Πότε τα θηλυκά παίρνουν την κατάληξη -ια, πότε παίρνουν την κατάληξη -εια και πότε παίρνουν την κατάληξη -οια;

Με -ιά, -ία, -ια γράφονται:

-> τα θηλυκά των επιθέτων σε -υς (που δεν τονίζονται στην παραλήγουσα): βαρύς > βαριά

-> τα θηλυκά παράγωγα των επιθέτων σε -ός (που δεν τονίζονται στην προπαραλήγουσα): σοφός > σοφία (εξαίρεση η φτώχεια αν και υπάρχει η πρόταση να γράφεται με -ια)

-> τα θηλυκά ονόματα (που δεν τονίζονται στην προπαραλήγουσα): Αρκαδία, Ασία, Ιταλία, Μαρία, Αναστασία, κτλ.

-> τα θηλυκά των οποίων η λήγουσα είναι καταχρηστική δίφθογγος : γύμνια, κάμπια, περηφάνια, φτήνια, συμπόνια, κτλ. (εδώ επανέρχεται πάλι η εξαίρεση φτώχεια, της οποίας η ορθογραφία αμφισβητείται)

-> τα παροξύτονα θηλυκά: ηγεμονία, προεδρία, υπουργία, φιλοκαλία.

Με -εια, -εία γράφονται:

-> τα παράγωγα των ρημάτων που τελειώνουν σε -εύω: παιδεύω > παιδεία
-> τα παροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην παραλήγουσα) θηλυκά των επιθέτων σε -ύς, -εία, -ύ: πλατύς > πλατεία

-> τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) θηλυκά ονόματα: Αλεξάνδρεια, Αγαθόκλεια, κτλ.

-> τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε -ής, -ής, -ές: αληθής > αλήθεια

-> τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε -ος, -η, -ο: περίεργος > περιέργεια
-> η λέξη φτώχεια (αν και υπάρχει πρόταση να γράφεται με -ια).

Με -οια γράφονται:

-> τα θηλυκά των συνθέτων λέξεων με δεύτερο συνθετικό μία από τις λέξεις: νους, πλους, ρους, χρους (π.χ. εύνοια, απόρροια, κτλ.) ή ακόμα και παράγωγα αυτών των λέξεων (π.χ. χροιά).

-> η λέξη Τροία.

Για το e-didaskalia.blogspot.gr

Αποστόλης Ζυμβραγάκης

Φιλόλογος

Περισσότερα φιλολογικά θέματα εδώ.