Ο Τσέχος συγγραφέας Κάρελ Τσάπεκ θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της επιστημονικής φαντασίας και είναι ο άνθρωπος στον οποίο οφείλουμε τη λέξη "Ρομπότ". Η επινόηση της λέξης ακούστηκε για πρώτη φορά στο θεατρικό του έργο R.U.R. / Rossum's Universal Robots (Παγκόσμια Ρομπότ του Ρόσσουμ), το οποίο ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο της Πράγας τον Ιανουάριο του 1921. Μέσα από το έργο, ο Τσάπεκ περιγράφει τη δημιουργία των τεχνητών όντων από τον νεαρό επιστήμονα Ρόσσουμ, ο οποίος, στην προσπάθειά του να απλοποιήσει την εργασία, απέρριψε «κάθε τι που κάνει τον άνθρωπο πιο πολύτιμο» και τελικά «απέρριψε τον ίδιο τον άνθρωπο και έφτιαξε το Ρομπότ». Τα όντα αυτά, αν και μηχανικά τελειότερα και με εξαιρετικά ανεπτυγμένη νοημοσύνη, στερούνται ψυχής. Μετά τη μετάφραση του έργου στα Αγγλικά και σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες το 1923, ο νέος αυτός όρος επιβλήθηκε διεθνώς, αντικαθιστώντας τις παλαιότερες λέξεις όπως «αυτόματο» ή «ανδροειδές».
Η προέλευση της λέξης είναι άμεσα συνδεδεμένη με το θέμα του έργου: την καταναγκαστική εργασία. Ο Τσάπεκ εμπνεύστηκε τον όρο από την τσέχικη λέξη «robota», η οποία σημαίνει «καταναγκαστική εργασία», και τους «robotnik», δηλαδή τους σκλάβους που εργάζονταν στα χωράφια. Παρόλο που η νέα λέξη «χρεώνεται» στον Κάρελ Τσάπεκ, ο ίδιος ξεκαθάρισε αργότερα με επιστολή του στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης ότι η ιδέα ανήκε στον αδερφό του, τον ζωγράφο και μυθιστοριογράφο Τζόσεφ Τσάπεκ. Ο Κάρελ αρχικά ήθελε να ονομάσει τα όντα «Labori», αλλά τελικά ακολούθησε τη συμβουλή του αδερφού του, με τον οποίο άλλωστε συνεργάστηκε στενά σε όλη του τη ζωή.
Σε αντίθεση με τα σύγχρονα ρομπότ από μέταλλο, τα ρομπότ του Ρόσσουμ στο τρίπραχτο έργο ήταν κατασκευασμένα σε ένα εργοστάσιο από συνθετική οργανική ύλη, με τον επιστήμονα να έχει πετύχει να δημιουργήσει τεχνητά, βιώσιμα όργανα και ιστούς όμοιους με τους ανθρώπινους. Ο αρχικός στόχος του Ρόσσουμ ήταν να απαλλάξει την ανθρωπότητα από τη χειρωνακτική εργασία, με κάθε ρομπότ να αναλαμβάνει τη δουλειά δύο εργατών, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους. Ωστόσο, στην πορεία κυριάρχησε το κέρδος, και τα όντα αυτά, «που δεν είχαν πάθη, ούτε ιστορία ούτε ψυχή», συνειδητοποίησαν την ευφυΐα και τη δύναμή τους. Το προφητικό έργο καταλήγει στη εξέγερση των Ρομπότ, τα οποία προκαλούν τον αφανισμό της ανθρωπότητας, αφήνοντας μόνο έναν επιζώντα. Η άμεση επιτυχία του έργου προκάλεσε έντονο προβληματισμό για τη σωστή διαχείριση της τεχνολογικής εξέλιξης και τις ηθικές συνέπειες μιας ρομποτικής έκρηξης. Ο Τσάπεκ προειδοποιούσε πάντα ότι η αντικατάσταση των ανθρώπων από τις μηχανές ήταν θέμα χρόνου και τόνιζε ότι εναπόκειται στους ίδιους τους ανθρώπους να διευθετήσουν τις συνέπειες της απληστίας και της δύναμης των μεγάλων εταιρειών.
Η ιδέα του ανθρωπόμορφου τεχνητού όντος δεν ήταν νέα, με τις ρίζες της να φτάνουν στην ελληνική μυθολογία, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τον Τάλω—έναν θεόρατο «άνθρωπο» από χαλκό που έφτιαξε ο Ήφαιστος για την προστασία της Κρήτης— και τη Γαλάτεια, το ζωντανεμένο άγαλμα. Παρ' όλα αυτά, ο ίδιος ο Τσάπεκ δήλωσε ότι πηγή έμπνευσης για τα δικά του Ρομπότ αποτέλεσε ο εβραϊκός μύθος του Γκόλεμ, ενός ανθρωπόμορφου πλάσματος φτιαγμένου από πηλό, το οποίο ελεγχόταν από άνθρωπο και χρησιμοποιούνταν εναντίον των εχθρών, με την εμφάνισή του να χρονολογείται στον 16ο αιώνα στην Πράγα. Παρόλο που μεταγενέστεροι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, όπως ο Ισαάκ Ασίμωφ, έδωσαν τη δική τους εκδοχή για τα ανδροειδή, αναγνώρισαν στον Κάρελ Τσάπεκ τον θεμελιωτή της λογοτεχνίας του φανταστικού.
Πέρα από τη συμβολή του στη λογοτεχνία του φανταστικού, ο Κάρελ Τσάπεκ υπήρξε ένας έντονα πολιτικοποιημένος φιλόσοφος. Γεννημένος το 1890 και σπουδάζοντας φιλοσοφία σε Πράγα, Βερολίνο και Παρίσι, χρησιμοποίησε τη συγγραφική του δεινότητα, σε συνεργασία με τον αδερφό του Τζόσεφ, για να ασκήσει κριτική στον ολοκληρωτισμό και στα καθεστώτα που περιόριζαν τη δημοκρατία. Με την άνοδο του ναζισμού τη δεκαετία του 1930, ο Τσάπεκ ασχολήθηκε εντονότερα με την πολιτική, προειδοποιώντας τους συμπατριώτες του για τον κίνδυνο της ναζιστικής Γερμανίας μέσα από τα άρθρα και τα θεατρικά του έργα. Οι προσπάθειές του είχαν ως αποτέλεσμα να τον κατονομάσει η Γκεστάπο ως τον Νο 2 καταζητούμενο, αμέσως μετά τη Συμφωνία του Μονάχου, με την οποία επετράπη η κατάληψη εδαφών της Τσεχοσλοβακίας. Ο συγγραφέας αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του, όμως η βέβαιη σύλληψή του αποτράπηκε τελικά από τον θάνατό του λόγω βαριάς ίωσης, ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1938. Δυστυχώς, ο αδερφός του, Τζόσεφ, συνελήφθη, βασανίστηκε και πέθανε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν Μπέλσεν το 1945. Προς τιμήν της σημαντικής του προσφοράς στη λογοτεχνία, ο Κάρελ Τσάπεκ, ο οποίος είχε προταθεί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1936, τιμάται σήμερα με το βραβείο «Karel Capek» που δίνεται σε συγγραφείς έργων επιστημονικής φαντασίας.