Αυτοπεποίθηση: Με αυτό το θέμα αποφάσισα να ξεκινήσω έχοντας την στο μυαλό μου ως το πιο σημαντικό «εργαλείο» ή «δώρο» που ως γονείς μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας.
Να αγαπάνε δηλαδή τον εαυτό τους, να πιστεύουν στις ικανότητες και τη διαφορετικότητά τους, να μη φοβούνται να δοκιμάζουν νέα και δύσκολα και να μην απογοητεύονται όταν δεν πάνε όλα όπως θα ήθελαν.
Είτε μιλάμε για το μωράκι που έχετε εδώ και λίγους μήνες σπίτι, είτε για τον δύο ετών γιο σας που συνεχίζει τα βήματα του προς την ανεξαρτητοποίηση, είτε για την τεσσάρων ετών κόρη σας που διαπραγματεύεται τα πάντα, η αυτοπεποίθηση έρχεται από την οικογένεια και ως γονείς μας δίνεται καθημερινά η ευκαιρία να την… τονώσουμε.
Η αυτοπεποίθηση είναι από τα πρώτα που μαθαίνει ένα παιδί και έρχεται σχεδόν ολοκληρωτικά από τους γονείς του. Κατακτιέται πολύ πριν πάει στο σχολείο και είναι πολύ πιο σημαντικό από το να μάθει τα γράμματα και τους αριθμούς.
Ο τρόπος που κατακτιέται είναι απλός, καθημερινός και συνήθως αρκετά έως πολύ διασκεδαστικός. Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε ως γονείς για να τονώσετε την αυτοπεποίθηση των παιδιών σας:
1. Γελάστε με τα αστείο τους ξανά και ξανά. Ακόμα και αν έχετε κουραστεί να τους βλέπετε να βάζουν το παντελόνι τους ανάποδα και να γελάνε για εκατοστή φορά.
2. Ανταποκριθείτε στο κάλεσμα τους. Όταν τραβούν την προσοχή σας είτε με κλάμα είτε με λόγια μην τους αγνοήσετε. Εάν δε μπορείτε να αφιερώσετε χρόνο εκείνη τη στιγμή, πείτε πως τους ακούσατε και ζητήστε τους να περιμένουν.
3. Ενθαρρύνετε τους να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Ακόμα και αν δεν είσαστε σίγουροι πως θα τα καταφέρουν, ακόμα και αν τελικά δεν τα καταφέρουν.
4. Θέστε τους όρια και κρατήστε τα σταθερά. Τα σταθερά όρια προσφέρουν στα παιδιά ασφάλεια και σιγουριά ξέρουν τι να περιμένουν.
5. Παίξτε μαζί τους πολύ. Πέστε στο πάτωμα, γαργαλίστε τους, γίνεται και εσείς παιδί για λίγο. Ακόμα και αν δεν έχετε χρόνο, θυμηθείτε πως αυτό το απλό και ελεύθερο παιχνίδι είναι και το πιο σημαντικό.
6. Δείξτε τους ότι περνάτε καλά μαζί τους. Πόσο καλά να νιώσουν για τον εαυτό τους εάν είσαστε συνέχεια κουρασμένη ή θυμωμένη όταν είσαστε γύρο τους;
7. Ενισχύστε τα ταλέντα τους. Όλα τα παιδιά είναι καλά σε κάτι, βρείτε σε τι είναι το δικό σας. Ακόμα και αν δεν είναι απόγονοι του Πικάσο, κρεμάστε τα έργα τους στον τοίχο να τα βλέπουν. Θα νιώσουν έτσι περήφανοι με αυτό που κατάφεραν.
8. Χρησιμοποιήστε το όνομα τους όταν τους μιλάτε και όταν αναφέρεστε σε αυτούς. Προτιμήστε το «η Νεφέλη» από «το μωρό, το παιδί, η κόρη σου» που συχνά ακούω γονείς ή γιαγιάδες να λένε. Ακόμα και όταν το κάνουμε τρυφερά, δεν έχει πάντα τον ίδιο απόηχο.
9. Αποφύγετε τις ταμπέλες. Φράσεις όπως «είναι ντροπαλός, τεμπέλης, επιθετικός, ασθματικός…» είναι πολύ γενικές και απόλυτες, και τείνουν να καλύπτουν όλα τα άλλα θετικά στοιχεία που σίγουρα θα έχει.
10. Μην συγκρίνετε με άλλους, αλλά εστιάστε σε αυτό που κάνουν εκείνοι. Κάθε παιδί έχει το χρόνο και τον τρόπο του και είναι σημαντικό να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και να προσπαθούν συνεχώς να μιμηθούν συμπεριφορές κάποιου άλλου.
