Η εφηβική ηλικία αποτελεί το μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο ο άνθρωπος αλλάζει σωματικά και νοητικά ώστε από παιδί να γίνει ενήλικας. Οι πολυποίκιλες μεταβολές προκαλούν απορίες και ανασφάλεια στον έφηβο, με αποτέλεσμα η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμησή του να καθίστανται αρκετά εύθραυστες. Καθοριστικός είναι ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της αυτοπεποίθησης του εφήβου, ο οποίος δύναται να την ενισχύσει σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Παρακάτω παρουσιάζονται 7 πρακτικοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε εύκολα και αποτελεσματικά να καλλιεργήσετε την αυτοπεποίθηση στο έφηβο παιδί σας.
ΟΧΙ ΣΤΑ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ ΛΟΓΙΑ
Μιλήστε του με ευγενικά λόγια και αποφύγετε τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς απέναντί του, όταν κάνει κάποιο σφάλμα. Για παράδειγμα εάν ο βαθμός του στο διαγώνισμα ήταν χαμηλός οι φωνές και οι χαρακτηρισμοί του τύπου «Είσαι άχρηστος!» θα το πληγώσουν και θα το αποθαρρύνουν .
Αντ’ αυτού συζητήστε ήρεμα μαζί του, εστιάστε στο πρόβλημα και βρείτε πρακτικούς τρόπους ώστε να βελτιωθεί η εκάστοτε κατάσταση. Παραδείγματος χάρη , εάν είναι αδύναμο στην Ιστορία ενθαρρύνετέ το να υπογραμμίζει σημαντικές προτάσεις – κλειδιά, ημερομηνίες, χρονολογίες (καλό είναι, η ιστορική γραμμή σπουδαίων γεγονότων) να θέτει ερωτήσεις, να κάνει περισσότερες επαναλήψεις .
Ο λόγος που χρειάζεται να αποφεύγονται οι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί είναι διότι ο έφηβος τους οικειοποιείται και μακροπρόθεσμα δημιουργεί μία λανθασμένα αρνητική εικόνα για την προσωπικότητα και τις ικανότητές του ως ενήλικας.
ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Στην εφηβεία μεταβάλλεται το ύψος, το σχήμα του σώματος, εμφανίζεται η τριχοφυΐα καθώς και ακμή εξαιτίας των ορμονών. Λόγω των παραπάνω αλλαγών, δικαιολογημένα ο έφηβος αισθάνεται μη οικείο το σώμα του, ντρέπεται και του γεννώνται ποικίλες απορίες. Καθησυχάστε το παιδί λέγοντάς του, πως οι συγκεκριμένες σωματικές μεταβολές είναι απολύτως φυσιολογικές και συμβαίνουν, ώστε το ανθρώπινο σώμα να πάρει την ενήλικη μορφή του. Επίσης, μάθετέ του να ακολουθεί :
* μία ισορροπημένη διατροφή,
* να είναι σωματικά δραστήριος /α ,
* να υιοθετήσει ένα προσωπικό στυλ στο ντύσιμο με το οποίο θα αισθάνεται άνετα.
Είναι σημαντικό να κατανοήσει , στην προκείμενη κατάσταση, ότι δεν υπάρχει η ιδανική εξωτερική εμφάνιση – όπως πλασάρεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – και πως ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός.
Ο Χ Ι Σ Τ Ι Σ Σ Υ Γ Κ Ρ Ι Σ Ε Ι Σ
Σε αρκετές περιπτώσεις συγκρίνετε το παιδί σας με άλλα παιδιά, πιστεύοντας πως αυτή σας η ενέργεια αποτελεί μοχλό ώθησης για μεγαλύτερη προσπάθεια βελτίωσης από μέρους του .
Όμως η συγκεκριμένη τακτική, όσο καλοπροαίρετα κίνητρα και να έχει, μόνο επιζήμια μπορεί να αποβεί για την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Όταν μάλιστα πρόκειται για σύγκριση ανάμεσα σε αδέλφια και φίλους δύναται να γεννήσει αισθήματα ζήλιας και ματαίωσης.
