Της Ελένης Κορόβηλα
1 βιβλίο για να αρχίσει από νωρίς το παιχνίδι της ανάγνωσης
Η μύηση στον κόσμο του βιβλίου ξεκινά από πολύ νωρίς. Το άγγιγμα του χαρτιού, το γύρισμα των σελίδων, το τσαλάκωμά τους καμιά φορά, εξοικειώνει τα παιδιά με ένα σύμπαν από το οποίο θα δουν προοδευτικά να ξεπηδούν διασκεδαστικές ιστορίες, εντυπωσιακές πληροφορίες, ρομαντικές και ηρωικές περιπέτειες. Θα μπορούσαν και χωρίς αυτό το σύμπαν, αλλά έτσι θα ζήσουν και θα αναπτυχθούν με πιο πολλές διεξόδους, πιο πολλά ερεθίσματα, μεγαλύτερη συντροφιά έχοντας από νωρίς κάνει το βιβλίο φίλο τους. Η αρχή μπορεί να γίνει ιδανικά μέσω εικονοβιβλίων. Οι επιλογές δεν είναι λίγες και αρκετές από τις προτάσεις των Ελλήνων εκδοτών είναι εξαιρετικές. Πρόκειται κυρίως για βιβλία ξένων δημιουργών. Σε αυτή την ανοιξιάτικη επιλογή βιβλίων, ξεχωρίσαμε ένα.
Τα μικρά παιδιά διασκεδάζουν πολύ με τα παιχνίδια ταξινόμησης, τους αρέσει να βρίσκουν λάθη και να τα διορθώνουν, «εισβολείς» και να τους στέλνουν στη θέση τους ενώ οξύνουν την παρατηρητικότητα τους και οργανώνουν τη σκέψη τους. Βρείτε το λάθος (εκδ. Κόκκινο), καλεί τα παιδιά να κάνουν ο εικονογράφος Μπαστιέν Κοντρέρ. Χρησιμοποιώντας μόνο δύο χρώματα και τις αποχρώσεις τους δημιούργησε ένα βιβλίο μεγάλης καλαισθησίας. Οι μικροί αναγνώστες καλούνται να εντοπίσουν τι δεν πάει καλά σε κάθε ένα από τα 32 δισέλιδα του βιβλίου. Σχήματα και χρώματα μπερδεύουν με έξυπνο τρόπο τα παιδιά, ανακατεύουν τα είδη και τα αντικείμενα, προκαλούν το γέλιο και ταυτόχρονα δίνουν περιθώριο σε μεγάλη ελευθερία σκέψης καθώς και πολλές αφορμές για κάθε λογής συζήτηση που μπορεί να φανταστεί το παιδί κι όποιος το συνοδεύει στο παιχνίδι. Στο τέλος του βιβλίου, περιμένει τα παιδιά ένα μικρό, δημιουργικό δωράκι για να συνεχίσουν το παιχνίδι.
12 + 1 βιβλία για παιδιά από 3 έως 6 ετών
Στην ιδανική χώρα της φαντασίας όπου όλα μπορούν να συμβούν, ζει Ένα παιδί από βιβλία (εκδ. Ίκαρος), ένα κοριτσάκι φτιαγμένο από τις σελίδες των βιβλίων το οποίο ζει τη δική του περιπέτεια. Ο σπουδαίος Ιρλανδός δημιουργός βιβλίων για παιδιά Oliver Jeffers συνθέτει μια ελεγεία στην αφήγηση αποτίοντας φόρο τιμής στην κλασσική λογοτεχνία που γαλούχησε και γαλουχεί αναγνώστες παλιότερων και νέων γενιών.
Το δώρο των παραμυθιών κάνει στα παιδιά και Ο φυσητής των ονείρων (εκδ. Λιβάνη), των Bernard Tulliot και Thibault Prugne. Από το νησί Μουράνο, εκεί όπου φημισμένοι τεχνίτες δίνουν πνοή στο γυαλί κατασκευάζοντας με τη δύναμη της αναπνοής το περιβάλλον των ονείρων.
