Κανείς δεν αμφιβάλλει πως η πολύ καλή μνήμη είναι κάτι έμφυτο. Άλλοι μπορούν και θυμούνται τα τηλέφωνα όλων των γνωστών τους, ακόμα και όσων έχουν χρόνια να δουν, ενώ άλλοι θυμούνται με δυσκολία τι έφαγαν χτες. Για τα πιο πολλά παιδιά, όμως, που δεν ανήκουν σε κανένα από τα δύο αυτά άκρα, υπάρχουν κάποιες τεχνικές που θα τα βοηθήσουν να ανακαλούν εύκολα χρήσιμες πληροφορίες της καθημερινής ζωής ή και σχολικά μαθήματα.
Δώστε τους να μελετήσουν τα τρία κόλπα που συνιστούμε και μετά παίξτε μαζί τους παιχνίδια… μνήμης. Άλλωστε, όλα είναι θέμα εξάσκησης!
Δώστε τους να μελετήσουν τα τρία κόλπα που συνιστούμε και μετά παίξτε μαζί τους παιχνίδια… μνήμης. Άλλωστε, όλα είναι θέμα εξάσκησης!
Τεχνικές για βελτίωση μνήμης
Όπως όλα τα πράγματα έτσι και η μνήμη βελτιώνεται αν χρησιμοποιήσουμε κάποιες τεχνικές. Διαβάστε μερικές από αυτές που σίγουρα θα σας βοηθήσουν.
1. Οραματίσου το! Δημιούργησε μια εικόνα με αυτά που πρέπει να θυμάσαι. Όταν πρέπει να θυμάσαι κάτι, βοηθάει να το «δεις» στο μυαλό σου. Φτιάξε μια σχετική εικόνα, κατά προτίμηση αστεία, και όταν έρθει η ώρα θα εμφανιστεί αμέσως μπροστά σου. Για παράδειγμα, πες ότι παρκάρατε το αυτοκίνητο στο επίπεδο Γ, στη θέση 5, στο σούπερ μάρκετ. Φαντάσου, λοιπόν, ότι 5 (για τη θέση 5) Γάτες (για το επίπεδο Γ) θα σας περιμένουν μέσα στο αυτοκίνητο όταν γυρίσετε!
2. Σύνδεσέ το! Σύνδεσε αυτά που πρέπει να θυμάσαι μεταξύ τους. Αντί να κυκλοφορείς με μια λίστα στο χέρι, μπορείς να συνδέσεις στο μυαλό σου το γάλα, το ψωμί, τα αυγά, το τυρί και τον χυμό πορτοκάλι με τρελές εικόνες:
1. Γάλα να πέφτει από το μπουκάλι στο ψωμί.
2. Ένα σάντουιτς (το ψωμί) με ωμά αυγά μέσα.
3. Αυγά στις τρύπες ενός ελβετικού τυριού.
4. Κομμάτια τυρί να κρέμονται από μια πορτοκαλιά.
Όσο πιο εξωπραγματικές είναι οι εικόνες, τόσο πιο εύκολο είναι να τις θυμάσαι!
3. Κομμάτιασέ το! Κάνε μικρότερα κομμάτια τους αριθμούς και όχι μόνο. Είναι πολύ πιο εύκολο να θυμόμαστε έτσι. Καλύτερα, δηλαδή, να πρέπει να θυμηθούμε πολλά μικρά πραγματάκια, παρά κάτι μεγάλο. Αυτό ακριβώς κάνουμε και όταν πρέπει να αποστηθίσουμε κάτι, π.χ. ένα ποίημα για τη σχολική γιορτή. Το μαθαίνουμε στίχο-στίχο, και μετά, χωρίς να το καταλάβουμε, το έχουμε μάθει ολόκληρο. Το ίδιο κάνουμε με τους αριθμούς.
