"Πόσο έχουμε σήμερα";
"Σε ποιον μήνα είμαστε;"
"Τι εποχή του χρόνου έχουμε;"
"Ποια εποχή έχουμε Χριστούγεννα και ποια Πάσχα;"
"Ποια εποχή δεν πηγαίνουμε σχολείο";
"Μπορείς να μου πεις τους μήνες";
Σε αυτές τις ερωτήσεις ένα δυσλεξικό ή με μαθησιακές δυσκολίες παιδί μπορεί να δώσει τις πιο απίθανες απαντήσεις ή να μην δώσει καμία αφού πραγματικά δεν θα γνωρίζει να απαντήσει. Για παράδειγμα σε μια συνεδρία μας με ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες της ΣΤ' Δημοτικού έγινε η ερώτηση: "Ξέρεις να μου πεις πόσο έχουμε σήμερα;" και η απάντηση ήταν: "Δεν ξέρω κυρία γιατί στο σχολείο γράφουμε μόνο τη μικρή ημερομηνία" και εννοούσε της μορφής: 8/5/17.
Για να τοποθετηθεί ένα δυσλεξικό παιδί στον χρόνο πρέπει αυτός με κάποιον τρόπο να γίνει συγκεκριμένος. Πολλές φορές θεωρούμε αυτονόητο ότι ένα παιδί της Ε' Δημοτικού γνωρίζει να αναλύει μια ημερομηνία πχ. 7/3/17. Η αλήθεια είναι όμως ότι για ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες οι μονάδες μέτρησης του χρόνου δεν γίνονται πάντα απολύτως κατανοητές και δημιουργείται σύγχυση πχ. πόσο μεγάλη είναι μια εβδομάδα, ένας μήνας, μια ώρα κτλ. Ο χρόνος εξ ορισμού είναι μια αφηρημένη έννοια. Έχει έναν άναρχο χαρακτήρα ο οποίος είναι ιδιαίτερα δύσκολος για τα παιδιά να τον κατανοήσουν. Είναι λοιπόν αναμενόμενο ένα δυσλεξικό παιδί που δεν μπορεί να οργανώσει τον εαυτό του μέσα σε χρονικά πλαίσια να μην κατανοεί την έννοια του χρόνου στην Γραμματική και στους χρόνους των ρημάτων.
Για να καταφέρει ένα δυσλεξικό παιδί να καταλάβει το "Παρελθόν", το "Παρόν" και το "Μέλλον" πρέπει πρώτα να μπορέσει να οργανωθεί μέσα στο πέρασμα του χρόνου όπως αυτό συμβαίνει στη ζωή του, στην καθημερινότητα του.
Με ένα απλό ημερολόγιο μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να ορίσει τον χρόνο που περνάει, που έχει περάσει, που θα έρθει.Δραστηριότητα: Αναρτήστε σε ένα εμφανές σημείο ένα ευανάγνωστο ημερολόγιο στο δωμάτιο του παιδιού για να μπορεί να ανατρέχει σε αυτό όποτε χρειάζεται. Με αφορμή αυτό το ημερολόγιο μάθετε και δείξτε στο παιδί: τις εποχές, τους μήνες, τις ημέρες, τις εβδομάδες.Πως μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε:
- Δείξτε την αρχή και το τέλος του έτους.
- Όλους τους μήνες του χρόνου.
- Ποιος είναι ο πρώτος και ποιος ο τελευταίος μήνας τους έτους.
- Μετρήστε τους.
- Δείξτε σε ποιον μήνα είστε τώρα και ζητήστε να βρει την συγκεκριμένη ημέρα.
- Ζητήστε να σας βρει πόσες μέρες έχουν περάσει από την αρχή του μήνα μέχρι εκείνη την ημέρα και πόσες μένουν για να τελειώσει.
- Ζητήστε να σας πει ποιος είναι ο επόμενος μήνας.
- Σημειώστε γεγονότα που πέρασαν πχ. στις 5 Μαρτίου ήταν τα γενέθλια της αδερφής μου. Πόσες μέρες ή μήνες πέρασαν από τότε;
- Σημειώστε τα γεγονότα που θα έρθουν πχ. στις 25 Δεκεμβρίου έχουμε Χριστούγεννα. Πόσος καιρός απομένει; Πόσες ημέρες θα έχουμε διακοπές; Πόσες εβδομάδες είναι;
- Ζητήστε να δει όλους τους μήνες και να καταλάβει πόσες μέρες έχουν οι μήνες.
- Υπάρχει κάποιος που διαφέρει από τους υπόλοιπους ; (Φεβρουάριος).
- Πόσες ημέρες έχει μια εβδομάδα;
- Ποια είναι η πρώτη και η τελευταία ημέρα της σχολικής εβδομάδας;
- Πόσες εβδομάδες έχει ένας μήνας;
Μια άλλη μεγάλη δυσκολία που αποκαλύπτεται είναι η σύγχυση με τις εποχές. Χρησιμοποιήστε το ημερολόγιο για να το εκπαιδεύσετε:
- Δείξτε ποιες και πόσες εποχές έχει ο χρόνος.
- Σε ποια εποχή είμαστε τώρα; Σημειώστε μια χαρακτηριστική φράση πάνωστο ημερολόγιο πχ. αν είστε στην Άνοιξη γράψτε "Ανθίζουν τα λουλούδια επιτέλους"!!
- Πόσοι μήνες έμειναν για να τελειώσει;
- Ποια είναι η επόμενη εποχή;
- Ποια εποχή δεν πηγαίνει σχολείο;
- Ποια εποχή ξεκινάει το σχολείο;
Βασικό tip: Το ημερολόγιο δεν είναι για μια χρήση. Για να γίνουν όλα αυτά κατανοητά θα πρέπει να ρωτάτε συχνά για το "Πότε". Το παιδί πρέπει να συμβουλεύεται το ημερολόγιο καθημερινά και να το ενθαρρύνετε να απαντάει μόνο του ερωτήσεις πχ. το διαγώνισμα είναι για τις 10/3 άρα πόσες ημέρες έχω ακόμα;
Λεξιλόγιο: μήνας, διαρκεί, ημέρα, χρόνος, έτος, εβδομάδα, δεκαπενθήμερο, επόμενος, προηγούμενος κτλ.
Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας και ιδιαίτερα σε παιδιά με Δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αδυναμία να κατανοήσουν και να χειριστούν τον χρόνο.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος, dyslexiaathome.blogspot.gr
Περισσότερες συμβουλές εδώ.