Σε κάθε αγενή που συναντώ
υψώνω τον καθρέφτη της ευγένειας
ώστε να επιστρέφει η απρέπεια
πάνω στο πρόσωπό του
και να τρομάζει με την ασχήμια
που αντικρίζει.
Καθρέφτης - Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *
Η αγένεια έχει γίνει ένα όλο και πιο διαδεδομένο χαρακτηριστικό της σύγχρονης κοινωνίας, διαπερνώντας όλες τις πτυχές της καθημερινής μας ζωής. Είτε πρόκειται για δημόσιο διάλογο, είτε για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε για προσωπικές αλληλεπιδράσεις, η αγένεια φαίνεται να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Η κουλτούρα της αγένειας έχει γίνει τόσο διαδεδομένη, που έχει γίνει σχεδόν καθοριστικό χαρακτηριστικό της εποχής μας.
Η αγένεια μπορεί να οριστεί ως η έλλειψη προσοχής ή σεβασμού προς τους άλλους. Είναι μια στάση που χαρακτηρίζεται από την περιφρόνηση των κοινωνικών κανόνων, των συμβάσεων και των εθιμοτυπικών κανόνων. Η αγένεια μπορεί να εκδηλωθεί με πολλές μορφές, όπως το να διακόπτει τους άλλους ενώ μιλούν, να μιλάει δυνατά, να κάνει υποτιμητικά σχόλια, να χρησιμοποιεί προσβλητική γλώσσα και να επιδεικνύει επιθετική ή συγκρουσιακή συμπεριφορά.
Μια πιθανή αιτία της κουλτούρας της αγένειας είναι η κατάρρευση των παραδοσιακών κοινωνικών κανόνων και αξιών. Καθώς η κοινωνία γίνεται πιο ατομικιστική, οι άνθρωποι έχουν λιγότερη τάση να συμμορφώνονται με τους παραδοσιακούς κοινωνικούς κανόνες και τις συμβάσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και σε έλλειψη σεβασμού προς τους άλλους. Επιπλέον, η ανωνυμία που παρέχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο ενθαρρυμένοι να επιδεικνύουν αγενή συμπεριφορά, καθώς προστατεύονται από τις συνέπειες των πράξεών τους.
Μια άλλη πιθανή αιτία της αγένειας είναι η αυξανόμενη πόλωση της κοινωνίας.Όταν οι άνθρωποι διχάζονται όλο και περισσότερο κατά μήκος πολιτικών, ιδεολογικών και πολιτισμικών γραμμών, είναι πιθανότερο να βλέπουν όσους έχουν διαφορετικές απόψεις ως εχθρούς και όχι ως συμπολίτες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ενσυναίσθησης, καθιστώντας ευκολότερη την εμπλοκή σε αγενείς συμπεριφορές.
Οι συνέπειες της κουλτούρας της αγένειας είναι εκτεταμένες. Μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση της κοινωνικής εμπιστοσύνης, σε αύξηση των συγκρούσεων και σε μια γενική αίσθηση δυστυχίας και δυσαρέσκειας. Η αγένεια μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής για τα άτομα, προκαλώντας τους συναισθηματική δυσφορία και βλάπτοντας την αυτοεκτίμησή τους. Επιπλέον, μπορεί να έχει ευρύτερες κοινωνικές συνέπειες, όπως η αύξηση της επιθετικότητας και η απώλεια της κοινωνικής συνοχής.
Για να αντιμετωπίσουμε την κουλτούρα της αγένειας, πρέπει να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα ενσυναίσθησης και σεβασμού. Αυτό απαιτεί να αναγνωρίζουμε την ανθρωπιά των άλλων, ακόμη και όταν διαφωνούμε μαζί τους. Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε τους άλλους και να εμπλακούμε σε πολιτισμένο διάλογο, αντί να καταφεύγουμε σε χαρακτηρισμούς και προσβολές. Πρέπει επίσης να είμαστε πρόθυμοι να θεωρήσουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους υπεύθυνους για την αγενή συμπεριφορά και να δημιουργήσουμε κοινωνικούς κανόνες που την αποθαρρύνουν.
Συμπερασματικά, η κουλτούρα της αγένειας είναι ένα διάχυτο πρόβλημα στη σύγχρονη κοινωνία που έχει εκτεταμένες συνέπειες. Οφείλεται στην κατάρρευση των κοινωνικών κανόνων, στην αυξανόμενη πόλωση και στην ανωνυμία που παρέχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, πρέπει να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα ενσυναίσθησης και σεβασμού, αναγνωρίζοντας την ανθρωπιά των άλλων και συμμετέχοντας σε πολιτισμένο διάλογο. Μόνο τότε μπορούμε να αρχίσουμε να δημιουργούμε μια κοινωνία που θα χαρακτηρίζεται από ευγένεια, ευγένεια και αμοιβαίο σεβασμό.