Τα μικρά παιδάκια ηλικίας 3 έως 6 ετών αναρωτιούνται συχνά Από πού έρχονται τα μωρά; (εκδ. Πατάκη). Ένα βιβλίο για να διαβαστεί τη γλυκιά ώρα πριν την καληνύχτα και να βοηθήσει μαμάδες και μπαμπάδες να μιλήσουν στα παιδιά τους για το ανεπανάληπτο θαύμα της δικής τους γέννησης αλλά και των μεγαλύτερων ή μικρότερων αδελφών τους.
Ένα άλλο επιτακτικό ερώτημα για τα παιδάκια που αποκτούν αδελφάκι είναι, εκτός από το εύλογο από πού ήρθε το μωρό, κάτι πιο ανησυχητικό για τα ίδια: τι θέση θα πάρει τελικά στη ζωή τους και πόσα πράγματα θα πρέπει στο εξής να μοιράζονται. Η αγαπημένη μου αδελφούλα της Asrtid Desbordes, (εκδ. Κόκκινο) ξεκαθαρίζει την κατάσταση με γλυκό τρόπο, ευθύτητα και απεριόριστη αγάπη που ποτέ δεν διαιρείται αλλά πάντα πολλαπλασιάζεται.
Κι αφού τα πράγματα έχουν μπει στη θέση τους κι έχουμε αφηγηθεί από πού έρχονται τα μωρά και ότι δεν έρχονται ως κατακτητές είναι ώρα να μιλήσουμε για τη δομή μέσα στην οποία μεγαλώνουν τα παιδιά που μπορεί να μην είναι πάντα αυτή που έχουμε συνηθίσει και που όλο και συχνότερα μπορεί να μην μοιάζει απολύτως με των άλλων παιδιών. Το πιο μεγάλο βιβλίο για τις οικογένειες των Mary Hoffman και Ros Asquith (εκδ. Ίκαρος), με αφετηρία ότι μοναδικό απαραίτητο κι αναντικατάστατο συστατικό για να υπάρχει και να λειτουργεί μια οικογένεια είναι η αγάπη, περιγράφει όλες τις πιθανές εκδοχές οικογενεικής δομής. Ένα βιβλίο ευχάριστο στην ανάγνωση και ιδιαίτερα χρήσιμο για να αρχίσουν μεγάλες οικογενειακές συζητήσεις.
Συζητήσεις, εσωτερικές ή οικογενειακές, θα ξεκινήσουν και με την ανάγνωση βιβλίων που εξοικειώνουν τα μικρά παιδιά με την ιδέα πως αν και δεν έχουν όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες και όμοια εφόδια, έχουν όλα ίσα δικαιώματα. Να δώσει, λοιπόν, τα εργαλεία που θα αντιστρέψουν το αρνητικό πρόσημο που το μόριο Δεν (εκδ. Πατάκη) υψώνει ως τείχος στις ζωές μικρών παιδιών επιχειρεί η ιστορία του Βαγγέλη Ηλιόπουλου για τη δύναμη της φιλίας και την ευεργετική επίδραση της αγάπης. Εξαιρετικά εικονογραφημένο από την Έφη Λαδά, το βιβλίο αποτελεί μέρος μιας τριλογίας που θα ολοκληρωθεί τον επόμενο χρόνο.
Με οδηγό την θέληση για ελευθερία και εφόδιο τη ζεστασιά της αγάπης της οικογένειάς του, Ο Ακίμ τρέχει (εκδ. Επόμενος Σταθμός) για να συναντηθεί με τη νέα του ζωή σε έναν ξένο τόπο. Ο Ακίμ είναι ένα προσφυγόπουλο, θύμα του πολέμου, που ξεκινά την περιπέτειά του μόνος. Η Κλωντ Ντιμπουά εξιστορεί τις περιπέτειες ενός ασυνόδευτου παιδιού ευαισθητοποιώντας τα παιδιά της Ευρώπης για τις ανάγκες που έχουν οι συνομίλικοί τους από τις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Για τις ανάγκες, τις ανησυχίες, τους φόβους αλλά και τις ανακαλύψεις και τις μικρές χαρές των παιδιών μεταναστών μιλά επίσης το βιβλίο της Μαξίν Τροτιέ σε εικονογράφηση Ιζαμπέλ Αρσενό Φτερό στον άνεμο (εκδ. Λιβάνη). Ένα κοριτσάκι, η Άννα, το μικρότερο παιδί μιας οικογένειας μεταναστών από κάποια πολύπαθη χώρα του Νότου, φτάνει με την οικογένειά της στον πλούσιο Βορρά. Η μικρή αναζητά πατρίδα, ρίζες, θέλει να πάψει να μεταφέρεται εδώ κι εκεί σαν φτερό στον άνεμο.
