Το 1957, ένα ειδεχθές έγκλημα συγκλόνισε την Ελλάδα. Σ' ένα χωριό της Μάνης, ένας 28χρονος, ονόματι Σταμάτης, δολοφόνησε πέντε μέλη της οικογένειάς του: τον πατέρα, τον θείο και τις τρεις αδερφές του. Η ιστορία, που έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής, περιέχει στοιχεία αιμομιξίας, προδοσίας και μιας στρεβλής αντίληψης περί "τιμής". Τα ονόματα είναι φανταστικά, αλλά τα γεγονότα είναι απολύτως πραγματικά.
Το έγκλημα: Αιμομιξία, ντροπή και 12 σφαίρες
Ο λόγος που οδήγησε τον Σταμάτη στο αποτρόπαιο έγκλημα ήταν η αποκάλυψη ότι ο πατέρας και ο θείος του διατηρούσαν ερωτικές σχέσεις με τις τρεις αδερφές του. Ο δράστης υποστήριξε ότι "έπρεπε να ξεπλύνει την ντροπή του σπιτιού του". Η κατάσταση είχε φτάσει σε ακραίο σημείο, με τον θείο του να έχει αφήσει έγκυο μία από τις αδερφές του, η οποία είχε γεννήσει δίδυμα.
Το πρωί της 10ης Απριλίου 1957, ο Σταμάτης βρήκε τους πέντε συγγενείς του συγκεντρωμένους. Έβγαλε το πιστόλι του και με 12 σφαίρες τους δολοφόνησε εν ψυχρώ. Κατόπιν, παραδόθηκε στις αρχές, δηλώνοντας: "Ήταν όλοι τους αμαρτωλοί. Δεν μετανοώ".
Οικονομικά κίνητρα και υποστήριξη από την κοινωνία
Παρά το αποτρόπαιο του εγκλήματος, ο Σταμάτης έχαιρε της υποστήριξης των συγχωριανών του, ακόμα και της ίδιας του της μητέρας, η οποία δήλωσε: "Καλά έκανε και ξεβρώμισε τον τόπο". Κανένας κάτοικος της Μάνης δεν δέχτηκε να θάψει τα θύματα.
Οι αρχές όμως διερεύνησαν και το ενδεχόμενο οικονομικών κινήτρων. Ο δράστης είχε χρέη και φέρεται να είχε οικονομική εξάρτηση από τον εύπορο θείο του. Επιπλέον, κατηγορήθηκε για κλοπή και απόπειρα πλαστογραφίας. Η υπόθεση δεν ήταν τόσο απλή όσο φαινόταν.
Η δίκη που δίχασε την κοινή γνώμη
Η δίκη στο Κακουργιοδικείο Κορίνθου, τον Μάρτιο του 1958, ήταν ένα τεράστιο γεγονός. Η αίθουσα ήταν γεμάτη από 300 Μανιάτες που υποστήριζαν τον συγχωριανό τους. Ακόμα και λιμενεργάτες από την Κρήτη συνέστησαν επιτροπή για να οργανώσουν έρανο υπέρ του.
Οι μάρτυρες υπεράσπισης, ακόμα και ο ιερέας, κατέθεσαν υπέρ του Σταμάτη, χαρακτηρίζοντας τα θύματα ως ανήθικα. Ένας μάρτυρας μάλιστα είπε ότι "όλοι ενθουσιάστηκαν και έδωσαν συγχαρητήρια εις τον κατηγορούμενο".
Παρά την καταπέλτη αγόρευση του εισαγγελέα, που ζήτησε να κηρυχθεί ένοχος χωρίς ελαφρυντικά, το δικαστήριο έκρινε τον Σταμάτη ένοχο με το ελαφρυντικό της "μέτριας συγχύσεως" και του επέβαλε ποινή κάθειρξης 20 ετών.
Η υπόθεση αυτή αποκαλύπτει μια σκοτεινή πτυχή της ελληνικής κοινωνίας της εποχής, όπου η παράνοια και η βία μπορούσαν να δικαιολογηθούν στο όνομα της τιμής, ακόμα και όταν υπήρχαν σοβαρά οικονομικά κίνητρα.