Το Χειρόγραφο Βόινιτς αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα στην ιστορία της κρυπτογραφίας και της γλωσσολογίας. Πρόκειται για ένα βιβλίο του 15ου αιώνα, γραμμένο σε μια άγνωστη γλώσσα ή κώδικα, γεμάτο με παράξενες εικονογραφήσεις φυτών που δεν μοιάζουν με κανένα γνωστό είδος στη Γη, αστρονομικά διαγράμματα και απεικονίσεις γυμνών γυναικών σε περίπλοκα συστήματα σωλήνων. Για αιώνες, οι πιο έμπειροι κρυπτογράφοι, από τους σπαστές κωδίκων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τους σύγχρονους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, έχουν προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσουν το περιεχόμενό του χωρίς επιτυχία.
Η ιστορία του χειρογράφου είναι εξίσου συναρπαστική με το περιεχόμενό του. Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα έδειξε ότι η περγαμηνή κατασκευάστηκε μεταξύ 1404 και 1438, πιθανότατα στη Βόρεια Ιταλία. Το βιβλίο πήρε το όνομά του από τον Βίλφριντ Βόινιτς, έναν έμπορο παλαιών βιβλίων που το ανακάλυψε σε ένα κολέγιο Ιησουιτών στην Ιταλία το 1912. Στο πέρασμα των αιώνων, το χειρόγραφο πέρασε από τα χέρια αυτοκρατόρων, όπως ο Ροδόλφος Β' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλχημιστών και λογίων, οι οποίοι πίστευαν ότι περιείχε μυστική γνώση για την αθανασία ή την ιατρική.
Οι θεωρίες για την προέλευση και τη γλώσσα του χειρογράφου ποικίλλουν δραματικά. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια αρχαία μορφή τουρκικών ή εβραϊκών γραμμένων με εφευρεμένο αλφάβητο, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι είναι ένας εξελιγμένος κώδικας που χρησιμοποιούσε η εβραϊκή κοινότητα για να προστατεύσει τις ιατρικές της γνώσεις. Πρόσφατες έρευνες με ψηφιακά εργαλεία ανάλυσης γραφικού χαρακτήρα αποκάλυψαν ότι το βιβλίο δεν γράφτηκε από έναν άνθρωπο, αλλά από τουλάχιστον πέντε διαφορετικούς γραφείς, γεγονός που υποδηλώνει ότι δημιουργήθηκε από μια οργανωμένη ομάδα ή κοινότητα.
Παρά τις πολυάριθμες προσπάθειες «λύσης» του μυστηρίου, καμία δεν έχει γίνει ευρέως αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι το χειρόγραφο είναι ένα «αλχημικό βοτανολόγιο», όπου οι εικόνες λειτουργούσαν ως μνημονικά εργαλεία για μυημένους, ενώ άλλοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να πρόκειται για μια εξαιρετικά περίπλοκη φάρσα της εποχής. Είτε πρόκειται για ένα επιστημονικό εγχειρίδιο μιας χαμένης κουλτούρας είτε για ένα άλυτο αίνιγμα, το Χειρόγραφο Βόινιτς συνεχίζει να προκαλεί τη φαντασία μας, παραμένοντας φυλαγμένο στη βιβλιοθήκη σπάνιων βιβλίων του Πανεπιστημίου Yale.