Κι ενώ άλλα φτεράκια καίγονται από την επιθυμία να βγάλουν ρίζες και να στεριώσουν σε έναν τόπο, άλλα περιμένουν μ' αγωνία τον άνεμο να φυσήξει για να τα οδηγήσει σε ανάλαφρες περιπέτειες. Το φτεράκι και το μικρό του ξε-πέταγμα στον κόσμο (εκδ. Πατάκη) είναι η ιστορία που αφηγείται η Βάσια Παρασκευοπούλου σε εικονογράφηση της Πέρσας Ζαχαριά και επιμέλεια εικόνας του Παναγιώτη Ανδριανού. Ένα βιβλίο για όλα τα παιδιά που περιμένουν να έρθει η ώρα να αρχίσει η περιπέτεια της ζωής στον μεγάλο κόσμο μέσα από την ιστορία ενός τρυφερού, μικρού φτερού που γεμάτο απορίες ή ακόμα και φοβίες εξερευνά το άγνωστο.
Καθώς ονειρεύονται το ταξίδι προς το άγνωστο, τα μικρά παιδιά θέλουν να είναι κάτι άλλο, κάτι άπιαστο, κάτι μεγάλο. 'Οπως και ο Παπαγάλος πειρατής (εκδ. Μεταίχμιο) στην ιστορία της Ιουλίας Κωστοπούλου σε εικονογράφηση Πετρούλας Κρίγκου. Μόνο που προσπαθώντας να γίνει κάποιος άλλος, ο καλόκαρδος, ρομαντικός και τρυφερός παπαγάλος θα καταλάβει πως ίσως είναι καλύτερα να είναι απλώς ο εαυτός του.
Η συζήτηση, βέβαια, με τα μικρά παιδιά για το τι θα γίνουν όταν μεγαλώσουν είναι ανεξάντλητη, απολαυστική για τους μεγάλους και διασκεδαστική για τα παιδιά, ενώ μπορεί να μετατραπεί και σε ανακουφιστική διαδικασία. Πώς; Διαβάζοντας Το φανταστικό βιβλίο των επαγγελμάτων (εκδ. Λιβάνη), όπως το έγραψε και το ζωγράφισε ο ευφάνταστος δημιουργός Ερίκ Πουιμπαρέ, οι επιλογές μοιάζουν αμέτρητες ενώ η ελπιδοφόρα αίσθηση πως όλα μπορούν να συμβούν και πάντα προς την καλύτερη κατεύθυνση ξεπηδά από κάθε του σελίδα. Χρώματα, σχέδια, φιγούρες από τον μαγικό κόσμο της φαντασίας δίνουν το σύνθημα για να αρχίσει το παιχνίδι της αναζήτησης.
Αλλά εκτός από τα παιδιά που σαν φτεράκια ταξιδεύουν με το φύσημα του ανέμου που άλλοτε τα παρασέρνει μέσα σε θύελλες κι άλλοτε τα ταξιδεύει με τη δροσιά του σε ανάλαφρες περιπλανήσεις, εκτός από τα παιδιά που θέλουν να γίνουν πειρατές ή μπαλαρίνες, υπάρχουν και τα παιδιά που απλώς τα έχουν όλα. Όπως η μικρή Φαρφανέλα (εκδ. Πατάκη). Στην ιστορία που έγραψαν η Ελένη Βλάχου και ο Κωνσταντίνος Δαλαμάγκας και εικονογράφησε η Σοφία Γαλή, η μικρή, ανυποψίστη Φαρφανέλα μαθαίνει πως στη ζωή δεν είναι όλα ροζ και ζαχαρένια και πως η ώρα της συγγνώμης και η ώρα του ευχαριστώ είναι στιγμές που μπορεί να δώσουν μεγάλη χαρά.