4. Συνδύασέ το! Συνδύασε πράγματα που ξέρεις με αυτά που πρέπει να θυμάσαι. Πάρε, για παράδειγμα, έναν τυχαίο αριθμό, ας πούμε ενός συμμαθητή σου. Ας πούμε ότι αυτός ο αριθμός είναι 210 9873467. Το 210 είναι παντού. Το 98 πάει σε όλα τα σπίτια στο Καλαμάκι και το Π. Φάληρο, οπότε το ξέρεις ήδη. Το 73 το θυμάσαι κάπως έτσι: 7+3=10. 10 χρονών είσαι, ή θα γίνεις του χρόνου, ή ήσουν πέρυσι. Το 4 είναι για τις 4 εποχές του χρόνου, ενώ το 67 μπορεί να είναι επειδή η γιαγιά σου μένει στο 67 της οδού Αγ. Γεωργίου.
1. Οραματίσου το! Δημιούργησε μια εικόνα με αυτά που πρέπει να θυμάσαι. Όταν πρέπει να θυμάσαι κάτι, βοηθάει να το «δεις» στο μυαλό σου. Φτιάξε μια σχετική εικόνα, κατά προτίμηση αστεία, και όταν έρθει η ώρα θα εμφανιστεί αμέσως μπροστά σου. Για παράδειγμα, πες ότι παρκάρατε το αυτοκίνητο στο επίπεδο Γ, στη θέση 5, στο σούπερ μάρκετ. Φαντάσου, λοιπόν, ότι 5 (για τη θέση 5) Γάτες (για το επίπεδο Γ) θα σας περιμένουν μέσα στο αυτοκίνητο όταν γυρίσετε!
2. Σύνδεσέ το! Σύνδεσε αυτά που πρέπει να θυμάσαι μεταξύ τους. Αντί να κυκλοφορείς με μια λίστα στο χέρι, μπορείς να συνδέσεις στο μυαλό σου το γάλα, το ψωμί, τα αυγά, το τυρί και τον χυμό πορτοκάλι με τρελές εικόνες:
1. Γάλα να πέφτει από το μπουκάλι στο ψωμί.
2. Ένα σάντουιτς (το ψωμί) με ωμά αυγά μέσα.
3. Αυγά στις τρύπες ενός ελβετικού τυριού.
4. Κομμάτια τυρί να κρέμονται από μια πορτοκαλιά.
Όσο πιο εξωπραγματικές είναι οι εικόνες, τόσο πιο εύκολο είναι να τις θυμάσαι!
3. Κομμάτιασέ το! Κάνε μικρότερα κομμάτια τους αριθμούς και όχι μόνο. Είναι πολύ πιο εύκολο να θυμόμαστε έτσι. Καλύτερα, δηλαδή, να πρέπει να θυμηθούμε πολλά μικρά πραγματάκια, παρά κάτι μεγάλο. Αυτό ακριβώς κάνουμε και όταν πρέπει να αποστηθίσουμε κάτι, π.χ. ένα ποίημα για τη σχολική γιορτή. Το μαθαίνουμε στίχο-στίχο, και μετά, χωρίς να το καταλάβουμε, το έχουμε μάθει ολόκληρο. Το ίδιο κάνουμε με τους αριθμούς.
4. Συνδύασέ το! Συνδύασε πράγματα που ξέρεις με αυτά που πρέπει να θυμάσαι. Πάρε, για παράδειγμα, έναν τυχαίο αριθμό, ας πούμε ενός συμμαθητή σου. Ας πούμε ότι αυτός ο αριθμός είναι 210 9873467. Το 210 είναι παντού. Το 98 πάει σε όλα τα σπίτια στο Καλαμάκι και το Π. Φάληρο, οπότε το ξέρεις ήδη. Το 73 το θυμάσαι κάπως έτσι: 7+3=10. 10 χρονών είσαι, ή θα γίνεις του χρόνου, ή ήσουν πέρυσι. Το 4 είναι για τις 4 εποχές του χρόνου, ενώ το 67 μπορεί να είναι επειδή η γιαγιά σου μένει στο 67 της οδού Αγ. Γεωργίου.
