Οι κίνδυνοι της trap μουσικής - Κριτήριο αξιολόγησης στα Νέα Ελληνικά Γ' Λυκείου

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Γιατί η trap μουσική είναι επικίνδυνη για τα παιδιά

Η μουσική trap είναι ένα υποείδος του χιπ-χοπ που ξεκίνησε από τις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ενώ μερικοί άνθρωποι απολαμβάνουν τον ήχο και την ενέργεια της trap μουσικής, άλλοι ανησυχούν ότι μπορεί να είναι επικίνδυνη για τους νέους. 

Ένας από τους πιο συχνά αναφερόμενους λόγους για τους οποίους η μουσική trap θεωρείται επικίνδυνη για τους νέους είναι οι παραβατικοί στίχοι της. Πολλά τραγούδια trap περιέχουν βωμολοχίες, αναφορές στη χρήση ναρκωτικών και γραφικές περιγραφές βίας και ανομίας. Αυτοί οι στίχοι πιθανόν να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί για τους νέους που μπορεί να μην έχουν τη συναισθηματική ωριμότητα ή την εμπειρία ζωής για να κατανοήσουν πλήρως τις συνέπειες αυτών που ακούνε. Η έκθεση σε αυτά τα θέματα και τη γλώσσα μπορεί να απευαισθητοποιήσει τους νέους στη βία και να συμβάλει στην αύξηση της επιθετικής συμπεριφοράς.

Επιπλέον, η μουσική trap συχνά εξυμνεί έναν τρόπο ζωής που περιλαμβάνει τη χρήση ναρκωτικών, το έγκλημα και τον υπερανδρισμό. Οι στίχοι δίνουν συχνά έμφαση στον υλισμό, όπως τα ακριβά αυτοκίνητα, τα κοσμήματα και τα ρούχα σχεδιαστών, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει μη ρεαλιστικές προσδοκίες και να οδηγήσει τους νέους να δίνουν προτεραιότητα στα υλικά αγαθά έναντι της προσωπικής ανάπτυξης και εξέλιξης. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό για τους νέους που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα, καθώς μπορεί να βλέπουν αυτόν τον τρόπο ζωής ως έναν τρόπο να ξεφύγουν από τις περιστάσεις τους, αντί να αναζητούν πιο ρεαλιστικούς και βιώσιμους δρόμους προς την επιτυχία.

Ο μισογυνισμός είναι, επίσης, ένας σημαντικός κίνδυνος που προκύπτει από την προώθηση της trap μουσικής. Αυτός εκδηλώνεται συχνά σε στίχους που αντικειμενοποιούν ή απομυθοποιούν τις γυναίκες και προωθούν αρνητικά στερεότυπα για τους ρόλους που έχουν στην κοινωνία. Για παράδειγμα, ορισμένα τραγούδια trap χρησιμοποιούν υποτιμητική γλώσσα για να περιγράψουν τις γυναίκες σαν αντικείμενα σεξουαλικής επιθυμίας και όχι ως άτομα με δική τους δράση και αξία. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τα επιβλαβή στερεότυπα των φύλων και να συμβάλει σε μια κουλτούρα που ανέχεται τη σεξουαλική παρενόχληση και τη βία κατά των γυναικών.

Μια άλλη ανησυχία είναι ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει η μουσική trap στην ψυχική υγεία. Η έκθεση σε βίαια μέσα, συμπεριλαμβανομένης της βίαιης μουσικής, μπορεί να συμβάλει σε αισθήματα άγχους, κατάθλιψης και μετατραυματικού στρες. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τους νέους, οι οποίοι αναπτύσσουν ακόμη τις δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης και μπορεί να μην έχουν τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματα που προέρχονται από την έκθεση σε βίαια μέσα.