Με τους αποχαιρετισμούς και τα νέα ξεκινήματα συμφιλιώνονται τα παιδιά διαβάζοντας μικρές ιστορίες που υπενθυμίζουν ότι για κάθε τι υπάρχει ένα τέλος, στο Ένα τελευταίο γράμμα (εκδ. Παπαδόπουλος) Η ιστορία του Αντώνη Παπαθεοδούλου σε εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή μιλά για τον κύριο Κώστα, τον μοναδικό ταχυδρόμο ενός ολόκληρου νησιού και την τελευταία του μέρα στη δουλειά. Μιλά για τον αποχαιρετισμό καθώς ένας κύκλος της ζωής ολοκληρώνεται, μιλά για τη σημασία να εκφράζονται τα συναισθήματα στην ώρα τους, μιλά την αξία του ευχαριστώ ακόμη και για τα αυτονόητα.
Για παιδιά από 6 έως 9 ετών
Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά μεγαλώνουν οι αγωνίες, οι ανησυχίες και τελικά τα προβλήματά τους. Στο ερώτημα Τι μπορείς να κάνεις με ένα πρόβλημα; (εκδ. Λιβάνη) οι απαντήσεις είναι αναπάντεχα δημιουργικές. Ο Kobi Yamada υπογράφει το κείμενο και η Mae Besom την εικονογράφηση σε αυτό το εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού που αποτελεί συνέχεια του ευφυέστατου Τι μπορείς να κάνεις με μια ιδέα; Ένα παιδί αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα που όσο το αγνοεί αυτό διογκώνεται. Ένα βιβλίο που βάζει τα προβλήματα στις πραγματικές τους διαστάσεις, ενδυναμώνοντας τα παιδιά να μάθουν να μη φοβούνται να τα αντιμετωπίσουν.
Για αληθινά προβλήματα που όμως ακόμη κι αυτά ξεπερνιούνται μιλά το γεμάτο κέφι, ρυθμό και μηνύματα ελπίδας βιβλίο της Τζιν Γουίλις Η Αργυρώ γελάει (εκδ. Πατάκη) σε εικονογράφηση Τόνυ Ρος και μετάφραση Φίλιππου Μανδηλαρά. Η ιστορία της Αργυρώς, γνωστή στα παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου και από τα αποσπάσματα του βιβλίου στο βιβλίο της γλώσσας, σε επανέκδοση 16 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία, περιγράφει ένα κεφάτο κορίτσι που δεν γνωρίζει όρια στη χαρά και το παιχνίδι και που απολαμβάνει την καθημερινότητά της χωρίς να στερείται τίποτα από το γεγονός ότι, όπως ανακαλύπτουν στο τέλος του βιβλίου τα παιδιά, χρησιμοποιεί αμαξίδιο. Μια όμορφη ιστορία, χωρίς μελοδραματισμούς για ένα κορίτσι που ζει χωρίς η αναπηρία να γίνεται εμπόδιο και να δημιουργεί αποκλεισμούς.
Αποκλεισμούς μπορεί να βιώνουν κάποια παιδιά τόσο πολύ διαφορετικά που μπορεί ακόμη να χρειαστεί να κυκλοφορούν Χωρίς παπούτσια (εκδ. Μεταίχμιο). Η Κατερίνα Ανωγιαννάκη, με το βιβλίο της σε εικονογράφηση της Πετρούλας Κρίγκου, ξεμπερδεύει με τα στερεότυπα σε μια ιστορία που οι μικροί αναγνώστες θα διαβάσουν ανακαλύπτοντας πως «κανονικός» κόσμος και «κανονικοί» ή «μη κανονικοί» άνθρωποι δεν υπάρχουν και πως η ομολογουμένως πολυφορεμένη ιδέα της διαφορετικότητας μοιάζει η καταλληλότερη για να περιγράψει το πλαίσιο αποδοχής, ανοχής και σεβασμού εντός του οποίου μπορούν, και πρέπει, δυνάμει, όλοι να αναζητήσουν την ευτυχία.
