Χρήσιμες συμβουλές που θα σας διευκολύνουν στις εξετάσεις σας και θα ανοίξουν το δρόμο για την επιτυχία
Ενδοσχολικές, πανελλήνιες ή πανεπιστημιακές εξετάσεις: «σκόπελος», «πονοκέφαλος», «δοκιμασία» για τους μαθητές και τους φοιτητές λίγο πριν απολαύσουν τους καλοκαιρινούς μήνες! Η κοινωνιολόγος Γεωργία Δηλάκη, διδάκτωρ Ψυχολογίας, προτείνει χρήσιμα βήματα που θα σας διευκολύνουν στις εξετάσεις σας και θα ανοίξουν το δρόμο για την επιτυχία:
1. Βάλτε ως στοίχημα να κάνετε το άγχος σας δημιουργικό: η πλήρης απουσία του μας οδηγεί στην παθητικότητα. Αν, όμως, ελέγξετε το αναπόφευκτο και αναμενόμενο άγχος που έχετε και το διαχειριστείτε αποτελεσματικά θα μπορέσετε να το χρησιμοποιήσετε για να κρατηθείτε σε μια κατάσταση εγρήγορσης, ώστε να έχετε τα θετικά αποτελέσματα που επιθυμείτε.
2. Θέστε ως προτεραιότητα τις εξετάσεις: αφήστε για μετά το τέλος αυτής της περιόδου τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, την ενασχόληση με σοβαρά θέματα ή την πραγματοποίηση τυχόν μεγάλων αλλαγών στον τρόπο ζωής σας. Μην επιτρέψετε, επιπλέον, σε κάποιο δυσάρεστο ή στρεσογόνο γεγονός που μπορεί να συνέβη αυτή τη χρονική περίοδο της ζωής σας, όπως π.χ. διάφορες φιλονικίες, «φιλικούς» καβγάδες, κάποια οικογενειακά προβλήματα, να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή σας στις εξετάσεις. Μην αναλώνεστε σε τέτοιου είδους ζητήματα, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επικεντρωθείτε στις εξετάσεις σας και να απαλλάξετε το μυαλό σας από περιττές σκέψεις: βάλτε μια παρένθεση σε οτιδήποτε άσχημο και ξεχάστε το για λίγο για να το αντιμετωπίσετε μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων.
3. Οργανώστε το πρόγραμμα μελέτης ανάλογα με το χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας. Αν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους εργαστήκατε επαρκώς, κατέχετε την ύλη και δεν έχετε «κενά», μπορείτε, κάνοντας τις επαναλήψεις σας, να δώσετε μεγαλύτερη έμφαση στα θέματα που νομίζετε ότι υπάρχουν κάποιες αδυναμίες ή σε λεπτομέρειες που θα σας εξασφαλίσουν ακόμη και την άριστη απόδοση. Αν, πάλι, κατά τη διάρκεια του έτους δεν ήσασταν…συνεπείς στα «μαθητικά σας καθήκοντα», θέστε ως προτεραιότητα τη μελέτη των πιο σημαντικών θεμάτων και δώστε προσοχή στα πιο καίρια σημεία της ύλης, ζητώντας πληροφορίες από ανθρώπους που ξέρουν και μπορούν να σας βοηθήσουν, φροντίζοντας να λύσετε απορίες, ανακαλώντας από τη μνήμη σας τα σημεία της ύλης στα οποία είχε δώσει έμφαση ο καθηγητής στην τάξη.
4. Εξασφαλίστε ένα ευχάριστο περιβάλλον διαβάσματος. Σας εξασφαλίζει ο χώρος που μελετάτε ηρεμία, άνεση και συγκέντρωση; Αν οι συνθήκες αυτές δεν υπάρχουν στο σπίτι και θεωρείτε ότι κάποιο άλλο περιβάλλον σας βοηθάει καλύτερα (π.χ. φιλικό ή συγγενικό σπίτι ή στην καλύτερη περίπτωση κάποια βιβλιοθήκη, κλπ.), πραγματοποιήστε το διάβασμά σας εκεί. Επιλέξτε το περιβάλλον που ξέρετε ότι σας κάνει περισσότερο αποδοτικούς.