Τέλος, αξίζει να εξεταστεί ο ρόλος που διαδραματίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη διάδοση της trap μουσικής. Οι νέοι σήμερα έχουν άνευ προηγουμένου πρόσβαση στη μουσική μέσω πλατφορμών όπως το Spotify, το YouTube και το TikTok, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολο για τους γονείς να παρακολουθούν το περιεχόμενο που καταναλώνουν τα παιδιά τους. Επιπλέον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να δημιουργήσουν μια κουλτούρα πίεσης από τους συνομηλίκους, καθώς οι νέοι αισθάνονται την ανάγκη να συμμορφωθούν με τις συμπεριφορές και τις στάσεις που προωθεί η δημοφιλής μουσική.

Συμπερασματικά, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι πιθανοί κίνδυνοι που εγκυμονεί για τους νέους η trap μουσική. Οι παραβατικοί στίχοι, η έμφαση στον υλισμό και η προώθηση του μισογυνισμού και της βίαιης συμπεριφοράς μπορεί να είναι επιβλαβείς για την ανάπτυξη των νέων και να συμβάλλουν σε αρνητικά αποτελέσματα, όπως η επιθετική συμπεριφορά και τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εργαστούν για να εκπαιδεύσουν τους νέους σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους της μουσικής αυτής και να τους προσφέρουν εναλλακτικά μουσικά ακούσματα.

Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός, https://e-didaskalia.blogspot.com/

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Εισαγωγικό σημείωμα: Το Newsbomb.gr μίλησε με τον Νίκο Βουρλιώτη για την trap μουσική, για τη στάση του ίδιου, για τον τρόπο που πρέπει να αντιδράσει η κοινωνία, για τις ευθύνες που μας αναλογούν. Ο Νίκος Βουρλιώτης ευρύτερα γνωστός ως NiVo, είναι Έλληνας ράπερ, μέλος του συγκροτήματος Goin' Through και ιδιοκτήτης της δισκογραφικής εταιρείας Family The Label.

- Με ποιο τρόπο με τη στάση σου και τη μουσική σου θα αποδείξεις στο κοινό ότι «κάνει λάθος για το περιεχόμενο της rap μουσικής», όπως έγραψες στα social media;

«Έχω ήδη αποδείξει (χωρίς αυτός να ήταν ο σκοπός μου) σχεδόν 30 χρόνια τώρα με τους στίχους μου και το περιεχόμενό τους τι είναι το rap. Σαφέστατα το rap για τον καθένα είναι μια διαφορετική ιστορία κι εντοπίζεται κυρίως σε αυτά που βιώνει κι αντιλαμβάνεται στα πλαίσια της γενικότερης αισθητικής του αντίληψης. Αν ψάξει κάποιος έστω και λίγο να δει την ουσία της κουλτούρας αυτής θα διαπιστώσει πως είναι αντίθετη με όσα προωθεί η trap στην Ελλάδα σήμερα. Υπάρχει πια ο τρόπος και τα μέσα να "ψαχτεί" κάποιος και να βρει τις απαραίτητες πληροφορίες για το τι είναι το hip hop ποια τα βασικά του στοιχεία και κυρίως τι πρεσβεύει. Η μουσική αυτή ξεκίνησε από τα γκέτο, ναι! Οφείλει όμως να διαμορφώσει ένα χαρακτήρα που θα της δώσει αξία και θέση μέσα στην τέχνη και τον πολιτισμό και θα της δώσει το ειδικό βάρος να διαμορφώνει θέση και άποψη που θα μετράει και θα υπολογίζεται».

- Ποια η εντύπωση ή και το σχόλιό σου σε αυτό το κακέκτυπο (trap) της gangsta rap;

«Δεν είναι θέμα εντυπώσεων. Είναι σοβαρό κοινωνικό θέμα. Έχεις ευθύνη όταν ξεστομίζεις κάτι. Πόσο μάλλον όταν σε ακολουθεί κοινό και απευθύνεσαι σε πολλούς ανθρώπους, στο μεγαλύτερο ποσοστό νέους. Ευθύνη! Κάτι που δυστυχώς δεν βλέπω ούτε στα ψιλά γράμματα να περνάει στο "είδος" αυτό. Δεν είναι πλάκα. Είναι μια λανθάνουσα στρατολόγηση της νέας γενιάς που θα έχει αντίκτυπο στην κοινωνία. Η μουσική είναι φως. Δεν μπορείς να θρέφεις το θηρίο και να περιμένεις να μην φάει κάποια στιγμή κι εσένα».