Την ευτυχία μέσω της μόρφωσης αναζητούσε, χωρίς ίσως να το πολυσυνειδοτοποιεί αρχικά, το μικρό κορίτσι από το Πακιστάν που το 2012 δέχθηκε επίθεση μισαλλόδοξων φανατικών καθώς επέστρεφε από το σχολείο της. Η Μαλάλα έγινε πηγή έμπνευσης και σύμβολο του αγώνα για τα δικαιώματα των κοριτσιών σε όλον τον κόσμο ενώ βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Δικαίωμα στη μάθηση (εκδ. Λιβάνη) τιτλοφόρησε η Ρεμπέκα Λάνγκστον-Τζορτζ το εικονογραφημένο βιβλίο (Τζάνα Μποκ) με το οποίο αφηγείται στα μικρότερα παιδιά την εντυπωσιακή ιστορία της Μαλάλα Γιουσαφζάι.
'Οπως μαθαίνει στα παιδιά η ιστορία της Μαλάλα, δικαίωμα όλων των παιδιών είναι να δίνουν αγώνες για τη μάθηση μέσα στις σχολικές τάξεις και όχι σε πεδία μαχών. Στις τάξεις, εκεί όπου κατεξοχήν χτίζονται φιλίες, κόντρες, μύθοι και βέβαια στήνονται ατέλειωτες πλάκες. Ακόμη κι αν χρειαστεί να βρεθούν Αγόρια εναντίον κοριτσιών (εκδ. Κέδρος) όπως συμβαίνει στην διασκεδαστική έκτη ιστορία της επιτυχυμένης σειράς Αταξίες στην τάξη με την υπογραφή του Γιώργου Κ. Παναγιωτάκη, σε εικονογράφηση σταθερά του Χρήστου Δήμου.
Έξω από την τάξη τα παιδιά τα περιμένει ο μαγικός κόσμος του διαλείμματος και λίγο πιο έξω το ξεκίνημα της κοινωνικής ζωής με κορυφαία εκδήλωση τα πάρτυ. Το θέμα της εικόνας που κάθε παιδί «χτίζει» για τον εαυτό του, οι επιλογές που κάνει σχετικά με την εμφάνισή του το χαρακτηρίζουν, και καθορίζουν, σε κάποιο βαθμό, τις σχέσεις που θα αναπτύξει με τους συνομιλίκους του. Καμιά φορά τα πράγματα μπερδεύονται και τότε για να ξεκαθαρίσουν μπορεί ακόμη και να Ζητείται άλογο για αμαζόνα (εκδ. Μεταίχμιο). Η Λίνα Μουσιώνη αφηγείται, με τη συνδρομή της ξεχωριστής εικονογράφησης της Ναταλίας Καπατσούλια, την ιστορία του ξεκινήματος της φιλίας μεταξύ της Δανάης και του Άρη, δυο παιδιών του δημοτικού που παγιδεύονται στη δημιουργική ορμή των μαμάδων τους, απογοητεύονται αλλά τελικά βγαίνουν κερδισμένοι.
Μόνο κερδισμένοι βγαίνουν και όσοι ξέρουν να περιμένουν. Όπως Η κυρία Άιφελ (εκδ. Παπαδόπουλος) της Αλίς Μπριέρ-Ακέ σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη. O Άιφελ είναι ένας μηχανικός ευτυχισμένος, νέος, γοητευτικός κι ερωτευμένος. Που για την Κάτια, την όμορφή του αγαπημένη, το αδύνατον ξέρει να περιμένει. Γιατί ακόμα κι όσοι δεν έχουν ζήσει εκεί ξέρουν πως υπάρχουν και γκρίζες μέρες στο Παρίσι. Αυτές οι γκρίζες μέρες έχουν εικονογραφηθεί από την βραβευμένη Γαλλίδα εικονογράφο Csil με έναν ξεχωριστό, μινιμαλιστικό τρόπο, όπου το χρώμα σχεδόν απουσιάζει και που κάνει την εμφάνισή του σαν σχόλιο για να υπογραμμίσει την τρυφερότητα, την ομορφιά και τη δύναμη της αγάπης.