5. Αξιοποιήστε το δικό σας τύπο μάθησης, δηλαδή τον τρόπο, με τον οποίο επεξεργάζεστε και αφομοιώνετε τις πληροφορίες. Αν είστε περισσότερο οπτικός τύπος, θα σας βοηθήσει η καταγραφή σημειώσεων και η υπογράμμιση κειμένων ή λέξεων-κλειδιών με διαφορετικά χρώματα. Αν είστε περισσότερο ακουστικός τύπος, θα σας φανεί χρήσιμο να διαβάζετε ακούγοντας τη φωνή σας ή ακόμα και να μαγνητοφωνήσετε κάποιες σημαντικές πληροφορίες ώστε να τις ακούσετε επαναλαμβανόμενες φορές ή να ζητήσετε από κάποιον τρίτο να σας διαβάσει αυτά που θέλετε οπωσδήποτε να συγκρατήσετε.
6. Κάντε μικρά διαλείμματα στο διάβασμα: η ξεκούραση είναι απαραίτητη και για το σώμα και για το μυαλό σας, ώστε να αφομοιώνετε και όσα διαβάζετε. Αφιερώστε, επομένως, κάποιο χρόνο μέσα στη μέρα για να κάνετε πράγματα που σας χαλαρώνουν, σας ξεκουράζουν και σας ευχαριστούν -χωρίς να επιβαρύνουν τη φυσική σας κατάσταση και χωρίς να θεωρείτε αυτόν το χρόνο «χαμένο»: τα θετικά συναισθήματα που θα κερδίζετε θα σας δίνουν δύναμη για τη συνέχεια.
7. Δεχτείτε τη βοήθεια των δικών σας ανθρώπων. Επωφεληθείτε από αυτήν χωρίς…γκρίνιες! Έτσι θα κερδίσετε και σε χρόνο και σε κόπο. Για παράδειγμα, ζητήστε από τους γονείς σας να σας μεταφέρουν στον τόπο των εξετάσεων, κάποιο φαγητό στο οποίο έχετε προτίμηση και θέλετε να απολαύσετε, βοήθεια για την τακτοποίηση του προσωπικού σας χώρου, κλπ.
8. Μην διστάσετε, επιπλέον, να ζητήσετε βοήθεια αν υπάρχει κάτι που σας απασχολεί έντονα αυτή την περίοδο, δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε μόνοι σας, σας αποσπά από το διάβασμα και ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή σας. Συζητήστε το και μοιραστείτε το με κάποιον άνθρωπο που εμπιστεύεστε, του οικογενειακού, φιλικού σας περιβάλλοντος ή της κοινωνικής υπηρεσίας του σχολείου σας. Μην ξεχνάτε ότι ένα πρόβλημα που τώρα σας φαίνεται αξεπέραστο μπορεί να αποδειχτεί αργότερα ασήμαντο αλλά να έχει ήδη λειτουργήσει για εσάς καταστροφικά στις εξετάσεις.
9. Αντιμετωπίστε ξεχωριστά την εξέταση του κάθε μαθήματος. Ακόμα κι αν κάτι δεν πάει καλά ή αν δεν είστε ικανοποιημένοι με την απόδοσή σας στα πρώτα μαθήματα, μην πέσετε στην παγίδα να θεωρήσετε ολόκληρες τις εξετάσεις ως μια χαμένη υπόθεση. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να συνεχίσετε με τα επόμενα σαν να ξεκινάτε ξανά από την αρχή, με την ίδια ενέργεια και θετική διάθεση: σε διαφορετική περίπτωση η αρχική απογοήτευση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή σας και στα υπόλοιπα μαθήματα.
10. Κατά τη διάρκεια των σχολικών μας χρόνων, όλοι είχαμε τους αγαπημένους μας και λιγότερο αγαπημένους καθηγητές! Μην επιτρέψετε, όμως, σε αυτού του είδους τις προσωπικές προτιμήσεις ή σε κάποιο ατυχές περιστατικό που μπορεί να συνέβη με το διδάσκοντα κάποιου μαθήματος να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή σας στο συγκεκριμένο μάθημα. Αποσυνδέστε το μάθημα από τυχόν δυσάρεστες εμπειρίες και μην το ταυτίζετε με το πρόσωπο που το διδάσκει.
11. Να σκέφτεστε την επιτυχία, αλλά μην στηρίξετε την αυτό-εκτίμησή σας μόνο πάνω στα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων: αν αυτά δεν είναι τα αναμενόμενα, δεν σημαίνει ότι δεν αξίζετε. Μην περιορίζετε, λοιπόν, την αξία του εαυτού σας μόνο στην απόδοσή σας στη συγκεκριμένη προσπάθεια: ακόμη και μια αρνητική έκβαση δεν αναιρεί τις δεξιότητες που έχετε καλλιεργήσει μέχρι τώρα στη ζωή σας, τα ταλέντα που έχετε ανακαλύψει μέχρι τώρα, τα επιτεύγματα που έχετε καταφέρει μέχρι σήμερα και τα στοιχεία της προσωπικότητάς σας για τα οποία έχετε ξεχωρίσει μέχρι σήμερα.
12. Συνειδητοποιήστε την αξία μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής καθόλη τη διάρκεια των εξετάσεων. Αποφύγετε τις ακραίες επιλογές –ούτε αποχή από το φαγητό ούτε πολυφαγία- και τα μεγάλα, βαριά και λιπαρά γεύματα. Τα μικρά συχνά γεύματα, η κατανάλωση νερού και τροφών που περιέχουν μεγάλο ποσοστό νερού, εξασφαλίζοντας τη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού σας (όπως φρούτα και λαχανικά), καθώς και η επαρκής πρόσληψη υδατανθράκων και πρωτεϊνών μπορούν, σύμφωνα με τους ειδικούς της διατροφής, να βελτιώσουν τις ικανότητες συγκέντρωσης και απομνημόνευσης και να συμβάλλουν θετικά στην απόδοσή σας. Υιοθετήστε, λοιπόν, αυτές τις καλές συνήθειες και πού ξέρετε…αν δείτε τα θετικά τους αποτελέσματα μπορεί να θελήσετε να τις διατηρήσετε και για την υπόλοιπη ζωή σας! Επειδή, επιπλέον, οι εξετάσεις διεξάγονται, συνήθως, σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, φροντίστε, εκτός από την ελαφριά διατροφή, και για το ελαφρύ και άνετο ντύσιμό σας.
13. Εξασφαλίστε έναν επαρκή, ποιοτικό ύπνο. Ένας ελλειμματικός ύπνος –και ακόμη χειρότερα η πλήρης απουσία του- συνδέεται με καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και σας κάνει ευάλωτους σε ιώσεις, πονοκεφάλους, αλλεργίες, κλπ. Επομένως, όσο άγχος ή διάβασμα κι αν έχετε, αποφύγετε το ξενύχτι, αφού μόνο έτσι θα γλιτώσετε την εξάντληση και θα μπορέσετε να αντεπεξέλθετε σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά στη δοκιμασία των εξετάσεων.
Καλή επιτυχία!
1. Βάλτε ως στοίχημα να κάνετε το άγχος σας δημιουργικό: η πλήρης απουσία του μας οδηγεί στην παθητικότητα. Αν, όμως, ελέγξετε το αναπόφευκτο και αναμενόμενο άγχος που έχετε και το διαχειριστείτε αποτελεσματικά θα μπορέσετε να το χρησιμοποιήσετε για να κρατηθείτε σε μια κατάσταση εγρήγορσης, ώστε να έχετε τα θετικά αποτελέσματα που επιθυμείτε.
2. Θέστε ως προτεραιότητα τις εξετάσεις: αφήστε για μετά το τέλος αυτής της περιόδου τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, την ενασχόληση με σοβαρά θέματα ή την πραγματοποίηση τυχόν μεγάλων αλλαγών στον τρόπο ζωής σας. Μην επιτρέψετε, επιπλέον, σε κάποιο δυσάρεστο ή στρεσογόνο γεγονός που μπορεί να συνέβη αυτή τη χρονική περίοδο της ζωής σας, όπως π.χ. διάφορες φιλονικίες, «φιλικούς» καβγάδες, κάποια οικογενειακά προβλήματα, να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή σας στις εξετάσεις. Μην αναλώνεστε σε τέτοιου είδους ζητήματα, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επικεντρωθείτε στις εξετάσεις σας και να απαλλάξετε το μυαλό σας από περιττές σκέψεις: βάλτε μια παρένθεση σε οτιδήποτε άσχημο και ξεχάστε το για λίγο για να το αντιμετωπίσετε μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων.
3. Οργανώστε το πρόγραμμα μελέτης ανάλογα με το χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας. Αν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους εργαστήκατε επαρκώς, κατέχετε την ύλη και δεν έχετε «κενά», μπορείτε, κάνοντας τις επαναλήψεις σας, να δώσετε μεγαλύτερη έμφαση στα θέματα που νομίζετε ότι υπάρχουν κάποιες αδυναμίες ή σε λεπτομέρειες που θα σας εξασφαλίσουν ακόμη και την άριστη απόδοση. Αν, πάλι, κατά τη διάρκεια του έτους δεν ήσασταν…συνεπείς στα «μαθητικά σας καθήκοντα», θέστε ως προτεραιότητα τη μελέτη των πιο σημαντικών θεμάτων και δώστε προσοχή στα πιο καίρια σημεία της ύλης, ζητώντας πληροφορίες από ανθρώπους που ξέρουν και μπορούν να σας βοηθήσουν, φροντίζοντας να λύσετε απορίες, ανακαλώντας από τη μνήμη σας τα σημεία της ύλης στα οποία είχε δώσει έμφαση ο καθηγητής στην τάξη.
4. Εξασφαλίστε ένα ευχάριστο περιβάλλον διαβάσματος. Σας εξασφαλίζει ο χώρος που μελετάτε ηρεμία, άνεση και συγκέντρωση; Αν οι συνθήκες αυτές δεν υπάρχουν στο σπίτι και θεωρείτε ότι κάποιο άλλο περιβάλλον σας βοηθάει καλύτερα (π.χ. φιλικό ή συγγενικό σπίτι ή στην καλύτερη περίπτωση κάποια βιβλιοθήκη, κλπ.), πραγματοποιήστε το διάβασμά σας εκεί. Επιλέξτε το περιβάλλον που ξέρετε ότι σας κάνει περισσότερο αποδοτικούς.
5. Αξιοποιήστε το δικό σας τύπο μάθησης, δηλαδή τον τρόπο, με τον οποίο επεξεργάζεστε και αφομοιώνετε τις πληροφορίες. Αν είστε περισσότερο οπτικός τύπος, θα σας βοηθήσει η καταγραφή σημειώσεων και η υπογράμμιση κειμένων ή λέξεων-κλειδιών με διαφορετικά χρώματα. Αν είστε περισσότερο ακουστικός τύπος, θα σας φανεί χρήσιμο να διαβάζετε ακούγοντας τη φωνή σας ή ακόμα και να μαγνητοφωνήσετε κάποιες σημαντικές πληροφορίες ώστε να τις ακούσετε επαναλαμβανόμενες φορές ή να ζητήσετε από κάποιον τρίτο να σας διαβάσει αυτά που θέλετε οπωσδήποτε να συγκρατήσετε.
6. Κάντε μικρά διαλείμματα στο διάβασμα: η ξεκούραση είναι απαραίτητη και για το σώμα και για το μυαλό σας, ώστε να αφομοιώνετε και όσα διαβάζετε. Αφιερώστε, επομένως, κάποιο χρόνο μέσα στη μέρα για να κάνετε πράγματα που σας χαλαρώνουν, σας ξεκουράζουν και σας ευχαριστούν -χωρίς να επιβαρύνουν τη φυσική σας κατάσταση και χωρίς να θεωρείτε αυτόν το χρόνο «χαμένο»: τα θετικά συναισθήματα που θα κερδίζετε θα σας δίνουν δύναμη για τη συνέχεια.
7. Δεχτείτε τη βοήθεια των δικών σας ανθρώπων. Επωφεληθείτε από αυτήν χωρίς…γκρίνιες! Έτσι θα κερδίσετε και σε χρόνο και σε κόπο. Για παράδειγμα, ζητήστε από τους γονείς σας να σας μεταφέρουν στον τόπο των εξετάσεων, κάποιο φαγητό στο οποίο έχετε προτίμηση και θέλετε να απολαύσετε, βοήθεια για την τακτοποίηση του προσωπικού σας χώρου, κλπ.
8. Μην διστάσετε, επιπλέον, να ζητήσετε βοήθεια αν υπάρχει κάτι που σας απασχολεί έντονα αυτή την περίοδο, δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε μόνοι σας, σας αποσπά από το διάβασμα και ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή σας. Συζητήστε το και μοιραστείτε το με κάποιον άνθρωπο που εμπιστεύεστε, του οικογενειακού, φιλικού σας περιβάλλοντος ή της κοινωνικής υπηρεσίας του σχολείου σας. Μην ξεχνάτε ότι ένα πρόβλημα που τώρα σας φαίνεται αξεπέραστο μπορεί να αποδειχτεί αργότερα ασήμαντο αλλά να έχει ήδη λειτουργήσει για εσάς καταστροφικά στις εξετάσεις.
