Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ)
Πρόκειται για νευροβιολογική διαταραχή που πιθανόν επηρεάζει τη δραστηριότητα στα τμήματα του εγκεφάλου που συντονίζουν τον έλεγχο των παρορμήσεων και την προσοχή.Σύμφωνα με το National Attention Deficit Disorder Association των ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι περίπου 4% to 6% του γενικού πληθυσμού έχει ΔΕΠ-Υ. Χαρακτηρίζεται από παρορμητικότητα, έλλειψη προσοχής ή και υπερκινητικότητα, που δε συμβαδίζουν με την ηλικία του παιδιού. Η διάσπαση της προσοχής είναι κατάσταση που διαρκεί εφόρου ζωής και τα σημάδια της είναι φανερά και στους ενήλικες, στους οποίους εμφανίζεται με συχνότητα 2-4%.
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος
Αν και τα άτομα με ΔΕΠ-Υ μπορεί να πετύχουν στη ζωή τους, χωρίς τη σωστή διάγνωση και θεραπεία πιθανόν να υποστούν σοβαρές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης σχολικής αποτυχίας, δυσκολίας στις διαπροσωπικές σχέσεις, προβλημάτων συμπεριφοράς, χρήσης ουσιών και επαγγελματικής αποτυχίας. Επομένως, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ύψιστης σημασίας.
Συμπτώματα
Εμφανίζονται νωρίς στη ζωή του παιδιού, πριν την ηλικία των 7 ετών. Υπάρχουν τρεις υποκατηγορίες ΔΕΠ-Υ: με κύριο χαρακτηριστικό την έλλειψη προσοχής, με υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, ή με συνδυασμό χαρακτηριστικών.
Μήπως το παιδί σας εδώ κι αρκετούς μήνες εμφανίζει κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα;
Δυσκολία προσοχής σε λεπτομέρειες και κάνει λάθη απροσεξίας
Δυσκολία διατήρησης προσοχής
Δείχνει ότι δεν ακούει
Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει οδηγίες
Δυσκολεύεται στην οργάνωση
Αποφεύγει ή δεν του αρέσει οτιδήποτε απαιτεί παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια
Χάνει πράγματα
Διασπάται η προσοχή του εύκολα
Ξεχνάει καθημερινά πράγματα
Παίζει με τα χέρια, κουνάει τα πόδια, κουνιέται στο κάθισμα
Δυσκολία να παραμείνει καθιστός
Τρέχει ή σκαρφαλώνει υπερβολικά
Έχει δυσκολία να απορροφηθεί ήσυχα σε μια δραστηριότητα
Συμπεριφέρεται σαν να έχει «μοτεράκι» μέσα του
Φλυαρεί υπερβολικά
Απαντάει χωρίς να περιμένει να ολοκληρωθεί η ερώτηση
Έχει δυσκολία να περιμένει τη σειρά του και γενικότερα να περιμένει
Διακόπτει άλλους ομιλητές, ενοχλεί με την παρουσία του
Αν ναι, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν ειδικό προκειμένου να διαπιστώσετε που οφείλετε η ύπαρξή τους και πως μπορούν να ελεγχθούν.
Διάγνωση
Επειδή όλοι οι άνθρωποι επιδεικνύουν παρόμοιες συμπεριφορές σε δεδομένη στιγμή, τα κριτήρια για να καθοριστεί αν κάποιος έχει ΔΕΠ-Υ είναι συγκεκριμένα. Η διάγνωση γίνεται από ειδικό, νευρολόγο ή ψυχολόγο. Η χρήση ψυχολογικών τεστ βοηθάει στην αναγνώριση των συγκεκριμένων δυσκολιών αλλά και των δυνατών σημείων του εξεταζόμενου, ώστε να δοθούν κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες για σχολική επιτυχία και βελτίωση της συμπεριφοράς.
Πολυεπίπεδη θεραπευτική προσέγγιση
ενημέρωση, εκπαίδευση γονιών σχετικά με τη ΔΕΠ-Υ
ψυχολογική αξιολόγηση του παιδιού για εντοπισμό δυνατών κι αδύνατων σημείων καθώς και μαθησιακού στυλ
στρατηγικές για αλλαγή συμπεριφοράς
κατάλληλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
τροποποιήσεις στον τρόπο μελέτης και μάθησης
ατομική και οικογενειακή συμβουλευτική