Ένα τρυφερό παραμύθι για τη δύναμη της αγάπης είναι και η ιστορία όπου Η Βιολέτα και ο ιππότης (εκδ. Μεταίχμιο) νικούν τα εμπόδια και ζουν ευτυχισμένοι. Το παραμύθι που έγραψε η Αργυρώ Πιπίνη και ζωγράφισε η Έφη Λαδά μιλά για θαύματα που γιατρεύουν το σώμα και την ψυχή. Εντυπωσιακή είναι η εισαγωγή στο παραμύθι όπου στην νεογέννητη Βιολέτα δωρίζονται τρεις τύχες και τρεις ευκαιρίες, με την τρίτη να μοιάζει τύχη κουτσή. Η αντιξοότητα δεν θα εμποδίσει την ευτυχία και το παραμύθι θα έχει αίσιο τέλος.
Για παιδιά παιδιά 9 - 12 ετών
Μεγάλες, χορταστικές ιστορίες με δράση, μυστήριο, δύσκολους γρίφους, ανελέητους κακούς και ηρωικούς καλούς αγαπούν να διαβάζουν οι ώριμοι αναγνώστες που οδεύουν σιγά σιγά προς την εφηβεία. Στο πρώτο βιβλίο της σειράς με ήρωα τον επιστήμονα - ερευνητή Διονύση Δελή ο οποίος βρίσκεται Στα ίχνη του Ντουκουζούρι (εκδ. Κέδρος) τα παιδιά εξοικειώνονται με την ιδέα ότι ο κόσμος δεν έχει (ή δεν πρέπει να) έχει σύνορα για την αναζήτηση της αλήθειας και πως κανείς ποτέ δεν την βρήκε χωρίς να ψάξει. Η περιπέτεια που έγραψε ο Πάνος Τσερόλας και εικονογράφησε ο Απόστολος Ιωάννου θα τα διασκεδάσει, οι ανατροπές θα τα προβληματίσουν και το αβίαστο δίδαγμα θα τους δώσει τροφή για σκέψη αλλά και μια πρόταση για να βρουν, χωρίς μαξιμαλισμούς, το δικό τους μελωδικό τραγούδι. Πρόκειται για μια ιστορία δράσης, περιπέτειας και αναζήτησης του καλού από νέους ανθρώπους που κάνουν με εντιμότητα τη δουλειά τους και που έχει ως καμβά αφήγησης μια εμπόλεμη ζώνη. Θα προσφέρει στα παιδιά «κλειδιά» για να ανοίξουν αμπαρωμένες πόρτες πίσω από τις οποίες συνομιλήκοί τους βιώνουν δραματικές στιγμές.
Η ανάγνωση ως μέσον καθαρής κι ανόθευτης διασκέδασης βρίσκει έναν εξαιρετικό εκφραστή στον Τομ Γκέιτς, με λίγη τύχη (εκδ. Παπαδόπουλος). Η Λιζ Πίντσον συνεχίζει να γράφει με χιούμορ τις ιστορίες του 11χρονου Τομ, ο οποίος ζει σε ένα γνώριμο για παιδιά περιβάλλον, αντιμετωπίζει πάνω κάτω κοινά προβλήματα με τους συνομιλίκους του και τα αντιμετωπίζει με πανικό, ορμητικότητα, κέφι αλλά και μεγάλη σοβαρότητα.
Σαν παραμύθι μοιάζει η ιστορία του Βάσου που ονειρεύεται Τη μέρα που θα 'ρθουν τ'αγριοπερίστερα, (εκδ. Πατάκη). Ο Σταμάτης Κεσόγλου με το δεύτερο βιβλίο του για παιδιά, αφηγείται την ιστορία ενός αγοριού που ζει με την υπερπροστατευτική μαμά του. Καταλαβαίνει περισσότερα από όσα θέλει ή αντέχει η μαμά του να ξέρει ότι καταλαβαίνει. Οι δυο τους πορεύονται με προσεκτικά βήματα στην αναζήτηση εκείνης της μέρας που θα τους φέρει την ευτυχία.
