Η πλειονότητα παιδικών βιβλίων και παιδικών κόμικς που προέρχονται από δημοφιλείς παιδικούς ήρωες πρέπει να αποσυρθούν ή να αναθεωρήσουν την «εικόνα» τους και τα σενάρια τους επειδή είναι «ξεπερασμένα», «σεξιστικά», «ρατσιστικά» και γραμμένα από την οπτική γωνία του «λευκού αρσενικού», σύμφωνα με μελέτη που δόθηκε πριν λίγες ημέρες στη δημοσιότητα και έχει ανοίξει μεγάλο κύκλο συζήτησης αλλά και αντιπαραθέσεων.
Τα στερεότυπα που αντιπροσωπεύουν
«Το μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου που αντιπροσωπεύονται στα παιδικά βιβλία αντικατοπτρίζει κυρίως τη μεσαία τάξη, ετεροφυλόφιλους, άνδρες ήρωες και χαρακτήρες», αναφέρει η έκθεση της η Δρ Helen Adam και η Laurie Harper από το Πανεπιστήμιο Edith Cowan στη Δυτική Αυστραλία.
Σύμφωνα με την έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο The Australian Educational Researcher, το 90% των βιβλίων που διαβάζονται σε παιδικούς σταθμούς της Αυστραλίας και των ΗΠΑ «προώθησαν παραδοσιακές, δυαδικές και στερεοτυπικές απόψεις για το φύλο και τους ρόλους του φύλου» – κάτι που η Adam και η Harper περιγράφουν ως «σχετικά».
Προκατάληψη στα στερεότυπα των ανδρών
Οι συγγραφείς της μελέτης ισχυρίζονται ότι, για παράδειγμα, οι εικονογραφήσεις στο «Harry the Dirty Dog» « δείχνουν προκατάληψη προς την ανδρική αναπαράσταση και τα στερεότυπα των ανδρών», ενώ η ίδια η ιδέα της «προώθησης ουδέτερων ως προς το φύλο επαγγελματικών ευκαιριών» σε ένα βιβλίο που ονομάζεται «Θέλω να γίνω αστυνομικός» προβάλλει το ρόλο των ανδρών ανδρών οι οποίοι υπερτερούν αριθμητικά των γυναικών 15-3.
Οι λευκοί χαρακτήρες
Η Δρ Άνταμ τονίζει πως η έρευνα αναδεικνύει «το αρνητικό αντίκτυπο της παραδοσιακής λογοτεχνίας και ταινιών στην ανάπτυξη των παιδιών". Στις προηγούμενες μελέτες της επέκρινε τα βιβλία του Δρ Seuss για την απεικόνιση των μειονοτικών πολιτισμών «με στερεότυπους ή εξωτικούς τρόπους και συχνά σε ρόλους υποταγμένους σε λευκούς χαρακτήρες. ”
Η Χιονάτη είναι εξαρτημένη γυναίκα
Στην έρευνα επικρίνονται και αγαπημένοι ήρωες της Disney χρεώνοντας τους υποκίνηση ρατσισμού και στερεότυπων φύλων. Για παράδειγμα, τη Χιονάτη τη χαρακτηρίζει κλασσικό παράδειγμα «εξαρτημένης γυναίκας».
Να αντικατασταθούν...
Οι ερευνήτριες συνιστούν την αντικατάσταση των «ξεπερασμένων» κλασικών βιβλίων με «πιο περιεκτικά» βιβλία, που γράφτηκαν τα τελευταία 20 έως 30 χρόνια.
Οι αντιδράσεις στην έρευνα
Η συμβουλή της Άνταμ, ωστόσο, προκάλεψε και πολλές αντιδράσεις τόσο από φανατικούς φίλους των συγκεκριμένων βιβλίων ενώ οι πιο ακραίοι δε δίστασαν να χρεώσουν υποκειμενικότητα στα κίνητρα σχετικά με τα συμπεράσματα της έρευνας λέγοντας μάλιστα πως έχει εμμονές με δυτικά πρότυπα και με παραδοσιακές αρχές με τις οποίες μεγάλωσαν πολλές γενιές χωρίς να προκληθούν προβλήματα.
Κώστας Ασημακόπουλος, https://www.ethnos.gr