- Θεωρείς ότι πρέπει να ηρωποιούνται ή να γίνονται πρότυπο συγκεκριμένες συμπεριφορές; Με ποιο τρόπο πρέπει να αντιδράσει η κοινωνία, η οικογένεια και εσείς οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της rap σκηνής; Μήπως όλοι μας τελικά έχουμε ήδη αργήσει να αντιδράσουμε, μήπως είμαστε συνυπεύθυνοι και πρέπει να αναλογιστούμε και τις δικές μας ευθύνες πέρα από το να κουνάμε το δάχτυλο στα social media;

«Οι καλλιτέχνες εκφράζονται μέσα από την τέχνη τους. Εμείς δεν σταματήσαμε ποτέ να εντοπίζουμε θέματα αλλά και να ανακαλύπτουμε τρόπους έκφρασης. Τοποθετηθήκαμε επανειλημμένως πάνω σε πολλά κοινωνικά ζητήματα λέγοντας απόψεις κι ανοίγοντας σοβαρό και παραγωγικό διάλογο με το κοινό πληρώνοντας πολλές φορές το τίμημα της άποψης. Και συνεχίζουμε να το κάνουμε μέσα από την μουσική μας και τις συναυλίες μας. Η οικογένεια είναι ένας μεγάλος και σημαντικός παράγοντας σαφώς, το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα θεωρώ πως εντοπίζεται κυρίως στις εταιρείες και τα μέσα που προωθούν τέτοιο υλικό. Η ζυγαριά των views και του ήθους, δυστυχώς έγειρε σε λάθος μεριά. Ωστόσο για να έχουν απήχηση οι στίχοι αυτοί και για να μην τους γύρισε την πλάτη ένα ολόκληρο σύστημα το πρόβλημα είναι μάλλον πολύ βαθύτερο απ' όσο νομίζουμε. Η μουσική δεν θα έπρεπε να φιμώνεται σε καμία περίπτωση, είσαι ελεύθερος όμως να επιλέξεις με τι θα γεμίσεις το κεφάλι σου. Σκατά ή γνώσεις».

https://www.newsbomb.gr

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Τέλειωσαν τα τραγούδια - Αποστόλης Ζυμβραγάκης

Πώς να σου τραγουδήσω
να πω την αγάπη μου
λουλούδι που ανθίζει
τώρα που οι βάρβαροι ήχοι
βίαια ξεριζώνουν
τη ρίζα της αγνότητας.

Πώς να σου τραγουδήσω
να πω τον έρωτά μου
μέλι που στα χείλη μου μελώνει
τώρα που οι άγριοι στίχοι
φτύνουν μες στα μούτρα μας
την πίκρα της οργής.

Δεν έχω πια φωνή
αγαπημένη μου
τέλειωσαν τα τραγούδια
γι' αυτό και πλέον δεν μ' ακούς
σε χαρτάκια γράφω ό,τι αισθάνομαι
κι ελπίζω
κάποιος, κάπου, κάποτε
τις νότες να ξαναπατήσει
τη βαβούρα να διαλύσει
και όσα κρυμμένα βρίσκονται
σε χαρτάκια και καρδούλες
μελωδία να τα κάνει
εγώ να στην αφιερώνω
κι εσύ να με καταλαβαίνεις.

Αποστόλης Ζυμβραγάκης, 20/02/2023.

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τους κινδύνους της trap μουσικής, σύμφωνα με το κείμενο 1, σε 70-80 λέξεις.

Μονάδες 20

Β1. Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις με βάση το περιεχόμενο των κειμένων 1 και 2.

α. Η έκθεση της βίας ευαισθητοποιεί τους νέους (Κείμενο 1).

β. Οι γονείς δυσκολεύονται να ελέγξουν τα ακούσματα των παιδιών τους (Κείμενο 1).

