλες πάλι παρουσιάζεται ως ένας αλαζόνας και ξεροκέφαλος επαναστάτης, που απολαμβάνει σε κάθε μάχη να γίνεται λουτρό αίματος. Οι ιστορίες με ήρωα το Ρομπέν των Δασών διαφέρουν ανά περίοδο, η επιρροή του όμως παραμένει η ίδια. Όλοι άρχισαν να λατρεύουν έναν άνθρωπο, που έκλεβε άλλους ανθρώπους για χάρη των φτωχών. Η ιστορία του Robin Hood, ενέπνευσε πολιτικές ιδεολογίες, όπως αυτή της αναδιανομής του πλούτου και οικονομικές-πολιτικές αποφάσεις, όπως η θέσπιση του νόμου για τον φόρο του κατά κεφαλήν εισόδηματος.
Όσον αφορά στο όνομα του Ρομπέν, η παλαιότερη αναφορά βρίσκεται σε δικαστικό έγγραφο του 1226 στην πόλη Γιόρκ. Σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα, «ο Ρόμπιν Χουντ που αναφέρεται, έχασε την περιουσία του, (32 σελίνια και 6 πένες) όταν την κατέσχεσαν επειδή χρωστούσε στη εκκλησία του Αγίου Πέτρου και στη συνέχεια ο ίδιος βγήκε στην παρανομία». Πολλές είναι και οι ταινίες που γυρίστηκαν γύρω από την ιστορία του καθώς η φήμη του παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα των χρόνων.
Δαίδαλος και Ίκαρος
Η ιστορία του Δαίδαλου και του Ίκαρου αποτελεί μέχρι και σήμερα παράδειγμα για να συνετιστούν όσοι «παίρνουν τα μυαλά τους αέρα». Τα δύο πρόσωπα δεν υπήρξαν ποτέ, αποτελούν δημιούργημα της ελληνικής μυθολογίας, που το περιστατικό χρησιμοποιείται και στις μέρες μας ως παράδειγμα προς αποφυγήν.
Η ιστορία λέει ότι ο Ίκαρος και ο πατέρας του Δαίδαλος φυλακίστηκαν από τον Βασιλιά Μίνωα στον Λαβύρινθο σαν τιμωρία για τη βοήθεια που πρόσφερε ο Δαίδαλος στη βασίλισσα Πασιφάη και στην Αριάδνη, την κόρη του Μίνωα.
Ο πολυμήχανος Δαίδαλος κατάφερε να βρει τρόπο να δραπετεύσουν κατασκευάζοντας δύο ζευγάρια φτερά από πούπουλα και κερί. Με αυτά θα πετούσαν και θα δραπέτευαν από την φυλακή. Πριν ξεκινήσει η πτήση ο Δαίδαλος έδωσε οδηγίες στον νεαρό γιο του Ίκαρο, για το πώς να πετάει.
Τον προειδοποίησε ότι αν πλησίαζε πολύ κοντά στο νερό της θάλασσας, η υγρασία θα πότιζε τα πούπουλα τα οποία θα βάραιναν και θα έκαναν τα φτερά άχρηστα. Ενώ αν πλησίαζε πολύ κοντά στον ήλιο, η ψηλή θερμοκρασία θα έλιωνε το κερί και τα φτερά θα καταστρέφονταν.
Ο Ίκαρος ενώ αρχικώς συμφώνησε, στη συνέχεια παρασύρθηκε με αποτέλεσμα ο ήλιος να λιώσει το κερί και εκείνος να πέσει στην θάλασσα και να πνιγεί. Από τότε που η ιστορία έγινε γνωστή η επιθυμία του ανθρώπου να πετάξει ήταν τέτοια που οδήγησε στην πραγματοποίηση του ονείρου. Το παράδειγμα τους ουσιαστικά έγινε πηγή έμπνευσης για την πρώτη πτήση.
Ο Μεγάλος Αδελφός
Το όνομά του έχει συνδεθεί με απαγορευτικούς νόμους ή νόμους που καταπατούν τις ελευθερίες του σύγχρονου ανθρώπου. Στο άκουσμα του και μόνο δημιουργεί έναν ανεξήγητο φόβο. Κι όμως ο Μεγάλος Αδελφός δεν είναι παρά ένας φανταστικός χαρακτήρας, βγαλμένος από τη νουβέλα 1984 του George Orwell.
Ο συγγραφέας του βιβλίου ουσιαστικά προέβλεψε το μέλλον. Το έτος 1984 αναπτύχθηκε ένας τεράστιος διάλογος σχετικά με το ποια από όσα προέβλεψε ο Όργουελ στο μυθιστόρημά του έγιναν πραγματικότητα και ποια όχι. Κάποιοι είχαν ισχυριστεί ότι το σοβιετικό πείραμα υπήρξε η αφορμή και πως αυτό που αποτέλεσε έμπνευση για τον συγγραφέα ήταν στην πραγματικότητα το επερχόμενο τέλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Το καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα εξακολουθεί να επηρεάζει χωρίς να αποτελεί κάποιο υπαρκτό πρόσωπο.
Ρομέος και Ιουλιέτα
Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα έχουν επηρεάσει χιλιάδες ζευγάρια ανά τον κόσμο. Το ερωτευμένο ζευγάρι, που υπήρξε πρότυπο για άντρες και γυναίκες, δεν υπήρξε ποτέ καθώς δεν είναι παρά μόνο οι πρωταγωνιστές μιας από τις καταθληπτικές τραγωδίες του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Πρόκειται για δύο νεαρούς κατατρεγμένους εραστές που ο θάνατος τους, τελικά συμβιβάζει τις διενέξεις μεταξύ των οικογενειών τους.
Οι ήρωες έχουν κατηγορηθεί ανά τον κόσμο από χιλιάδες ανθρώπους για την δημιουργία αποτυχημένων σχέσεων. Και αυτό γιατί το αρχέτυπο των νεαρών εραστών δημιουργεί την ελπίδα ότι η φλόγα δεν θα σβήσει ποτέ σε μια σχέση, για να καταλήξουν τελικά σε έναν αποτυχημένο γάμο.
Rosie the Riverter
Μ' ένα φακιόλι στα μαλλιά και με σηκωμένα τα μανίκια, η νεαρή εργάτρια προτάσσει τα μπράτσα της και παροτρύνει τις άλλες γυναίκες, λέγοντας τους: «Μπορούμε να το κάνουμε!». Η Rosie έκανε την εμφάνιση της στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και έγινε σύμβολο για εκατομμύρια εργαζόμενες γυναίκες, τις οποίες παρότρυνε να εργαστούν ακόμη και σε αντρικά πόστα, κάτι που μέχρι τότε θεωρούνταν απαγορευτικό.
Η Rosie δεν ήταν κάποιο υπαρκτό πρόσωπο, καμία δεν πόζαρε για τη γυναίκα του σκίτσου, που αποτελεί ενσάρκωση των αμερικανικών αξιών από τον σκιτσογράφο. Κι όμως η επιρροή της υπήρξε τεράστια σε μια εποχή που ο φεμινισμός άρχισε να γίνεται γνωστός πέρα από λέξη και ως πράξη.
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.