Μέρος της προσωπικής σου ανάπτυξης είναι το να βγάλεις από τη ζωή σου τις αρνητικές σκέψεις που σε μπλοκάρουν ψυχολογικά, σταματούν την εξέλιξή σου, μειώνουν την καλή σου διάθεση και περιορίζουν την ηρεμία σου, την καθαρή σκέψη σου, τα κίνητρα αλλά και την ίδια σου τη συμπεριφορά και πράξεις.
Ο συγγραφέας του βιβλίου «The Happiness Trap» Russ Harris τονίζει ότι 80% των σκέψεων του καθενός μας έχει έστω και λίγο αρνητικό περιεχόμενο.
Οι αρνητικές σκέψεις – αν το δούμε από την άποψη της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους- παίζουν σημαντικό ρόλο για την επιβίωση μας: ως είδος είμαστε φτιαγμένοι να ανιχνεύουμε πιθανά προβλήματα στο περιβάλλον και να προσπαθούμε να τα λύσουμε. Όταν αντικειμενικά εντοπίζουμε μία πιθανώς αρνητική ή προβληματική κατάσταση και προσπαθούμε να προετοιμαστούμε για να την αντιμετωπίσουμε ή να βρούμε πιθανές λύσεις, αυτό δεν αποτελεί αρνητική σκέψη, αλλά ρεαλιστική σκέψη και προετοιμασία αντιμετώπισης. Το πρόβλημα δεν είναι ότι έχουμε αρνητικές σκέψεις, αλλά το ότι πιστεύουμε ότι οι αρνητικές μας σκέψεις είναι αληθινές.
Συχνά όμως οι άνθρωποι αρχίζουν να κάνουν αρνητικές σκέψεις οι οποίες δε βασίζονται σε πληροφορίες, γεγονότα, τη φυσική εξέλιξη των καταστάσεων, αλλά αντικατοπτρίζουν ακραία είδη σκέψης: πρόκειται για τους ανθρώπους που τα βλέπουν όλα μαύρα, που μεγαλοποιούν τα αρνητικά και ελαχιστοποιούν τα θετικά, που κάνουν αποκλειστικά αρνητικές προβλέψεις για το μέλλον…
Αυτή η στάση ζωής όμως δε διευκολύνει, ούτε ανοίγει δρόμους εξέλιξης. Πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο: να κολλάει κανείς στις αρνητικές του σκέψεις, να νιώθει άσχημα, να ακινητοποιείται, να μην προοδεύει.
Όταν κάνουμε αρνητικές σκέψεις, είναι σημαντικό να ρωτήσουμε τον εαυτό μας:
Είναι αληθινή αυτή η σκέψη;
Είναι σημαντική αυτή η σκέψη;
Με βοηθάει σε κάτι αυτή η σκέψη;
Είναι σημαντική αυτή η σκέψη;
Με βοηθάει σε κάτι αυτή η σκέψη;
ΜΕΡΙΚΑ ΤΡΙΚ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΓΙΑΣΕΙΣ ΤΙΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ:
Δώσε μια επεξηγηματική ταμπέλα στις σκέψεις σου
Αντί να πεις «δεν πρόκειται ποτέ να βρω σύντροφο» είναι προτιμότερο να πεις «σκέφτομαι ότι δε θα βρω σύντροφο» ή αντί να πεις «είμαι βλάκας και δεν το είδα να έρχεται» πες «σκέφτομαι ότι είμαι βλάκας επειδή δεν το είδα να έρχεται». Η διαφορά είναι μικρή, αλλά σημαντική: στην πραγματικότητα αυτό που λες στον εαυτό σου είναι ότι δεν είσαι οι σκέψεις σου.
Πες ευχαριστώ στο μυαλό σου
Ευχαρίστησε το μυαλό σου για τη σκέψη σου. Αν κάνεις σκέψεις που σου προκαλούν άγχος, πχ «να δεις ότι δεν θα τα καταφέρω, είναι πολύ δύσκολο», ευχαρίστησε το μυαλό σου λέγοντας «σε ευχαριστώ μυαλό μου που προσπαθείς να με προστατεύσεις, αλλά δε χρειάζεται να με τρομάζεις. Ξέρω τι κάνω, έχω προετοιμαστεί, όλα είναι υπό έλεγχο». Έτσι δίνεις στο μυαλό σου την ευκαιρία να κάνει διάλειμμα από τις αρνητικές σκέψεις, χωρίς όμως να τις πολεμάς.
Άσε τις σκέψεις σου να παρασυρθούν μακριά, σαν μπαλόνια
Γι’ αυτή την άσκηση χρειάζεται να βάλεις τη φαντασία σου να δουλέψει. Φαντάσου ότι γράφεις κάθε αρνητική σου σκέψη σε ένα μπαλόνι, το κρατάς από το σπάγκο του και ύστερα το αφήνεις ελεύθερο, να χαθεί στον ουρανό.
Πες τις αρνητικές σκέψεις σου τραγουδιστά
Διάλεξε έναν γνωστό ή χαρούμενο σκοπό τραγουδιού, πχ το ‘φεγγαράκι μου λαμπρό’ ή το ‘μήλο μου κόκκινο’ και τραγούδα τις αρνητικές σου σκέψεις σε αυτό το σκοπό. Θα ακουστούν τόσο γελοίες, που δε θα σε ενοχλούν πια.
Πες τις αρνητικές σου σκέψεις με αστεία φωνή
Προσπάθησε να πεις τις αρνητικές σκέψεις σου με αστεία φωνή, σαν ένα καρτούν. Άστες να ξεφουσκώσουν.
Δώσε τίτλο στην αρνητική σου ιστορία
Συχνά οι αρνητικές σκέψεις παίρνουν τη μορφή επαναλαμβανόμενης ιστορίας. Όταν εντοπίσεις ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, πες στον εαυτό σου «πάλι λέω την ιστορία του ‘Πώς θα μείνω μόνη μου σε όλη μου τη ζωή’, ή ‘Πώς θα αποτύχω σε όποιο επάγγελμα κάνω’, κλπ». Στη συνέχεια άφησε την ιστορία να χάσει τη δύναμή της.
Όλες οι παραπάνω τεχνικές διάχυσης προέρχονται από μία καλά τεκμηριωμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που ονομάζεται «Θεραπεία της Αποδοχής και της Δέσμευσης» (στα αγγλικά, Acceptance and Commitment Therapy (ACT).