Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Η παροχή δημόσιων υποδομών είναι μια από τις θεμελιώδεις αρμοδιότητες κάθε κυβέρνησης. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση της πρόσβασης σε καθαρό νερό, ασφαλείς δρόμους και αξιόπιστες δημόσιες μεταφορές, μεταξύ άλλων. Ωστόσο, όταν οι κρατικοί αξιωματούχοι αδιαφορούν για τις δημόσιες υποδομές, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές για τους πολίτες. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην Ελλάδα, όπου η παραμέληση των υποδομών έχει οδηγήσει σε σημαντική βλάβη του πληθυσμού.
Ένα από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα της αδιαφορίας των κρατικών αξιωματούχων για τις δημόσιες υποδομές στην Ελλάδα είναι οι πυρκαγιές του 2018 στο Μάτι. Οι πυρκαγιές είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 102 ανθρώπων, ενώ πολλοί περισσότεροι τραυματίστηκαν και εκτοπίστηκαν. Η καταστροφή αποδόθηκε σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη κατάλληλων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων εξόδων κινδύνου και ασφαλών δρόμων, καθώς και στην αποτυχία του κράτους να επιβάλει τους οικοδομικούς κανονισμούς.
Επιπλέον, το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Ελλάδας υποφέρει λόγω της αδιαφορίας των κρατικών αξιωματούχων. Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε την υποχρηματοδοτούμενη και υποστελεχωμένη υποδομή υγειονομικής περίθαλψης της χώρας, η οποία δυσκολεύτηκε να αντιμετωπίσει την εισροή ασθενών. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας στην Ευρώπη από την COVID-19, με χιλιάδες θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εάν το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είχε επαρκή χρηματοδότηση και προσωπικό.
Eξάλλου, ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα είναι η ετοιμόρροπη κατάσταση των ελληνικών δρόμων. Για χρόνια, οι κρατικοί αξιωματούχοι έχουν αμελήσει να συντηρήσουν σωστά τους δρόμους της χώρας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα επικίνδυνο περιβάλλον για τις μετακινήσεις. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι λακκούβες και συχνά στερούνται βασικών στοιχείων ασφαλείας, όπως οι οδοφωτισμοί και τα προστατευτικά κιγκλιδώματα. Αυτή η αμέλεια έχει οδηγήσει σε χιλιάδες θανάτους από τροχαία ατυχήματα.
Η πιο πρόσφατη εθνική τραγωδία αποτελεί, επίσης, ένα έντονο παράδειγμα εγκληματικής κρατικής αδιαφορίας. Το σιδηροδρομικό σύστημα είναι απαρχαιωμένο και δεν έχει συντηρηθεί σωστά με την πάροδο των ετών, ενώ απουσιάζουν τα πλέον σύγχρονα και απαραίτητα συστήματα ασφαλείας. Αποτέλεσμα αυτής της χρόνιας αδιαφορίας και παρά τις "φωνές" των εργαζομένων, ήταν το τραγικό συμβάν της 28ης Φεβρουαρίου 2023, κοντά στα Τέμπη, όταν ένα επιβατικό τρένο συγκρούστηκε με μια εμπορική αμαξοστοιχία, σκοτώνοντας τουλάχιστον 57 ανθρώπους και τραυματίζοντας πολλούς άλλους. Μάλιστα, ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να αυξηθεί, καθώς υπάρχουν πολλά άτομα που αγνοούνται. Τα αίτια του ατυχήματος ερευνώνται ακόμη και ήδη ο σταθμάρχης της Λάρισας έχει παραδεχτεί το λάθος του, αλλά είναι σαφές ότι η κατάσταση του σιδηροδρομικού συστήματος της χώρας αποτελεί σημαντικό παράγοντα που συνέβαλε σε αυτό, αφού τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας θα μπορούσαν να προστατεύσουν ένα τέτοιο δυστύχημα, ακόμη και αν υπήρχε το ανθρώπινο λάθος. Είναι δεδομένο ότι αυτή η τραγωδία ήταν το αποτέλεσμα πολυετούς αμέλειας εκ μέρους των κρατικών αξιωματούχων, οι οποίοι δεν επένδυσαν ποτέ σοβαρά στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού συστήματος.
Το διαρκές ζήτημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα, το οποίο εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των κατοίκων, αποτελεί άλλο ένα δείγμα κρατικής αδιαφορίας. Η πόλη είναι γνωστή για μία από τις χειρότερες ποιότητες του αέρα στην Ευρώπη, με υψηλά επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων και διοξειδίου του αζώτου. Η ελληνική κυβέρνηση έχει επικριθεί για την αποτυχία της να εφαρμόσει επαρκή μέτρα για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως η προώθηση των δημόσιων συγκοινωνιών, η ενθάρρυνση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων και ποδηλάτων, αλλά και η επιβολή αυστηρότερων κανονισμών για τις βιομηχανικές εκπομπές.
Ακόμα και η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση της χώρας μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην αδιαφορία για τις δημόσιες υποδομές. Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας το 2008 οφειλόταν εν μέρει στην παραμέληση κρίσιμων υποδομών, όπως δρόμοι, γέφυρες και λιμάνια. Η έλλειψη επενδύσεων σε αυτούς τους τομείς δυσχέραινε τη μεταφορά αγαθών από τις επιχειρήσεις, γεγονός που εμπόδισε την οικονομική ανάπτυξη και οδήγησε σε εκτεταμένη ανεργία, φτώχεια και υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής.
Συμπερασματικά, η αδιαφορία των κρατικών αξιωματούχων για τις δημόσιες υποδομές μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους πολίτες. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην Ελλάδα, όπου η παραμέληση των κρίσιμων υποδομών οδηγεί στον θάνατο χιλιάδες συμπολίτες μας. Είναι ζωτικής σημασίας για τις κυβερνήσεις να δώσουν προτεραιότητα στις δημόσιες υποδομές, καθώς είναι απαραίτητες για την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών. Χωρίς την κατάλληλη επένδυση και προσοχή, οι συνέπειες μπορεί να είναι μοιραίες.
* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός.