Σήμερα θα γνωρίσουμε την ταινία "Η Μαρία Πενταγιώτισσα"που μέχρι και σήμερα έχει μείνει σαν έκφραση, όμως σχεδόν κανείς από εμάς δεν γνώριζε ότι επρόκειτο για την πρώτη ελληνική κινηματογραφική υπερπαραγωγή.
Ο ελληνικός κινηματογράφος έζησε χρυσές εποχές πριν πολλά χρόνια. Ο χρυσός ελληνικός κινηματογράφος έχτιζε stars που γινόντουσαν γνωστοί ακόμη και στο εξωτερικό, ακριβώς όπως κάνει σήμερα το Hollywood.
Ακόμη κι αν η πλοκή των ταινιών ήταν πανομοιότυπη, ήταν όλες οι παραγωγές ακριβοπληρωμένες, η σκηνοθεσία ήταν πρωτοποριακή για την εποχή και οι Έλληνες ηθοποιοί που πρόλαβαν αυτές τις εποχές, έζησαν στιγμές δόξας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.
Όμως ποια ήταν η πρώτη ελληνική κινηματογραφική υπερπαραγωγή; Φαίνεται πως ήταν η Μαρία Πενταγιώτισσα. Μία βουβή ταινία, που θεωρήθηκε υπερπαραγωγή όμως με το πέρασμα των χρόνων ξεχάστηκε και υποτιμήθηκε.
Λίγα λόγια για την “Μαρία Πενταγιώτισσα”
Η Μαρία Πενταγιώτισσα γυρίστηκε το 1928 και την σκηνοθεσία την επιμελήθηκε ο Αχιλλέας Μαδράς. Ήταν η τρίτη κατά σειρά ελληνική ταινία μεγάλου μήκους μετά την “Γκόλφω” και την “Κερένια Κούκλα”. Η Μαρία Πενταγιώτισσα ήταν η πρώτη ελληνική κινηματογραφική υπερπαραγωγή.
Ο Αχιλλέας Μαδράς ήταν ιδιοκτήτης της Αζαξ Φιλμ και η Μαρία Πενταγιώτισσα ήταν η δεύτερη ταινία της εταιρίας του, μετά την “Τσιγγάνα της Αθήνας” που γυρίστηκε το 1922. Η ταινία πραγματεύεται την ζωή της Μαρίας Πενταγιώτισσας που όντως υπήρξε και έζησε στους Πενταγιούς της Φωκίδας.
Στην προσπάθειά του ο Μαδράς να κάνει την ταινία του πιο ενδιαφέρουσα, ενέπλεξε στην ζωή της Πενταγιώτισσας και ιστορικές στιγμές που φυσικά στην πραγματικότητα η ηρωίδα δεν είχε καμία σχέση.
Για παράδειγμα, στην ταινία φάνηκε η Μαρία Πενταγιώτισσα να πολεμά στην επανάσταση του 1857 στην Ήπειρο, κάτι που στην πραγματικότητα δεν συνέβη. Επίσης στην ταινία προβλήθηκε και η έντονη ερωτική ζωή της πρωταγωνίστριας κάτι που αλήθευε και μάλιστα είχε αφήσει εποχή, για εκείνα τα χρόνια.
Η ταινία είχε ως σκοπό να “χτυπήσει” στο πατριωτικό πνεύμα των Ελλήνων της εποχής και ειδικά των ομογενών της Αμερικής. Τον Φεβρουάριο του 1929, προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα ενώ τον Μάη του ίδιου έτους προβλήθηκε και στην Θεσσαλονίκη.
Λίγο καιρό αργότερα η ταινία έπαιξε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου αλλά και στην Νέα Υόρκη και αγαπήθηκε πολύ από τους ομογενείς των συγκεκριμένων χωρών. Αρχικά η ταινία κυκλοφόρησε ως βουβή. Έπειτα το Hollywood πρόσθεσε ήχο και αφαιρέθηκαν οι μεσότιτλοι.
Τις περισσότερες αντρικές φωνές τις έκανε ο Αχιλλέας Μαδράς ενώ τις γυναίκειες η γυναίκα του Φρίντα Πουπελίνα. Αυτή η έκδοση προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1936 στην Νέα Υόρκη. Η ταινία θεωρήθηκε υπερπαραγωγή και έπαιξε ο Αχιλλέας Μάδρας, η Φρίνα Πουπελίνα που υποδυόταν την Μαρία Πενταγιώτισσα αλλά και άλλοι γνωστοί ηθοποιοί.
Μάλιστα στην ταινία εμφανίζεται στον ρόλο του Μπότσαρη κάποιος ηθοποιός Αυλωνίτης και πολλοί πίστεψαν ότι επρόκειτο για την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση του γνωστού και αγαπημένου Βασίλη Αυλωνίτη. Μελετητές όμως κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για τον αδερφό του, Ιωάννη Αυλωνίτη, που ήταν κι αυτός επαγγελματίας ηθοποιός.
Ο Μαδράς ήξερε από μάρκετινγκ
Η συγκεκριμένη ταινία ήταν η πρώτη ταινία που το μάρκετινγκ ήταν τόσο πρωτοποριακό και κάπως…επιθετικό. Καταρχάς ο Μαδράς λίγο καιρό πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, είχε βάλει διαφημιστικά σε εφημερίδες της εποχής που χαρακτήριζε την ταινία του ως εθνική και καλούσε πολλούς ερασιτέχνες αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς να συμμετάσχουν.
Όντως, οι περισσότεροι ηθοποιοί που έπαιξαν στην ταινία, ήταν ερασιτέχνες ενώ οι επαγγελματίες ήταν πολύ λιγότεροι. Παράλληλα ο Μάδρας έδωσε έναν μικρό ρόλο στην γνωστή κριτικό κινηματογράφου Ίριδα Σκαραβαίου.
Η Ίριδα Σκαραβαίου υποδύθηκε την κόρη του Μπότσαρη και ήταν γνωστή εκείνη την εποχή για τις κριτικές που έγραφε κυρίως στο περιοδικό “Κινηματογραφικός Αστήρ”. Θεωρούνταν αυστηρή κριτικός κινηματογράφου αλλά παρόλα αυτά στην προκειμένη έγραψε μία θετική κριτική, προτού η ταινία παίξει στους κινηματογράφους.
Ίσως αυτό να μην ίσχυε, αν δεν συμμετείχε και η ίδια. Τέλος ο Μαδράς άφηνε διάφορες πληροφορίες να διαρρεύσουν για την ταινία και μάλιστα πολλές από αυτές ήταν ανακριβείς. Ακούγονταν η φήμη ότι θα συμμετάσχουν στην ταινία γνωστοί ηθοποιοί του Hollywood και πως ο ίδιος είχε σκηνοθετήσει στο παρελθόν ταινίες εκεί.
Τα αρνητικά σχόλια
Με τα χρόνια η συγκεκριμένη ταινία υποτιμήθηκε και χλευάστηκε. Η αλήθεια είναι ότι υπήρχαν κάποια λάθη. Ένα χαρακτηριστικό λάθος ήταν ότι πολλοί στρατιώτες ενώ έδειχναν να πεθαίνουν στην μάχη, αμέσως μετά σηκώνονταν και συνέχιζαν να πολεμούν κανονικά.
Επίσης οι σφαίρες έπεφταν με τέτοιο τρόπο που δεν καταλάβαινες ποιον χτυπούν και από που έρχονται. Ήταν σίγουρα μία κινηματογραφική υπερπαραγωγή για την εποχή, όμως τα σκηνοθετικά λάθη υπήρξαν. Τέλος στους νεότερους φάνηκε κάπως περίεργος ο τρόπος που έπαιζαν οι ηθοποιοί, εξαιτίας του βουβού κινηματογράφου.
Λίγο πριν τον θάνατό του, ο Αχιλλέας Μαδράς προσπάθησε να αποκαταστήσει την φήμη της ταινίας του. Μέχρι σήμερα πάντως θεωρείτε μία ταινία σταθμός για τον ελληνικό κινηματογράφο αφού συμμετείχαν 3.000 στρατιώτες και 200 ερασιτέχνες.
All photos via: mixanitouxronou.gr