Αποφύγετε να συγκρίνετε το παιδί σας γενικώς και ενθαρρύνετέ το να αγαπήσει την μοναδικότητά του, να ανακαλύψει σε ποιους τομείς διαθέτει δεξιότητες και να τις καλλιεργήσει.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Προτρέψτε το να πειραματιστεί με πολλές διαφορετικές δραστηριότητες, ώστε να ανακαλύψει αυτή που του ταιριάζει. Αυτή η στάση σας το χαλαρώνει και το χαροποιεί. Τέτοιες δραστηριότητες συνήθως περιλαμβάνουν κάποιο άθλημα, χορό, ενασχόληση με τη μουσική και ούτω καθεξής. Σε γενικές γραμμές, οι έφηβοι που απασχολούνται με κάποια δραστηριότητα τείνουν να έχουν υψηλότερη αυτοπεποίθηση, να είναι πιο κοινωνικοποιημένοι και πιο ευτυχισμένοι.
ΧΡΟΝΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Ανάλογα με τις απαιτήσεις των υποχρεώσεών σας ορίστε μερικές ώρες την εβδομάδα κατά τις οποίες θα αφιερώνετε στο να περνάτε οικογενειακές στιγμές με όποιες ασχολίες ευχαριστούν και κάνουν όλα τα μέλη της οικογένειας να αισθάνονται οικειότητα και χαρά μεταξύ τους. Μερικές ιδέες αποτελούν:
- οι βόλτες στην εξοχή,
- η παρακολούθηση οικογενειακών ταινιών με ηθικά διδάγματα ,
- κάποια αθλητική δραστηριότητα και ούτω καθεξής.
Ε Π Α Ι Ν Ο Σ
Να λέτε «μπράβο» στο παιδί σας κάθε φορά που προσπαθεί για το καλύτερο. Κάθε φορά που διαβάζει πιο επιμελώς τα μαθήματά του, που τακτοποιεί το δωμάτιό του και όποτε τηρεί τα χρονικά όρια στις εξόδους του. Ο έπαινος είναι πολύ σημαντικός να γίνεται ακόμη και αν δεν υπάρξει το αναμενόμενο αποτέλεσμα αλλά η προσπάθεια και μόνο .
Ο λόγος είναι ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί πάντοτε να ελεγχθεί, καθώς εκτός της προσπάθειας που καταβάλλει το παιδί, συντελούν νοητικοί και ψυχολογικοί παράγοντες για την επίτευξή του. Επαινώντας όμως ακόμη και την πιο μικρή προσπάθειά του ενισχύετε την αυτοπεποίθησή του και του δίνετε το κίνητρο να συνεχίσει άρα να βελτιώνεται συνεχώς.
Π Ρ Ω Τ Ο Β Ο Υ Λ Ι Ε Σ
Μπορεί να θεωρείτε, πως θα προστατέψετε το παιδί σας από την απογοήτευση, εάν σε κάθε του δυσκολία του δίνετε κατευθείαν τη λύση.
Όμως κάθε έτοιμη λύση δική σας καθυστερεί την ωρίμανσή του .
Έτσι σε βάθος χρόνου ο έφηβος μετατρέπεται σε έναν άβουλο και ανασφαλή ενήλικα.
Δίνετέ του συχνά την ευκαιρία να παίρνει πρωτοβουλίες σε διάφορα θέματα και αφήστε το να σκεφτεί πρώτα μόνο του την λύση σε κάποιο πρόβλημα προτού το βοηθήσετε. Μάθετε να το ακούτε .
Έτσι, του προσφέρετε τη δεξιότητα να αναπτύξει μία πιο δυναμική και λειτουργική προσωπικότητα.
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ
Εν κατακλείδι η αυτοπεποίθηση – κατά την εφηβική περίοδο – αποτελεί μία συνεχή πρόκληση τόσο για τον ίδιο τον έφηβο όσο και για τα μέλη της οικογένειάς του.
Θα υπάρξουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες να μη γνωρίζετε ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας. Αυτό που χρειάζεται πάντα να θυμάστε είναι πως:
- η κάθε οικογένεια είναι διαφορετική,
- δεν υπάρχει ο τέλειος τρόπος για να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή του
- είναι απόλυτα φυσικό να κάνετε λάθη ως γονείς αρκεί να τα αναγνωρίζετε, να προσπαθείτε κάθε φορά για το καλύτερο και να εκτιμάτε πως κάνετε το καλύτερο δυνατό για την οικογένειά σας.
- Κάντε θερμή προσευχή στον Θεό να φωτίζει και εσάς και το παιδί σας .
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Ευαγγελία Σωτήρογλου
Ψυχολόγος ΑΠΘ MSR Ειδικής Αγωγής