Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν έντονη αδυναμία στην ορθογραφημένη γραφή. Δυσκολεύονται να θυμηθούν την ορθογραφία των λέξεων, τόσο την καταληκτική όσο και τη θεματική, ακόμα και αν την έχουν συστηματικά διδαχθεί και αν την έχουν επαναλάβει πολλές φορές. Κάνουν λάθη ακόμα και σε λέξεις που γνωρίζουν ή σε καταλήξεις πολύ οικείες γι’ αυτούς. Πολλές φορές όταν εξετάσουν το γραπτό τους με προσοχή διορθώνουν αρκετά από τα λάθη τους αλλά κατά την ελεύθερη και αυθόρμητη γραφή το αποτέλεσμα μπορεί να είναι απογοητευτικό.
Τα παιδιά με δυσκολία στην ορθογραφία παρουσιάζουν μια αρκετά βελτιωμένη εικόνα μετά από εξειδικευμένη παρέμβαση. Μετά από συστηματική διδασκαλία είναι σε θέση να γνωρίζουν τους κανόνες γραμματικής που αφορούν στις καταλήξεις ρημάτων και ουσιαστικών, να διορθώνουν τα λάθη τους κατά τον έλεγχο του γραπτού τους και να μειώνουν τα λάθη τους κατά την αυθόρμητη γραφή.
Τι γίνεται όμως με την ιστορική ορθογραφία, η οποία δε βασίζεται σε κανόνες; Πώς θα διδάξουμε με αποτελεσματικό τρόπο σε ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ότι το σταφύλι, για παράδειγμα, γράφεται με ‘’υ’’, η τσουλήθρα με ‘’η’’, το μυαλό με ‘’υ’’, κ.ο.κ.; Η συνήθης τεχνική που ακολουθείται από δασκάλους και γονείς να ζητούν τη γραπτή επανάληψη της λέξης αποδεδειγμένα δε θα βοηθήσει και πολύ, καθώς τα παιδία αυτά πολύ πιθανό είναι να έχουν μειωμένη αυτοματοποίηση ή/και βραχύχρονη μνήμη, ή/και μακρόχρονη μνήμη. Πρέπει, λοιπόν, να προβούμε σε πιο οπτικοποιημένους και μνημονικούς τρόπους παρέμβασης. Ένας τέτοιος τρόπος είναι η εικονογραφική μέθοδος διδασκαλίας της ορθογραφίας.
Η Εικονογραφική Μέθοδος προσφέρει στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες τη δυνατότητα να απομνημονεύσουν εύκολα, γρήγορα και χωρίς πολλές επαναλήψεις την ορθογραφία των λέξεων. Με τη μέθοδο αυτή, τα ‘’δύσκολα’’ γράμματα κάθε λέξης μετατρέπονται σε ζωγραφιές, οι οποίες συνδέονται στενά με το σημασιολογικό περιεχόμενο της λέξης. Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες είναι πιο εύκολο να συγκρατήσουν στη μνήμη τους μια εικόνα απ’ ότι να αποθηκεύσουν στη μνήμη τους μηχανικά την ορθογραφία μιας λέξης. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται το πέρασμα από τη βραχύχρονη στη μακρόχρονη μνήμη.
Η πιο γνωστή και αποτελεσματική Εικονογραφική Μέθοδος για τη διδασκαλία της ορθογραφίας είναι αυτή της ‘’Δ.Μαυρομμάτη’’. Πρόκειται για μια συλλογή από εκατοντάδες λέξεις, των οποίων τα ‘’δύσκολα’’ γράμματα έχουν μετατραπεί σε γραμμικά σχέδια μιας σύνθεσης που αποτελεί την εικονογραφική αναπαράσταση της μορφολογίας και της σημασίας της. Η χρήση του υλικού αυτού αποδεδειγμένα οδηγεί σε ένα καλό επίπεδο κατάκτησης της ιστορικής ορθογραφίας.
Αν δεν έχουμε όμως τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο αυτή, μπορούμε και μόνοι μας να ανακαλύψουμε δικούς μας τρόπους σύνδεσης της λέξης με μια εικόνα. Για παράδειγμα,
Σημαντικό είναι να τονίσουμε το εικονογράφημά μας με χρώμα. Αντί, λοιπόν , να κοκκινίσουμε το γραπτό του μαθητή μας και να του ζητήσουμε να γράψει τη λέξη 5 φορές, μπορούμε να τη ζωγραφίσουμε ή ακόμα καλύτερα να βρει ο ίδιος έναν τρόπο να τη ζωγραφίσει!
Γράφει η Σταυρούλα Στούμπου
Δασκάλα – Ειδική Παιδαγωγός
Δασκάλα – Ειδική Παιδαγωγός