Παρατακτική σύνδεση των προτάσεων

Παρατακτική σύνδεση (ή παράταξη) έχουμε όταν όμοιες προτάσεις (κύριες+κύριες, δευτερεύουσες + δευτερεύουσες) παρουσιάζονται η μία δίπλα στην άλλη ισοδύναμες (παρατάσσονται δηλαδή) και συνδέονται μεταξύ τους με παρατακτικούς συνδέσμους (συμπλεκτικούς, αντιθετικούς, διαχωριστικούς/ διαζευκτικοί, συμπερασματικούς).

Η παρατακτική σύνδεση γίνεται:

α)   Με τους συμπλεκτικούς συνδέσμους και (κι), ούτε, μήτε (και ουδέ, μηδέ σε παλιότερα κείμενα). Με τους συμπλεκτικούς συνδέσμους οι προτάσεις συνδέονται είτε καταφατικά, π.χ. Η Φιλίτσα διάβασε και έγραψε, είτε αποφατικά, π.χ. Η Φιλίτσα ούτε διάβασε ούτε έγραψε. Ο πιο συχνός συμπλεκτικός σύνδεσμος είναι ο και (κι), ο οποίος κατά τη σύνδεση δύο ή περισσότερων προτάσεων παίρνει διάφορες σημασίες, ορισμένες από τις οποίες είναι οι εξής:

Παρατακτική, π.χ. Η Σμαρώ βλέπει ελληνικές ταινίες και ακούει μουσική.

Χρονική, π.χ. Η Νίκη άκουγε μουσική και έλυνε τις ασκήσεις (ενώ άκουγε μουσική …).

Αιτιολογική, π.χ. Κάλεσε την αδελφή σου αύριο εδώ, και θέλω να της πω κάτι (επειδή θέλω …).

Αναφορική, π.χ. Είσαι γονιός κι έχεις δύο γιους (ο οποίος έχεις …).

Αποτελεσματική, π.χ. Είναι απλός στρατιώτης και κάνει ό,τι του πουν (γι' αυτό κάνει …).

Συχνά το και μπορεί να αντικαθιστά το να που εισάγει δευτερεύουσες προτάσεις, π.χ. Άρχισε και βρέχει.

 

β)   Με τους αντιθετικούς συνδέσμους αλλά, μα, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μολονότι, αν και, μόνο (που).Με τους αντιθετικούς συνδέσμους η σύνδεση μπορεί να είναι είτε απλή, π.χ. Δε θέλει τίποτε άλλο παρά την ησυχία του, είτε επιδοτική, π.χ. Τον υποχρέωσε όχι μόνο να διαβάζει τα κείμενα που έπαιρνε αλλά και να απαντά σε όλες τις επιστολές.

 

γ)   Με τους διαχωριστικούς συνδέσμους ή, είτε. Με τους διαχωριστικούς συνδέσμους συνδέονται δύο ή περισσότερες προτάσεις, π.χ. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Γυμνασίου είτε θα είναι στο σχολείο είτε θα διαβάζουν. Oι συμπλεκτικοί σύνδεσμοι ούτε και μήτε μπορούν να χρησιμοποιούνται επίσης ως διαχωριστικοί, όταν εκφράζεται άρνηση, π.χ. Oύτεήρθε ούτε έστειλε μήνυμα.

 

δ)   Με τους συμπερασματικούς συνδέσμους λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, π.χ. Όλα τα έκανε όπως μας υποσχέθηκε. Άρα είναι αξιόπιστος άνθρωπος.

 

Oρισμένοι από τους παρατακτικούς συνδέσμους που αναφέρθηκαν χρησιμοποιούνται και ως υποτακτικοί, π.χ. ενώ, ώστε, μολονότι. Στην παρατακτική χρήση των συνδέσμων αυτών προηγείται τελεία ή άνω τελεία, π.χ. Με ρωτούσε συνεχώς διάφορα πράγματα· ενώ δεν ήξερα τι να του απαντήσω.

Επικοινωνιακό αποτέλεσμα παρατακτικής σύνδεσης

Με την παρατακτική σύνδεση ο λόγος γίνεται πιο απλός, στο βαθμό που η σύνδεση περιορίζεται σε μικρό αριθμό προτάσεων. Η σύνδεση αυτή επιτρέπει στον συγγραφέα να διασφαλίσει τη σαφήνεια του κειμένου του και να διαμορφώσει ένα πιο λιτό ύφος γραφής. Αν, επομένως, στόχος του γράφοντος είναι η σαφής και εύληπτη παρουσίαση ενός συλλογισμού ή μιας κατάστασης, επιλέγεται συνήθως η παρατακτική σύνδεση.

Αναζήτησε εύκολα το υλικό που ψάχνεις, πατώντας κλικ εδώ.