Κωνσταντίνος Β', ο έκπτωτος βασιλιάς της Ελλάδας που πέθανε σε ηλικία 83 ετών

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0

 





Ο Κωνσταντίνος Β' διετέλεσε βασιλιάς των Ελλήνων από τις 6 Μαρτίου 1964 έως την 1η Ιουνίου 1973, οπότε το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου αποφάσισε την κατάργηση του πολιτεύματος της Βασιλευομένης Δημοκρατίας και την υιοθέτηση του πολιτεύματος της Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε με το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου 1973. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή προκήρυξε νέο δημοψήφισμα που διεξήχθη στις 8 Δεκεμβρίου 1974, το οποίο απέβη και αυτό κατά της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.

Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε στο Παλαιό Ψυχικό στις 2 Ιουνίου 1940 και ήταν το δεύτερο παιδί και ο μοναδικός γιος του βασιλιά Παύλου Α' και της βασίλισσας Φρειδερίκης. Βαπτίστηκε στα Ανάκτορα των Αθηνών (νυν Προεδρικό Μέγαρο) στις 20 Ιουλίου 1940, με αναδόχους αντιπροσωπεία των ενόπλων δυνάμεων. Με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, ο Κωνσταντίνος ακολούθησε τη διαδρομή της βασιλικής οικογένειας από την αποχώρησή της από την ηπειρωτική Ελλάδα (22 Απριλίου 1941) έως την επάνοδό της (28 Σεπτεμβρίου 1946), μετά το δημοψήφισμα της 1ης Σεπτεμβρίου 1946.

Η κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης
Η κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης
Μετά τον θάνατο του βασιλιά Γεωργίου Β’ την 1η Απριλίου 1947 και την ανάρρηση στο θρόνο του αδελφού του Παύλου, ο Κωνσταντίνος κατέστη διάδοχος του θρόνου, ως το μοναδικό άρρεν τέκνο του βασιλιά, σύμφωνα με τις συνταγματικές διατάξεις.

Ο Κωνσταντίνος φοίτησε στο Εθνικό Εκπαιδευτήριο των Αναβρύτων στο Μαρούσι (νυν Πρότυπο Γυμνάσιο και Λύκειο Αναβρύτων) και παρακολούθησε μαθήματα στις στρατιωτικές σχολές Ευελπίδων, Δοκίμων και Ικάρων και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και ιδιαίτερη σειρά άλλων μαθημάτων και ξένων γλωσσών.

Μετά την ενηλικίωσή του τού αποδόθηκαν οι βαθμοί του ανθυπολοχαγού Πεζικού, του σημαιοφόρου του Πολεμικού Ναυτικού και του ανθυποσμηναγού (28 Ιουνίου 1958). Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στην ιστιοπλοΐα με σκάφη τύπου «Ντράγκον», στις 8 Σεπτεμβρίου 1960, με πλήρωμα του Οδυσσέα Εσκιτζόγλου και Γεώργιο Ζαίμη.

Στις 6 Μαρτίου 1964 διαδέχτηκε στο θρόνο του Βασιλείου της Ελλάδος τον αποθανόντα πατέρα του Παύλο. Η ορκωμοσία του έγινε ενώπιον της Βουλής και την ίδια ημέρα ορκίστηκε και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων με τους ανώτατους βαθμούς της στρατιωτικής ιεραρχίας (στρατάρχης, αρχιναύαρχος και αρχιπτέραρχος).

Το γάμο του βασιλικού ζεύγους τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Β’
Το γάμο του βασιλικού ζεύγους τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Β’
Στις 23 Ιανουαρίου 1963, διάδοχος ακόμη, είχε αρραβωνιαστεί στην Κοπεγχάγη τη 17χρονη πριγκίπισσα της Δανίας Άννα-Μαρία, τριτότοκη κόρη τού βασιλιά της Δανίας Φρειδερίκου Θ', την οποία νυμφεύθηκε, ως βασιλιάς, στην Αθήνα στις 18 Σεπτεμβρίου 1964. Από τον γάμο τους γεννήθηκαν πέντε παιδιά, η Αλεξία (Κέρκυρα, 10 Ιουλίου 1965), ο Παύλος (Αθήνα, 20 Μαΐου 1967), ο Νικόλαος (Ρώμη, 1 Οκτωβρίου 1969), η Θεοδώρα (Λονδίνο, 9 Ιουνίου 1983) και ο Φίλιππος (Λονδίνο, 26 Απριλίου 1986).

Το καλοκαίρι του 1965 εκδηλώθηκε η πρώτη σοβαρή κρίση της βασιλείας του, με την απαίτησή του να έχει τον τελευταίο λόγο στον διορισμό υπουργού Εθνικής Άμυνας και της ηγεσίας του στρατεύματος. Η διαφωνία του με τον πρωθυπουργό οδήγησε στην παραίτηση της λαοπρόβλητης κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου. Τα λεγόμενα «Ιουλιανά» ακολούθησε μια περίοδος έντονης πολιτικής ανωμαλίας («Αποστασία»), που οδήγησε τελικά στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών είχε ως συνέπεια την ανατροπή της κυβέρνησης του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και την επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών, χωρίς όμως να μεταβληθεί η μορφή του πολιτεύματος ή του προσώπου του Ανώτατου Άρχοντα. Ο Κωνσταντίνος όρκισε την κυβέρνηση που προήλθε από το στρατιωτικό καθεστώς, έχοντας ως πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Κόλλια, ένας πρόσωπο της δικής του επιλογής.

Η βασιλική οικογένεια κατά την άφιξη της στη Ρώμη, μετά την αποτυχία του βασιλικού κινήματος
Η βασιλική οικογένεια κατά την άφιξη της στη Ρώμη, μετά την αποτυχία του βασιλικού κινήματος
Στις 13 Δεκεμβρίου 1967 ο Κωνσταντίνος αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, σε μία προσπάθειά του να επαναφέρει τη δημοκρατία στη χώρα. Το Βασιλικό Κίνημα απέτυχε παταγωδώς, γιατί δεν έτυχε της υποστήριξης του στρατού όπως επιδίωκε κι έτσι αναγκάστηκε να διαφύγει με την οικογένειά του στο εξωτερικό. Το συνταγματικό κενό που δημιουργήθηκε συμπληρώθηκε από την απόφαση του δικτάτορα Παπαδόπουλου να αναθέσει καθήκοντα αντιβασιλέα στον αντιστράτηγο Γεώργιο Ζωιτάκη και αργότερα στον ίδιο. Τα στρατιωτικά μέλη της κυβέρνησης παραιτήθηκαν από τις τάξεις του στρατού και η νέα κυβέρνηση θεώρησε τον βασιλιά «αδικαιολογήτως απέχοντα των καθηκόντων του» και σε «εθελούσια προσωρινή αποδημία».

Στα τέλη Μαΐου του 1973 εκδηλώθηκε το Κίνημα του Ναυτικού που είχε ως στόχο την ανατροπή της δικτατορίας. Κατεστάλη, όμως, εν τη γενέσει του και οι δικτάτορες θεώρησαν ότι ο βασιλιάς Κωνσταντίνος (όπως και ορισμένοι πολιτικοί) δεν ήταν ξένοι προς τα διαδραματισθέντα. Έτσι, το υπουργικό συμβούλιο (με ταυτόχρονη έκδοση συντακτικής πράξης) αποφάσισε την 1η Ιουνίου 1973 την κατάργηση του πολιτεύματος της Βασιλευομένης Δημοκρατίας, την κήρυξη εκπτώτου του βασιλιά και των διαδόχων του και την εγκαθίδρυση ως νέου πολιτεύματος εκείνου της Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, την προσωρινή ανάθεση της προεδρίας της Δημοκρατίας στον ως τότε αντιβασιλέα και πρωθυπουργό Γεώργιο Παπαδόπουλο. Το δημοψήφισμα που προκήρυξε η χούντα στις 29 Ιουλίου 1973 απέβη κατά της Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακηρύχθηκε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.

Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου 1974, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή προκήρυξε δημοψήφισμα που διεξήχθη στις 8 Δεκεμβρίου 1974 και απέβη και πάλι κατά της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.

Από το 1967 ο Κωνσταντίνος έζησε αυτοεξόριστος πρώτα στην Ιταλία και συνέχεια στη Μεγάλη Βρετανία και μόλις τα τελευταία χρόνια αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Έχει αναγνωρίσει το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας για την κατάργηση της μοναρχίας, χωρίς να έχει παραιτηθεί από τα δικαιώματά του στο θρόνο. Από το 1994 του έχει αφαιρεθεί η ελληνική υπηκοότητα, όπως και της οικογένειάς του. Τον Μάρτιο του 2003 έλαβε από το ελληνικό κράτος το ποσό των 13,7 εκατομμυρίων ευρώ ως αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της βασιλικής περιουσίας.

Ο Κωνσταντίνος άφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Υγεία» της Αθήνας στις 10 Ιανουαρίου 2023, σε ηλικία 83 ετών. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας.


https://www.sansimera.gr 

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)