'Ενα παραμύθι είναι κι η εξιστόρηση της Άλωσης της Νέας Ρώμης. Η Κωνσταντινούπολη, 1453 (εκδ. Κέδρος) όπως την έγραψε η Μαρίζα Ντεκάστρο και εικονογράφησε ο Σταμάτης Μπονάτσος είναι ένα βιβλίο που δίνει απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα γύρω από τα συνταρακτικά γεγονότα που μετέβαλλαν την φυσιογνωμία της πόλης και επισφράγισαν την κατάρρευση της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η συγγραφέας, αντλώντας από τα παλιά χρονικά της Άλωσης και παρακολουθώντας τη δράση των επώνυμων και ανώνυμων ηρώων, αναπλάθει τις τελευταίες δραματικές ημέρες της Κωνσταντινούπολης. Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο από τουλάχιστον τρεις απόψεις: θεματολογικά, υφολογικά αλλά και επειδή καλλιεργεί στα παιδιά την αντίληψη πως οι γνώσεις για την Ιστορία πρέπει να αντλούνται από τις πηγές έτσι όπως αυτές αποτυπώνονται στα βιβλία.
Μια άλλη κορυφαία ιστορική στιγμή αποτυπώνεται στο κόμικ Στη μάχη των Θερμοπυλών (εκδ. Πατάκη) των Κατερίνας Σέρβη (κείμενο) και Θανάση Πέτρου (εικονογράφηση). Όπως και η προηγούμενη δουλειά των δημιουργών Στη μάχη του Μαραθώνα, πρόκειται ίσως περισσότερο για ένα graphic novel.
Τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδα, θα βρουν πολύ πιο απαιτητικά τα μαθήματα της Ιστορίας όπως και όλα τα υπόλοιπα όταν πια μπουν στο Γυμνάσιο. Όποτε για πολλούς αυτό σημαίνει Γυμνάσιο: Απ'το κακό στο χειρότεροο (εκδ. Πατάκη). Το βιβλίο των Τζέιμς Πάτερσον και Κρις Τέμπετς, σε μετάφραση Χαράς Γιαννακοπούλου και εικονογράφηση της Λόρα Παρκ, είναι μια αστεία ιστορία με θέμα τις εμπειρίες ενός αγοριού στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Αγωνίες, ανησυχίες, φανταστικοί (ή μήπως όχι;) εχθροί, πρώτοι έρωτες και πολλά μπλεξίματα.
Στην ηλικία που οι μεγάλες ανατριχίλες δίνουν νόημα στη διασκέδαση, υπάρχει κάτι το ιδιαίτερα γοητευτικό στη σκέψη πως ό,τι βλέπουμε γύρω μας μπορεί απλώς να μην υπάρχει και όλοι να έχουν μετατραπεί σε ζόμπι ή τέρατα ή και τα δύο. Τα τελευταία παιδιά της Γης (εκδ. Μεταίχμιο) του Μαξ Μπράιλερ είναι μια ιστορία με αφετηρία την «τερατοαποκάλυψη» που συνέβη στην πόλη του νεαρού ήρωα Τζακ Σάλιβαν. Το δεκατριάχρονο αγόρι βλέπει την συνηθισμένη του ζωή να αλλάζει κι αναπόφευκτα επιδίδεται σε έναν αγώνα επιβίωσης.
Για παιδιά από 12 ετών και πάνω
Το πρώτο μυθιστόρημα για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας του Βαγγέλη Ηλιόπουλου έχει για ήρωα έναν μαθητή του Λυκείου που ονομάζεται Θωμάς Q.Bit (εκδ. Πατάκη). Ο Θωμάς, μαθητής στο λύκειο, έχει κερδίσει το παρατσούκλι του επειδή παίζει όλη μέρα στον υπολογιστή του και κυκλοφορεί στο διαδίκτυο με «ταχύτητες κβάντων». Είναι ένας ικανός χάκερ που όμως, όπως συχνά συμβαίνει, βουτάει σε βαθιά νερά όταν χακάρει μια μεγάλη εταιρεία ηλεκτρονικών παιχνιδιών χωρίς να είναι σε θέση να γνωρίζει τι τον περιμένει. Θα ζήσει το όνειρο χιλιάδων ανθρώπων: ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο που θα τον μεταφέρει στο 1944 όπου θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τους Ναζί. Ο Θωμάς θα γυρίσει στο σήμερα αλλά τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο.
Τίποτα δεν είναι το ίδιο στη ζωή των παιδιών που ωθούνται στην προσφυγιά. Το κοκκάλινο σπουργίτι, της Zana Fraillon (εκδ. Ψυχογιός) είναι η ιστορία του Σούμπι, ενός εννιάχρονου παιδιού που έχει γεννηθεί σε προσφυγικό καταυλισμό. Πατέρα δεν έχει γνωρίσει και ζει με τη μητέρα κια την αδελφή του σε συνθήκες εξαθλίωσης. Κάποια στιγμή θα διασταυρωθεί με ένα κορίτσι από τον κόσμο εκτός του προσφυγικού καταυλισμού.
Βρισκόµαστε στο 1918 και η Ευρώπη βγαίνει µε δυσκολία από τον εφιάλτη του Α΄ Παγκοσµίου πολέµου: µια σύγκρουση που σφραγίστηκε από τις µάχες των χαρακωµάτων, όπου πάνω από εννέα εκατομμύρια στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους και είκοσι εκατοµµύρια περίπου τραυματίστηκαν. Ο Γερµανοεβραίος Όττο Φρανκ είναι ανάµεσα στους λίγους τυχερούς που επιστρέφουν σώοι και αβλαβείς στην πατρίδα τους. Μια Γερµανία βαριά τραυµατισµένη από τη φρίκη που έχει µόλις βιώσει, αφόρητα πιεσµένη από το βάρος των πολεµικών αποζηµιώσεων που πρέπει να πληρώσει. H ζωή όµως είναι φτιαγµένη για να συνεχίζεται κι ενώ η παγκόσµια πολιτική τάξη µπαίνει σε νέες βάσεις, όπως ορίστηκαν από τον πόλεµο, εκατοµµύρια άνθρωποι αρχίζουν πάλι να ζουν, προσπαθώντας, µέρα µε τη µέρα, να σβήσουν τις αναµνήσεις της βίας: το ίδιο κάνει και ο υπολοχαγός Φρανκ και η σύζυγός του Έντιθ, οι οποίοι το 1925 είναι ένα νεαρό ερωτευµένο ζευγάρι, που βλέπει την ευτυχία του να κορυφώνεται µε τη γέννηση δύο υπέροχων κοριτσιών. Μέσα στην ασφάλεια της οικογένειας Φρανκ, η γλυκιά, ήσυχη Μαργκό και η µικρότερη και πιο ζωηρή Άννα περνούν γαλήνια παιδικά χρόνια, παρόλο που τα τερτίπια της παγκόσµιας ιστορίας και οι συνέπειες της εθνικής πολιτικής δυσχεραίνουν κάθε µέρα όλο και περισσότερο τη ζωή όλων. Η Άννα είναι µια ανέµελη παιδούλα τριών χρόνων όταν το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόµµα κερδίζει για τα καλά έδαφος στο γερµανικό κοινοβούλιο και µόλις τεσσάρων χρόνων όταν ο Αδόλφος Χίτλερ χρίζεται καγκελάριος. Ακόµη δεν µπορεί να διαβλέψει τον νέο εφιάλτη που θα ζήσει η ίδια και εκατοµµύρια άλλοι Εβραίοι: τον εφιάλτη µιας χαµένης ζωής, της αξιοπρέπειας που κοµµατιάζεται και ποδοπατείται, τον ατέλειωτο τρόµο εξαιτίας της ανθρώπινης αγριότητας, που η Άννα, έφηβη ήδη κι αναγκασµένη να κρύβεται από τους ναζιστές σε ένα µυστικό καταφύγιο, περιγράφει, µέρα µε τη µέρα, στο περίφηµο ηµερολόγιο που θα την κάνει αργότερα διάσηµη, όσο και ο Shoah, ένα εξαιρετικά δυνατό πρόσωπο-σύµβολο.
Το βιβλίο των Σιντ Γιάκομπσον και Ερνί Κολόν Άννα Φρανκ (εκδ. Πατάκη) ολοκληρώνεται µε τη µαρτυρία του µοναδικού επιζώντα, του πατέρα της Άννας, αναφορικά µε την ανακάλυψη και δηµοσίευση του ηµερολογίου.
Περισσότερα θέματα για βιβλία εδώ.