Οι νόμοι και οι ποινές για τους εγκληματίες διαφέρουν δραματικά από χώρα σε χώρα, αποκαλύπτοντας συστήματα δικαιοσύνης που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σκληρά ή εντελώς παράλογα για τα δυτικά πρότυπα. Αυτές οι πρακτικές, βαθιά ριζωμένες σε πολιτικά ή θρησκευτικά δόγματα, χρησιμεύουν τόσο ως μέσο αποτροπής όσο και ως εργαλείο κοινωνικού ελέγχου.
Μία από τις πιο αυστηρές και αδιανόητες ποινές εφαρμόζεται στη Βόρεια Κορέα: η «ποινή των γενεών». Σε αυτή τη δικτατορία, πολίτες συλλαμβάνονται και στέλνονται σε στρατόπεδα πολιτικών κρατουμένων για αδικήματα που διέπραξαν οι παππούδες ή άλλοι συγγενείς τους. Η συλλογική τιμωρία, βασισμένη στο αξίωμα του ιδρυτή του κράτους ότι «οι ταξικοί εχθροί πρέπει να εξοντώνονται για τρεις γενιές», εφαρμόζεται συνήθως για πολιτικά ή αντικρατικά αδικήματα, όπως η απόπειρα απόδρασης από τη χώρα ή η διανομή ξένων μέσων ενημέρωσης. Οι οικογένειες (γονείς, παιδιά, αδέλφια, παππούδες) κλείνονται σε στρατόπεδα χωρίς δίκη, όπου υποβάλλονται σε βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία και συχνά καταλήγουν στον θάνατο.
Στον αντίποδα, στην Ουγκάντα, ίσχυε ένας «νόμος περί γάμου με τον βιαστή» (αν και έχει καταργηθεί σε πολλές χώρες, ίσχυε στην Ιταλία μέχρι το 1981). Αυτός ο νόμος όριζε ότι οι άνδρες που διέπρατταν σεξουαλικά αδικήματα δεν υπόκεινταν σε ποινική δίωξη εάν παντρεύονταν το θύμα τους ή απλώς προσφέρονταν να το κάνουν. Στην πράξη, αυτό τιμωρούσε κυρίως το θύμα, καθώς οι γυναίκες στην Ουγκάντα συχνά δεν θεωρούνταν θύματα εγκλήματος, αλλά υπεύθυνες για την «παραβίαση της τιμής της οικογένειας», οδηγώντας τες σε εξαναγκαστικό γάμο με τον θύτη τους.
Η Σαουδική Αραβία ακολουθεί μια πιο παραδοσιακή προσέγγιση, βασισμένη στην αρχή «οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος». Όποιος συλλαμβάνεται για κλοπή μπορεί να υποστεί ακρωτηριασμό χεριού ή ποδιού. Η ίδια αρχή ισχύει και για σοβαρές σωματικές βλάβες: μια υπόθεση του 2014, που αναφέρθηκε από τη Διεθνή Αμνηστία, αφορούσε έναν άνδρα που σε ηλικία 14 ετών είχε μαχαιρώσει έναν φίλο του, προκαλώντας του παράλυση. Δέκα χρόνια αργότερα, είχε καταδικαστεί να υποστεί την ίδια μοίρα, δηλαδή στοχευμένη παράλυση, ως αντίποινα. Παράλληλα, η θανατική ποινή παραμένει σε ισχύ και εκτελείται συχνά σε δημόσιους χώρους.
Στην Κίνα, η θανατική ποινή αποκτά μια μοναδικά σοκαριστική διάσταση. Αν και περίπου 153 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, η Κίνα εκτελεί χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο – περισσότερους από τον υπόλοιπο κόσμο συνολικά, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Αμνηστίας. Το ιδιαίτερο σκάνδαλο έγκειται στην πρακτική της συλλογής οργάνων από τους καταδικασθέντες χωρίς τη συγκατάθεσή τους, τα οποία χρησιμοποιούνται για μεταμοσχεύσεις. Εσωτερικές αναφορές και στοιχεία από πραγματικές μεταμοσχεύσεις υποδηλώνουν ότι ο επίσημος αριθμός των δωρεών (περίπου 10.000 ετησίως) είναι πολύ χαμηλότερος από τον πραγματικό. Μια έρευνα του China Tribunal, μιας διεθνούς ένωσης δικηγόρων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποστηρίζει ότι πολιτικοί κρατούμενοι εκτελούνται συστηματικά με μοναδικό σκοπό τη συλλογή και εμπορία των οργάνων τους.
Μία ακραία μορφή τιμωρίας εφαρμόζεται στην Τσεχία για καταδικασθέντες σεξουαλικούς παραβάτες. Αντιμετωπίζουν την επιλογή: είτε μακροχρόνια φυλάκιση είτε εθελοντικός ευνουχισμός (χειρουργικός ή χημικός) με αντάλλαγμα την ευκαιρία της ελευθερίας. Στόχος του μέτρου είναι η δραστική μείωση της τεστοστερόνης, και επομένως της σεξουαλικής ορμής, με στόχο τη μείωση του κινδύνου υποτροπής από 43% σε περίπου 3%. Παρότι το τίμημα είναι υψηλό—μη αναστρέψιμη στειρότητα και παρενέργειες όπως κατάθλιψη, αύξηση βάρους και μεταβολικές διαταραχές—πολλοί παραβάτες αποδέχονται την προσφορά. Στην Πολωνία, στα Σκόπια και σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, σε παιδόφιλους και κατ' εξακολούθηση παραβάτες επιβάλλεται μερικές φορές βίαιος χημικός ευνουχισμός επιπλέον της ποινής φυλάκισης.
Τέλος, η περίοδος της πανδημίας του COVID-19 έφερε στο φως κάποιες ιδιαίτερα ασυνήθιστες ποινές στην Ινδονησία για την παραβίαση της χρήσης μάσκας. Εκτός από τα πρόστιμα, όσοι συλλαμβάνονταν χωρίς μάσκα έπρεπε να κάνουν επί τόπου κάμψεις, να ξαπλώσουν σε φέρετρο δημοσίως για ένα λεπτό ως «μακάβριο μάθημα» ή, στο πιο ακραίο παράδειγμα, να προσληφθούν ως νεκροθάφτες σκάβοντας τάφους για θύματα του ιού. Αυτή η προσέγγιση θεωρήθηκε πιο «παιδαγωγική» σε σύγκριση με χώρες όπως η Κίνα ή το Κατάρ, οι οποίες επέβαλαν ποινές φυλάκισης αρκετών ετών σε όσους αρνούνταν να φορέσουν μάσκα.