γ. Οι καλλιτέχνες πρέπει να αποποιούνται τις ευθύνες τους για τα μηνύματα που μεταδίδουν (Κείμενο 2).

δ. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η οικογένεια του καθενός (Κείμενο 2).

ε. Πρέπει να εξασφαλίζεται η ελευθερία του λόγου στη μουσική (Κείμενο 2).

Μονάδες 5

Β2α. Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου 1 («Επιπλέον…επιτυχία») ο συντάκτης επιδιώκει να πείσει τον αναγνώστη ότι η trap μουσική εξυμνεί έναν προβληματικό τρόπο ζωής. Με ποιες γλωσσικές επιλογές το επιτυγχάνει;

Μονάδες 10

Β2β. Πώς οργανώνει την επιχειρηματολογία του ο συντάκτης του κειμένου 1 στην τέταρτη παράγραφο («Ο μισογυνισμός…γυναικών»); 

Μονάδες 10

Β3. Να μεταφέρετε τη δεύτερη ερώτηση και απάντηση του κειμένου 2 («Ποια η εντύπωση…εσένα») από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο. Ποιες αλλαγές παρατηρείτε στο επικοινωνιακό αποτέλεσμα;

Μονάδες 10

Γ. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το κυρίαρχο θέμα που θίγεται στο κείμενο 3; Να διατυπώσετε το ερμηνευτικό σας σχόλιο σε ένα κείμενο 150-200 λέξεων, αξιοποιώντας τουλάχιστον τρεις κειμενικούς δείκτες. Να εκφράσετε και την προσωπική σας ανταπόκριση σε αυτό.

Μονάδες 15

Δ. Αξιοποιώντας δημιουργικά τα κείμενα αναφοράς, να συντάξετε ένα άρθρο για το ιστολόγιο του σχολείου σας, στο οποίο θα αναφέρετε ποια είναι η επιρροή της μουσικής στην κοινωνία και ποια τα κριτήρια, με τα οποία, πιστεύετε πως οι νέοι θα έπρεπε να επιλέγουν τα μουσικά τους ακούσματα.

Μονάδες 30

Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ. 

Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας. 

Αναζητήστε το βιβλίο του: Όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις, Αποστόλης Ζυμβραγάκης, εκδόσεις 24 γράμματα, ISBN: 978-618-201-134-8, μέσα από το οποίο μπορείτε να βρείτε οδηγίες για το πώς απαντιούνται τα συγκεκριμένα ερωτήματα. 

Στο βιβλίο που κυκλοφορεί παρουσιάζεται με έναν ευρηματικό τρόπο όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου (συνεξέταση γλώσσας και λογοτεχνίας) μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις.  

Πρόκειται για έναν πλήρη οδηγό, στον οποίο θα βρείτε με σαφή και εύστοχο τρόπο απαντήσεις και οδηγίες για όλα τα πιθανά θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη περίληψη, πρακτικό οδηγό για πετυχημένο ερμηνευτικό σχόλιο λογοτεχνίας, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη παραγωγή λόγου σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση, καθώς και όλα τα νέα κριτήρια αξιολόγησης του ΙΕΠ με τις απαντήσεις τους. 

Είναι σίγουρο πως αυτός ο πρακτικός οδηγός Νέων Ελληνικών θα γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων. 

Βρείτε το βιβλίο στην "Πολιτεία" με έκπτωση: https://www.politeianet.gr/books/9786182011348-zumbragakis-apostolis-24-grammata-oli-i-uli-ton-neon-ellinikon-g-lukeiou-mesa-apo-100-erotiseis-kai-apantiseis-319288 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους φιλολόγους της γενιάς του, δημιουργός του δημοφιλούς εκπαιδευτικού ιστολογίου "Ηλεκτρονική Διδασκαλία" (e-didaskalia.blogspot.gr), μέσα από το οποίο παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες της χώρας. Όλη αυτή η γνώση πλέον συμπυκνώνεται σε έναν πλήρη και ταυτόχρονα πρακτικό οδηγό Νέων Ελληνικών -απαραίτητο μετά τις τελευταίες αλλαγές- για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.