Τι μας διδάσκει το ποίημα "Ιθάκη" του Καβάφη

Ιθάκη - Κ.Π. Καβάφης

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος,γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,αν μέν' η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτήσυγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος.Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναιπου με τι ευχαρίστηση, με τι χαρά

θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοϊδωμένους·να σταματήσεις σ' εμπορεία Φοινικικά,και τες καλές πραγμάτειες ν' αποκτήσεις,σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κι έβενους,και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ' τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου να 'χεις την Ιθάκη.Το φθάσιμον εκεί είν' ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.Καλύτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν' αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξίδι.Χωρίς αυτήν δεν θα 'βγαινες στον δρόμο.Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
  ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

Γράφει ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης *

Το ποίημα του Κ.Π. Καβάφη "Ιθάκη" είναι μια ισχυρή υπενθύμιση στους ανθρώπους σήμερα να επικεντρωθούν στο ταξίδι της ζωής και όχι στον προορισμό. Το ποίημα χρησιμοποιεί τη μεταφορά του ταξιδιού του Έλληνα ήρωα Οδυσσέα πίσω στην πατρίδα του, την Ιθάκη, μετά τον Τρωικό Πόλεμο, για να καταδείξει την ιδέα ότι η ζωή είναι ένα ταξίδι και όχι ένας προορισμός. Ακολουθούν ορισμένα βασικά διδάγματα που μπορούν να αντλήσουν οι σημερινοί άνθρωποι από το ποίημα:

1. Απολαύστε το ταξίδι: Το ποίημα του Καβάφη μάς διδάσκει να απολαμβάνουμε το ταξίδι της ζωής, αντί να εστιάζουμε μόνο στον προορισμό. Η ζωή δεν έχει να κάνει μόνο με την επίτευξη των στόχων μας ή την επίτευξη ενός συγκεκριμένου σημείου στη ζωή, αλλά με τις εμπειρίες που έχουμε στην πορεία. Πρέπει να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή, να εκτιμούμε την ομορφιά γύρω μας και να αξιοποιούμε στο έπακρο τον χρόνο μας.

2. Αγκαλιάστε τις προκλήσεις: Το ποίημα μάς υπενθυμίζει ότι η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις και εμπόδια και ότι πρέπει να τα αγκαλιάζουμε ως ευκαιρίες για να αναπτυχθούμε και να μάθουμε. Ο Οδυσσέας αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις στο ταξίδι του στην πατρίδα, αλλά τις ξεπέρασε χάρη στην εξυπνάδα, τη δύναμη και την επιμονή του. Παρομοίως, μπορούμε να μάθουμε από τους αγώνες μας και να τους χρησιμοποιήσουμε για να γίνουμε πιο δυνατοί και σοφοί.

3. Κρατήστε τους στόχους σας στο προσκήνιο: Είναι σημαντικό να διατηρούμε τους στόχους μας στον ορίζοντα του ταξιδιού μας. Ο Οδυσσέας είχε έναν ξεκάθαρο στόχο στο μυαλό του -να επιστρέψει στην αγαπημένη του πατρίδα, την Ιθάκη- και δεν τον έχασε ποτέ από τα μάτια του, ακόμη και μπροστά στις αντιξοότητες. Πρέπει και εμείς να έχουμε σαφείς στόχους και φιλοδοξίες στη ζωή μας και να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση αυτή με αποφασιστικότητα και συγκέντρωση.

4. Να είστε ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες: Το ποίημα μάς ενθαρρύνει να είμαστε ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες και ανθρώπους και να μαθαίνουμε από αυτές. Ο Οδυσσέας συνάντησε πολλούς νέους ανθρώπους και πολιτισμούς στο ταξίδι του στην πατρίδα και έμαθε από τον καθένα από αυτούς. Παρομοίως, πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες, προοπτικές και πολιτισμούς και να επιδιώκουμε να μαθαίνουμε από αυτές.

Συνολικά, το ποίημα του Καβάφη "Ιθάκη" μάς διδάσκει να αγκαλιάζουμε τη ζωή ως ένα ταξίδι, να απολαμβάνουμε τις εμπειρίες στην πορεία και να διατηρούμε τους στόχους μας, παραμένοντας ταυτόχρονα ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες και προκλήσεις.

* Αποστόλης Ζυμβραγάκης, Φιλόλογος - M.Ed. Ειδικός Παιδαγωγός - Συγγραφέας - Δημιουργός του e-didaskalia.blogspot.gr. 

Περισσότερα ενδιαφέροντα κείμενα εδώ.