Παιχνίδια που εξασκούν τη μνήμη
Από όλες τις άλλες τεχνικές που εξασκούν τη μνήμη αυτή που ευχαριστιούνται περισσότερο τα παιδιά είναι η τεχνική των παιχνιδιών. Εμείς σας δίνουμε 4 αφορμές που εσείς μπορείτε να τις κάνετε καθημερινό παιχνίδι με τα παιδιά.
1. Τι λείπει από το δίσκο; Πάρτε ένα δίσκο και τοποθετήστε επάνω του 10 με 20 μικρά αντικείμενα, διαφορετικά μεταξύ τους. Σκεπάστε τον με μια πετσέτα. Μαζέψτε τα παιδιά και κάντε τα «αποκαλυπτήρια», αφήνοντάς τα να παρατηρήσουν τα αντικείμενα του δίσκου για ένα λεπτό. Έπειτα, σκεπάστε πάλι το δίσκο, και πείτε στα παιδιά να γράψουν όσα αντικείμενα θυμούνται. Τα έγραψαν όλα; Υπάρχει κάτι που το θυμήθηκαν όλοι; Κάτι που όλοι το ξέχασαν;
2. Ιστορίες με αντικείμενα Γράψτε μια ιστορία για μια επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, συμπεριλαμβάνοντας πολλά πράγματα που αγοράσατε. Διαβάστε την ιστορία σας στα παιδιά και δείτε μετά πόσα πράγματα από αυτά που αγοράσατε θα θυμηθούνε.
3.Τυφλόμυγα Για να δούμε πώς λειτουργεί η μνήμη του παιδιού σας στο χώρο.Σε ένα δωμάτιο χωρίς αιχμηρά αντικείμενα και επικίνδυνες γωνίες, δένετε τα μάτια του με ένα μαντήλι. Έπειτα, τοποθετείτε κάπου στο πάτωμα, περίπου 3 μέτρα μακριά του, ένα αντικείμενο μετρίου μεγέθους, όπως μια μπάλα ή ένα βιβλίο. Με ένα χρονόμετρο στο χέρι, πείτε του «Τώρα!» και χρονομετρήστε το όσο θα ψάχνει το αντικείμενο. Μην το αφήσετε να απομακρυνθεί πολύ, αλλά μην το βοηθήσετε και υπερβολικά. Όταν τα παιδί βρει το αντικείμενο, σημειώστε το χρόνο που έκανε. Μετά επαναλάβετε το πείραμα. Κατά πόσο μειώθηκε ο χρόνος;
4.Ποιός θυμάται τα ψώνια; Να ‘μαστε πάλι στο σούπερ μάρκετ. Και να πώς παίζεται το παιχνίδι μας: ο πρώτος παίκτης αρχίζει λέγοντας «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα…» και γεμίζει το κενό με ένα αντικείμενο. Μπορεί να πει, π.χ., «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μήλα». Ο επόμενος παίκτης πρέπει να επαναλάβει το αντικείμενο του προηγούμενου, προσθέτοντας και ένα δικό του, π.χ. «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μήλα και τσιπς». Έτσι και ο επόμενος, επαναλαμβάνει τη λίστα, προσθέτοντας ένα τρίτο αντικείμενο. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι κάποιος να ξεχάσει ένα από τα ψώνια.
1. Τι λείπει από το δίσκο; Πάρτε ένα δίσκο και τοποθετήστε επάνω του 10 με 20 μικρά αντικείμενα, διαφορετικά μεταξύ τους. Σκεπάστε τον με μια πετσέτα. Μαζέψτε τα παιδιά και κάντε τα «αποκαλυπτήρια», αφήνοντάς τα να παρατηρήσουν τα αντικείμενα του δίσκου για ένα λεπτό. Έπειτα, σκεπάστε πάλι το δίσκο, και πείτε στα παιδιά να γράψουν όσα αντικείμενα θυμούνται. Τα έγραψαν όλα; Υπάρχει κάτι που το θυμήθηκαν όλοι; Κάτι που όλοι το ξέχασαν;
2. Ιστορίες με αντικείμενα Γράψτε μια ιστορία για μια επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, συμπεριλαμβάνοντας πολλά πράγματα που αγοράσατε. Διαβάστε την ιστορία σας στα παιδιά και δείτε μετά πόσα πράγματα από αυτά που αγοράσατε θα θυμηθούνε.
3.Τυφλόμυγα Για να δούμε πώς λειτουργεί η μνήμη του παιδιού σας στο χώρο.Σε ένα δωμάτιο χωρίς αιχμηρά αντικείμενα και επικίνδυνες γωνίες, δένετε τα μάτια του με ένα μαντήλι. Έπειτα, τοποθετείτε κάπου στο πάτωμα, περίπου 3 μέτρα μακριά του, ένα αντικείμενο μετρίου μεγέθους, όπως μια μπάλα ή ένα βιβλίο. Με ένα χρονόμετρο στο χέρι, πείτε του «Τώρα!» και χρονομετρήστε το όσο θα ψάχνει το αντικείμενο. Μην το αφήσετε να απομακρυνθεί πολύ, αλλά μην το βοηθήσετε και υπερβολικά. Όταν τα παιδί βρει το αντικείμενο, σημειώστε το χρόνο που έκανε. Μετά επαναλάβετε το πείραμα. Κατά πόσο μειώθηκε ο χρόνος;
4.Ποιός θυμάται τα ψώνια; Να ‘μαστε πάλι στο σούπερ μάρκετ. Και να πώς παίζεται το παιχνίδι μας: ο πρώτος παίκτης αρχίζει λέγοντας «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα…» και γεμίζει το κενό με ένα αντικείμενο. Μπορεί να πει, π.χ., «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μήλα». Ο επόμενος παίκτης πρέπει να επαναλάβει το αντικείμενο του προηγούμενου, προσθέτοντας και ένα δικό του, π.χ. «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μήλα και τσιπς». Έτσι και ο επόμενος, επαναλαμβάνει τη λίστα, προσθέτοντας ένα τρίτο αντικείμενο. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι κάποιος να ξεχάσει ένα από τα ψώνια.
Τροφές που βελτιώνουν τη μνήμη
Από τα πράγματα που βελτιώνουν τη μνήμη δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι τροφές. Ας τις έχετε υπόψη σας όταν ετοιμάζετε το καθημερινό φαγητό. Η θειαμίνη, το φολικό οξύ και η βιταμίνη B12 είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία της μνήμης. Βρίσκονται στο ψωμί, τα δημητριακά, τα λαχανικά και τα φρούτα. Ακόμα, ψάξτε τη γλυκόζη στα φαγητά που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες (σιτηρά, φρούτα, λαχανικά, γάλα) και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται στο ελαιόλαδο αλλά και στην πέστροφα, τις σαρδέλες και τις ρέγκες.
Σε ένα πείραμα, 84 μαθητές έμαθαν να αναγνωρίζουν μια σειρά παρόμοιων λέξεων. Αμέσως μετά, τα πήγαν καλά σε ένα σχετικό τεστ. Το ίδιο απόγευμα, δε σκόραραν τόσο καλά. Το άλλο πρωί, όμως, και μετά από έναν καλό ύπνο, η απόδοσή τους ήταν και πάλι όπως πριν. Αυτό συνέβη γιατί, καθώς κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας κάνει «επανάληψη» σε όσα μάθαμε και αποθηκεύει τις νέες γνώσεις. Αντί, λοιπόν, να διαβάζετε αργά τη νύχτα, κάντε μια μικρή επανάληψη και πέστε για ύπνο. Τα όνειρά σας θα φροντίσουν τα υπόλοιπα…
Το νερό και η μνήμη
Η αφυδάτωση του σώματος έχει άμεσο αντίκτυπο στη μνήμη. Προκαλεί σύγχυση και δυσκολία στη σκέψη. Μια πτώση του 2% μόνο στα υγρά του σώματος μπορεί να «θολώσει» τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και να προκαλέσει δυσκολίες στα μαθηματικά και στη συγκέντρωση στην οθόνη του υπολογιστή ή σε μια τυπωμένη σελίδα.