Η ανάπτυξη του παιδιού είναι ένα μείζον θέμα που απασχολεί πολύ συχνά τόσο γονείς όσο και δασκάλους. Πολλές φορές, ο γονέας αναρωτιέται αν μπορεί να συμβάλλει στην σωστή και καλή ανάπτυξη του παιδιού του, δεδομένου ότι του έχει μεταβιβάσει κάποια γονίδια που συμβάλλουν αρκετά στην διάπλαση του παιδιού (κληρονομικότητα). Η αλήθεια είναι ότι εκτός από τον κληρονομικό παράγοντα, σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών παίζουν και ορισμένοι εξωτερικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, ο τρόπος ζωής, η σειρά γέννησης, το περιβάλλον, η ασθένεια και η άσκηση. Ας δούμε όμως κάθε παράγοντα αναλυτικότερα καθώς και το πώς οι γονείς ή οι δάσκαλοι μπορούν να συμβάλλουν θετικά σε αυτό το πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής του παιδιού.
Η κληρονομικότητα. Όπως και σε πολλά άλλα ζητήματα, η κληρονομικότητα παίζει ρόλο στην εξέλιξη του παιδιού. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι όλα τα μέλη μιας οικογένειας παρουσιάζουν τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης. Απλώς μπορεί να υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση που επιτρέπει σε ένα παιδάκι να μιλήσει γρηγορότερα ή αργότερα από κάποιο άλλο παιδί.
Η διατροφή αναμφισβήτητα παίζει σπουδαίο ρόλο στην ισορροπημένη ανάπτυξη του παιδιού. Πράγματι, αν το παιδί από μικρή ηλικία υποσιτίζεται η υπερσιτίζεται, στην μετέπειτα ζωή και ανάπτυξή του θα αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα με βασικότερο το ότι δεν θα ολοκληρωθεί σωστά και ομαλά η διαδικασία της ανάπτυξης. Εάν ο υποσιτισμός ή ο υπερσιτισμός ληφθεί νωρίς υπόψη, υπάρχει ελπίδα το παιδί να προλάβει την ανάπτυξη των συνομηλίκων του, εάν όμως αμεληθεί, τα προβλήματα στην ανάπτυξη θα είναι πολλαπλά. Αυτό λοιπόν που πρέπει να προσέχουν οι γονείς είναι να παρέχουν στα παιδιά την κατάλληλη ποσότητα τροφής, που θα πρέπει να είναι πλούσια σε βιταμίνες, φρούτα και λαχανικά. Από την άλλη μεριά, οι δάσκαλοι θα πρέπει να παροτρύνουν τα παιδιά σε μια υγιεινή διατροφή όσον αφορά το κολατσιό τους αλλά και να διδάξουν τα οφέλη και μη της κάθε τροφής.
Ο γενικότερος τρόπος ζωής είναι ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών. Είναι εμφανές ότι τα παιδιά είναι ψηλότερα και βαρύτερα σε σχέση με παλιότερα. Επίσης, το πόσο ανεπτυγμένα είναι τα παιδιά έχει να κάνει και με την χώρα στην οποία μεγαλώνουν (αναπτυγμένη ή όχι). Στο περιβάλλον, τις συνήθειες και τον τρόπος ζωής κάθε χώρας οφείλονται οι αλλαγές στην ανάπτυξη που παρατηρούνται.
Η σειρά της γέννησης. Η σειρά με την οποία έχει γεννηθεί το παιδί, δηλαδή αν είναι το πρώτο, το δεύτερο κ.ο.κ. παιδί της οικογένειας, επηρεάζει κυρίως την κοινωνική του εξέλιξη. Για παράδειγμα, τα πρωτότοκα παιδιά μιλούν γρηγορότερα, γιατί συνήθως οι γονείς τους αφιερώνουν περισσότερο χρόνο.
Το περιβάλλον. Παίζει το σημαντικότερο ίσως ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Είναι γεγονός ότι οι γονείς και γενικά τα μέλη της οικογένειας (παππούς, γιαγιά, θείες, μεγαλύτερα αδέλφια) που ασχολούνται πραγματικά κι αφιερώνουν αρκετό από το χρόνο τους στο μικρό παιδί, επηρεάζουν θετικά την ανάπτυξή του.
Ένας παρατηρούμενος παράγοντας φαίνεται να είναι και η ασθένεια που ίσως πλήξει ένα παιδί που βρίσκεται σε μικρή ηλικία. Είναι συχνό φαινόμενο τα παιδιά να προσβληθούν από μια κοινή ασθένεια, πχ. ανεμοβλογιά, η οποία μόνη της δεν φαίνεται να επηρεάζει την ανάπτυξη. Εάν όμως συνδυαστεί με κακή διατροφή και διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι ικανή να διαταράξει την ανάπτυξη. Τόσο οι γονείς όσο και οι δάσκαλοι, καλούνται να τηρούν τους κανόνες υγιεινής για να προφυλάσσουν τα παιδιά από τις ασθένειες αλλά και να προσέχουν ιδιαίτερα αν το παιδί προσβληθεί από κάποια.
Τελευταίος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικός παράγοντας είναι η σωματική άσκηση. «Στα παιδιά, η κινητική δραστηριότητα αυξάνει την μυϊκή ανάπτυξη» (Gallahue, 2002). Βέβαια και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να τηρείται μέτρο και σωστή σωματική άσκηση αλλιώς τα παιδιά που θα φτάσουν στα άκρα θα υπεραναπτύξουν σημεία του σώματός τους ανάλογα με το άθλημα στο οποίο επιδίδονται (π.χ. οι πλάτες του κολυμβητή). Στα σχολεία λοιπόν η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη για μια σωστή ανάπτυξη αλλά χρήσιμη θα ήταν και οι παρότρυνση από τους γονείς στα παιδιά σε μια όχι τόσο καθιστική ζωή.
Περισσότερα ενδιαφέροντα κείμενα εδώ.