11. Μην τους πιέζετε να κάνουν κάτι εάν δε νιώθουν έτοιμοι. Μην είσαστε υπερπροστατευτικοί όμως από δικό σας φόβο, απλά ακολουθήστε το ρυθμό τους.
12. Αγκαλιάστε τους, φιλήστε τους και πείτε τους πόσο πολύ τους αγαπάτε. Ξανά και ξανά και ξανά. Κανένας δεν έπαθε τίποτα κακό από την πολύ αγάπη. Το αντίθετο μάλιστα.
2. Ανταποκριθείτε στο κάλεσμα τους. Όταν τραβούν την προσοχή σας είτε με κλάμα είτε με λόγια μην τους αγνοήσετε. Εάν δε μπορείτε να αφιερώσετε χρόνο εκείνη τη στιγμή, πείτε πως τους ακούσατε και ζητήστε τους να περιμένουν.
3. Ενθαρρύνετε τους να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Ακόμα και αν δεν είσαστε σίγουροι πως θα τα καταφέρουν, ακόμα και αν τελικά δεν τα καταφέρουν.
4. Θέστε τους όρια και κρατήστε τα σταθερά. Τα σταθερά όρια προσφέρουν στα παιδιά ασφάλεια και σιγουριά ξέρουν τι να περιμένουν.
5. Παίξτε μαζί τους πολύ. Πέστε στο πάτωμα, γαργαλίστε τους, γίνεται και εσείς παιδί για λίγο. Ακόμα και αν δεν έχετε χρόνο, θυμηθείτε πως αυτό το απλό και ελεύθερο παιχνίδι είναι και το πιο σημαντικό.
6. Δείξτε τους ότι περνάτε καλά μαζί τους. Πόσο καλά να νιώσουν για τον εαυτό τους εάν είσαστε συνέχεια κουρασμένη ή θυμωμένη όταν είσαστε γύρο τους;
7. Ενισχύστε τα ταλέντα τους. Όλα τα παιδιά είναι καλά σε κάτι, βρείτε σε τι είναι το δικό σας. Ακόμα και αν δεν είναι απόγονοι του Πικάσο, κρεμάστε τα έργα τους στον τοίχο να τα βλέπουν. Θα νιώσουν έτσι περήφανοι με αυτό που κατάφεραν.
8. Χρησιμοποιήστε το όνομα τους όταν τους μιλάτε και όταν αναφέρεστε σε αυτούς. Προτιμήστε το «η Νεφέλη» από «το μωρό, το παιδί, η κόρη σου» που συχνά ακούω γονείς ή γιαγιάδες να λένε. Ακόμα και όταν το κάνουμε τρυφερά, δεν έχει πάντα τον ίδιο απόηχο.
9. Αποφύγετε τις ταμπέλες. Φράσεις όπως «είναι ντροπαλός, τεμπέλης, επιθετικός, ασθματικός…» είναι πολύ γενικές και απόλυτες, και τείνουν να καλύπτουν όλα τα άλλα θετικά στοιχεία που σίγουρα θα έχει.
10. Μην συγκρίνετε με άλλους, αλλά εστιάστε σε αυτό που κάνουν εκείνοι. Κάθε παιδί έχει το χρόνο και τον τρόπο του και είναι σημαντικό να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και να προσπαθούν συνεχώς να μιμηθούν συμπεριφορές κάποιου άλλου.
11. Μην τους πιέζετε να κάνουν κάτι εάν δε νιώθουν έτοιμοι. Μην είσαστε υπερπροστατευτικοί όμως από δικό σας φόβο, απλά ακολουθήστε το ρυθμό τους.
12. Αγκαλιάστε τους, φιλήστε τους και πείτε τους πόσο πολύ τους αγαπάτε. Ξανά και ξανά και ξανά. Κανένας δεν έπαθε τίποτα κακό από την πολύ αγάπη. Το αντίθετο μάλιστα.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν από την προσχολική μέχρι και την εφηβική ηλικία. Αν και τα πρώτα λιθαράκια μπαίνουν νωρίς στην ζωή μας, η αυτοπεποίθηση δουλεύετε συνέχεια.
Παράλληλα με την αυτοπεποίθηση των παιδιών σας, εστιάστε και βελτιώστε και τη δική σας ως γονείς και ως ενήλικες, διότι, ας μη γελιόμαστε, τα παιδιά εσάς θα μιμηθούν.
Αλεξία Βερνίκου
Ψυχολόγος, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Ψυχολόγος, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια