Μήπως αναγνωρίζετε κάποια και στη δική σας συμπεριφορά;
Παρά τις καλύτερες προθέσεις που όλοι έχουμε σχετικά με ό,τι αφορά τα παιδιά μας, δεν είναι και πολύ δύσκολο για έναν γονιό να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή με τη στάση του να προκαλεί στα παιδιά του ανασφάλεια, να τους μειώνει την αυτοπεποίθηση και να τα πληγώνει. Τότε μετατρέπεται σε αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «τοξικό γονιό» και δημιουργούν ένα συναισθηματικά αρνητικό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Αυτές οι πιο χαρακτηριστικές συμπεριφορές ενός τέτοιου τοξικού γονιού:
Συνεχώς φωνάζει
Εάν διαπιστώσετε ότι όλη την ώρα φωνάζετε στο παιδί σας -ακόμα και για τα πιο μικρά κι ασήμαντα πράγματα- θα πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω και να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που πυροδοτεί μια τέτοια εκρηκτική συμπεριφορά εκ μέρους σας. Επίσης, δεν είναι κακό να ζητήσετε συγνώμη εάν το παρακάνατε με τις φωνές και να προσπαθήσετε να επανορθώσετε περνώντας ήρεμο και ποιοτικό χρόνο μαζί με το παιδί σας.
Κλαίει συχνά μπροστά στο παιδί
Συχνά λέμε στα παιδιά μας ότι πρέπει να εκφράζουν τα συναισθήματά τους -κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κλάψουν για να νιώσουν καλύτερα, φυσικά και είναι οκ να το κάνουν. Ωστόσο, ένα παιδί που βλέπει συχνά το γονιό του να κλαίει, αναγκάζεται να μπει συναισθηματικά στο ρόλο του «ενήλικα« γιατί νιώθει την ανάγκη να τον στηρίξει, κάτι για το οποίο δεν είναι έτοιμο ακόμα. Εάν λοιπόν σας πιάσει στα πράσα να κλαίτε, εξηγήστε του το λόγο με όσο μεγαλύτερη σαφήνεια γίνεται και διαβεβαιώστε το ότι είστε αρκετά δυνατή για να το αντιμετωπίσετε κι ότι μπορεί πάντα να βασίζεται πάνω σας.
Επιβάλλει στο παιδί τα δικά του όνειρα και στόχους
Είναι λογικό να θεωρούμε ότι τα παιδιά μας θα συνεχίσουν κάποιες παραδόσεις που εμείς -ή οι πρόγονοί μας- ξεκίνησαν. Είναι άλλο θέμα όμως να τα αναγκάζουμε να ασχοληθούν με ό,τι αρέσει σε εμάς. Γιατί έτσι δηλώνουμε ότι τα δικά του ενδιαφέρονται, οι δικές του ανάγκες, τα δικά του όνειρα είναι ανούσια ή ακόμα κι ότι δεν έχει την ικανότητα να επιλέξει μόνο του το μονοπάτι που θα επιλέξει στη ζωή του. Όμως ο ρόλος του γονιού είναι να μεγαλώσει παιδιά ανεξάρτητα και δημιουργικά. Επιβραβεύστε τις προσπάθειες του παιδιού να πετύχει τους δικούς του στόχους, βοηθήστε το να ανακαλύψει τις κλίσεις του και υποστηρίξετε το. Σταματήστε να πιστεύετε ότι η ζωή του είναι μια προέκταση της δικής σας ζωής.
Συνεχώς φωνάζει
Εάν διαπιστώσετε ότι όλη την ώρα φωνάζετε στο παιδί σας -ακόμα και για τα πιο μικρά κι ασήμαντα πράγματα- θα πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω και να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που πυροδοτεί μια τέτοια εκρηκτική συμπεριφορά εκ μέρους σας. Επίσης, δεν είναι κακό να ζητήσετε συγνώμη εάν το παρακάνατε με τις φωνές και να προσπαθήσετε να επανορθώσετε περνώντας ήρεμο και ποιοτικό χρόνο μαζί με το παιδί σας.
Κλαίει συχνά μπροστά στο παιδί
Συχνά λέμε στα παιδιά μας ότι πρέπει να εκφράζουν τα συναισθήματά τους -κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κλάψουν για να νιώσουν καλύτερα, φυσικά και είναι οκ να το κάνουν. Ωστόσο, ένα παιδί που βλέπει συχνά το γονιό του να κλαίει, αναγκάζεται να μπει συναισθηματικά στο ρόλο του «ενήλικα« γιατί νιώθει την ανάγκη να τον στηρίξει, κάτι για το οποίο δεν είναι έτοιμο ακόμα. Εάν λοιπόν σας πιάσει στα πράσα να κλαίτε, εξηγήστε του το λόγο με όσο μεγαλύτερη σαφήνεια γίνεται και διαβεβαιώστε το ότι είστε αρκετά δυνατή για να το αντιμετωπίσετε κι ότι μπορεί πάντα να βασίζεται πάνω σας.
Επιβάλλει στο παιδί τα δικά του όνειρα και στόχους
Είναι λογικό να θεωρούμε ότι τα παιδιά μας θα συνεχίσουν κάποιες παραδόσεις που εμείς -ή οι πρόγονοί μας- ξεκίνησαν. Είναι άλλο θέμα όμως να τα αναγκάζουμε να ασχοληθούν με ό,τι αρέσει σε εμάς. Γιατί έτσι δηλώνουμε ότι τα δικά του ενδιαφέρονται, οι δικές του ανάγκες, τα δικά του όνειρα είναι ανούσια ή ακόμα κι ότι δεν έχει την ικανότητα να επιλέξει μόνο του το μονοπάτι που θα επιλέξει στη ζωή του. Όμως ο ρόλος του γονιού είναι να μεγαλώσει παιδιά ανεξάρτητα και δημιουργικά. Επιβραβεύστε τις προσπάθειες του παιδιού να πετύχει τους δικούς του στόχους, βοηθήστε το να ανακαλύψει τις κλίσεις του και υποστηρίξετε το. Σταματήστε να πιστεύετε ότι η ζωή του είναι μια προέκταση της δικής σας ζωής.
Αναλαμβάνει τα πάντα για το παιδί
Εάν εμείς οι γονείς κάνουμε τα πάντα, το παιδί δεν θα μπορέσει να αποκτήσει τις δεξιότητες που χρειάζεται για να πετύχει στη ζωή του. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους για έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν αργότερα προβλήματα στις σχέσεις τους και κατάθλιψη. Μπορείτε να είστε στοργικοί γονείς και να φροντίζετε τα παιδιά σας χωρίς αναλαμβάνετε εσείς όλες τις υποχρεώσεις τους, εάν έχετε τη δύναμη και τη σοφία να αναγνωρίζετε πότε πρέπει να τους δίνετε λίγο ακόμα χώρο και ελευθερία. Αφήνοντάς τα κάνουν λάθη τους δίνουμε την ευκαιρία να πάρουν πολύ σημαντικά μαθήματα για τη ζωή τους!
Χρησιμοποιεί λέξεις που πληγώνουν
Μπορεί για εμάς να είναι απλώς αστείο, όμως υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν λέγονται σε ένα παιδί. Όπως, για παράδειγμα, χαρακτηρισμοί ή ειρωνικά σχόλια. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά παίρνουν κυριολεκτικά όσα λένε οι γονείς τους και οι εκφράσεις που χρησιμοποιείτε μπορεί να βλάψουν σοβαρά την αυτοεκτίμησή τους. Εάν μεγαλώνετε τα παιδιά με στερεότυπα («είσαι τεμπέλης», «είσαι ψεύτης» κ.λπ.) μειώνετε τις δυνατότητές τους. Γι' αυτό πριν μιλήσετε σε ένα παιδί σκεφτείτε καλά αυτό που πρόκειται να πείτε.
Εάν εμείς οι γονείς κάνουμε τα πάντα, το παιδί δεν θα μπορέσει να αποκτήσει τις δεξιότητες που χρειάζεται για να πετύχει στη ζωή του. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους για έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν αργότερα προβλήματα στις σχέσεις τους και κατάθλιψη. Μπορείτε να είστε στοργικοί γονείς και να φροντίζετε τα παιδιά σας χωρίς αναλαμβάνετε εσείς όλες τις υποχρεώσεις τους, εάν έχετε τη δύναμη και τη σοφία να αναγνωρίζετε πότε πρέπει να τους δίνετε λίγο ακόμα χώρο και ελευθερία. Αφήνοντάς τα κάνουν λάθη τους δίνουμε την ευκαιρία να πάρουν πολύ σημαντικά μαθήματα για τη ζωή τους!
Χρησιμοποιεί λέξεις που πληγώνουν
Μπορεί για εμάς να είναι απλώς αστείο, όμως υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν λέγονται σε ένα παιδί. Όπως, για παράδειγμα, χαρακτηρισμοί ή ειρωνικά σχόλια. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά παίρνουν κυριολεκτικά όσα λένε οι γονείς τους και οι εκφράσεις που χρησιμοποιείτε μπορεί να βλάψουν σοβαρά την αυτοεκτίμησή τους. Εάν μεγαλώνετε τα παιδιά με στερεότυπα («είσαι τεμπέλης», «είσαι ψεύτης» κ.λπ.) μειώνετε τις δυνατότητές τους. Γι' αυτό πριν μιλήσετε σε ένα παιδί σκεφτείτε καλά αυτό που πρόκειται να πείτε.
Δεν ακούει
Τα παιδιά παραπονιούνται συχνά ότι οι γονείς τους δεν τα ακούνε, εννοώντας όχι ότι δεν προσέχουν τι τους λένε αλλά ότι δεν μπαίνουν στον κόπο να διαπιστώσουν ποιο είναι το μήνυμα που θέλουν να μεταφέρουν με αυτά τα λόγια. Στη σύγχρονη παιδαγωγική, δεν ισχύει το «έτσι είναι επειδή το λέω εγώ που είμαι ο γονιός σου» κι αν ένα παιδί έχει ένα παράπονο πρέπει να το συζητήσουμε μαζί του. Για να δώσετε στο παιδί να καταλάβει ότι πραγματικά προσέχετε αυτό που σας λέει, όταν μιλάτε μαζί του χαμηλώστε στο δικό του επίπεδο και κοιτάξτε το στα μάτια.