9. Αντιμετωπίστε ξεχωριστά την εξέταση του κάθε μαθήματος. Ακόμα κι αν κάτι δεν πάει καλά ή αν δεν είστε ικανοποιημένοι με την απόδοσή σας στα πρώτα μαθήματα, μην πέσετε στην παγίδα να θεωρήσετε ολόκληρες τις εξετάσεις ως μια χαμένη υπόθεση. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να συνεχίσετε με τα επόμενα σαν να ξεκινάτε ξανά από την αρχή, με την ίδια ενέργεια και θετική διάθεση: σε διαφορετική περίπτωση η αρχική απογοήτευση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοσή σας και στα υπόλοιπα μαθήματα.
10. Κατά τη διάρκεια των σχολικών μας χρόνων, όλοι είχαμε τους αγαπημένους μας και λιγότερο αγαπημένους καθηγητές! Μην επιτρέψετε, όμως, σε αυτού του είδους τις προσωπικές προτιμήσεις ή σε κάποιο ατυχές περιστατικό που μπορεί να συνέβη με το διδάσκοντα κάποιου μαθήματος να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή σας στο συγκεκριμένο μάθημα. Αποσυνδέστε το μάθημα από τυχόν δυσάρεστες εμπειρίες και μην το ταυτίζετε με το πρόσωπο που το διδάσκει.
11. Να σκέφτεστε την επιτυχία, αλλά μην στηρίξετε την αυτό-εκτίμησή σας μόνο πάνω στα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων: αν αυτά δεν είναι τα αναμενόμενα, δεν σημαίνει ότι δεν αξίζετε. Μην περιορίζετε, λοιπόν, την αξία του εαυτού σας μόνο στην απόδοσή σας στη συγκεκριμένη προσπάθεια: ακόμη και μια αρνητική έκβαση δεν αναιρεί τις δεξιότητες που έχετε καλλιεργήσει μέχρι τώρα στη ζωή σας, τα ταλέντα που έχετε ανακαλύψει μέχρι τώρα, τα επιτεύγματα που έχετε καταφέρει μέχρι σήμερα και τα στοιχεία της προσωπικότητάς σας για τα οποία έχετε ξεχωρίσει μέχρι σήμερα.
12. Συνειδητοποιήστε την αξία μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής καθόλη τη διάρκεια των εξετάσεων. Αποφύγετε τις ακραίες επιλογές –ούτε αποχή από το φαγητό ούτε πολυφαγία- και τα μεγάλα, βαριά και λιπαρά γεύματα. Τα μικρά συχνά γεύματα, η κατανάλωση νερού και τροφών που περιέχουν μεγάλο ποσοστό νερού, εξασφαλίζοντας τη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού σας (όπως φρούτα και λαχανικά), καθώς και η επαρκής πρόσληψη υδατανθράκων και πρωτεϊνών μπορούν, σύμφωνα με τους ειδικούς της διατροφής, να βελτιώσουν τις ικανότητες συγκέντρωσης και απομνημόνευσης και να συμβάλλουν θετικά στην απόδοσή σας. Υιοθετήστε, λοιπόν, αυτές τις καλές συνήθειες και πού ξέρετε…αν δείτε τα θετικά τους αποτελέσματα μπορεί να θελήσετε να τις διατηρήσετε και για την υπόλοιπη ζωή σας! Επειδή, επιπλέον, οι εξετάσεις διεξάγονται, συνήθως, σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, φροντίστε, εκτός από την ελαφριά διατροφή, και για το ελαφρύ και άνετο ντύσιμό σας.
13. Εξασφαλίστε έναν επαρκή, ποιοτικό ύπνο. Ένας ελλειμματικός ύπνος –και ακόμη χειρότερα η πλήρης απουσία του- συνδέεται με καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και σας κάνει ευάλωτους σε ιώσεις, πονοκεφάλους, αλλεργίες, κλπ. Επομένως, όσο άγχος ή διάβασμα κι αν έχετε, αποφύγετε το ξενύχτι, αφού μόνο έτσι θα γλιτώσετε την εξάντληση και θα μπορέσετε να αντεπεξέλθετε σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά στη δοκιμασία των εξετάσεων.
Καλή επιτυχία!