Η επιστημονική πρόοδος στα εργαστήρια βιολογίας και ιολογίας είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα, ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει πως ακόμα και οι πιο αυστηρές διαδικασίες ασφαλείας μπορούν να αποτύχουν με καταστροφικές συνέπειες. Το βίντεο αποκαλύπτει πέντε τρομακτικά περιστατικά διαρροών από εργαστήρια, τα οποία άφησαν πίσω τους θύματα και ανέδειξαν τους κινδύνους που κρύβει η έρευνα σε θανατηφόρα παθογόνα.
1. Ο Ιός Marburg (1967): Η Απειλή των Αφρικανικών Πιθήκων
Το 1967, η πόλη Μάρμπουργκ της Γερμανίας έγινε το επίκεντρο μιας μυστηριώδους και θανατηφόρας επιδημίας. Άτομα εμφάνισαν συμπτώματα όπως μυϊκούς πόνους, πονοκεφάλους και υψηλό πυρετό, που γρήγορα κλιμακώθηκαν σε αιμορραγία από διάφορα σημεία και σοκ. Ο ιός, ο οποίος αργότερα ονομάστηκε Marburg από την πόλη της ανακάλυψης, μεταδόθηκε από Αφρικανικούς Πράσινους Πιθήκους που είχαν εισαχθεί πρόσφατα από την Ουγκάντα για έναν κατασκευαστή εμβολίων. Η διαρροή αποκαλύφθηκε όταν ένας τεχνικός παθολογίας μολύνθηκε μετά από ατύχημα κατά τη διάρκεια νεκροψίας. Παρόλο που το αρχικό ξέσπασμα περιορίστηκε σε 32 κρούσματα και 7 θανάτους, ο ιός Marburg είναι γνωστός για το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, που φτάνει έως και το 88% σε ορισμένα στελέχη, και έχει επανεμφανιστεί επανειλημμένα σε σύγχρονη ιστορία, συμπεριλαμβανομένης της Αγκόλας, της Γκάνας και της Τανζανίας.
2. Η Ρωσική Γρίπη (1977): Η Επιστροφή του H1N1
Η επιδημία της Ρωσικής Γρίπης του 1977, αν και πιστεύεται ότι ξεκίνησε στη Βόρεια Κίνα, εξαπλώθηκε ραγδαία και επηρέασε κυρίως άτομα κάτω των 26 ετών. Το στέλεχος του ιού ταυτοποιήθηκε ως H1N1 influenza A. Το ασυνήθιστο σε αυτό το ξέσπασμα ήταν ότι ο ιός H1N1 είχε εξαφανιστεί από τον ανθρώπινο πληθυσμό το 1957, αντικατασταθείς από το στέλεχος H2N2. Το γεγονός ότι ο ιός του 1977 ήταν γενετικά σχεδόν πανομοιότυπος με αυτόν της δεκαετίας του 1950 πυροδότησε την ισχυρή υποψία ότι η επανεμφάνιση οφειλόταν σε διαρροή εργαστηρίου και όχι σε φυσική εξέλιξη, καθώς υπό κανονικές συνθήκες ο ιός θα έπρεπε να είχε συσσωρεύσει γενετικές αλλαγές. Παρόλο που Κινεζικά και Ρωσικά εργαστήρια αρνήθηκαν τη διαρροή, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί την περίπτωση αυτή ως μία από τις πιο πιθανές, λόγω της «παγωμένης» γενετικής σύστασης του ιού.
3. Η Διαρροή Άνθρακα στο Σβερντλόφσκ (1979): Το Στρατιωτικό Μυστικό
Τον Απρίλιο του 1979, η πόλη Σβερντλόφσκ (σημερινό Γεκατερίνμπουργκ) της Σοβιετικής Ένωσης βίωσε ένα καταστροφικό περιστατικό που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 66 ανθρώπους και πολλά ζώα. Η αιτία ήταν η τυχαία απελευθέρωση σπορίων Άνθρακα από το Συγκρότημα 19, μια μυστική στρατιωτική μονάδα μικροβιολογίας που εμπλεκόταν στην ανάπτυξη βιολογικών όπλων. Η διαρροή συνέβη λόγω βλάβης στο σύστημα φιλτραρίσματος του αέρα κατά τη διάρκεια συντήρησης, επιτρέποντας στα θανατηφόρα σπόρια να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα. Αρχικά, η Σοβιετική Κυβέρνηση προσπάθησε να συγκαλύψει το περιστατικό, αποδίδοντας τους θανάτους σε μολυσμένο κρέας. Ωστόσο, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1992, ο Πρόεδρος Μπόρις Γέλτσιν παραδέχτηκε τελικά ότι το ξέσπασμα ήταν αποτέλεσμα ατυχήματος σε στρατιωτική εγκατάσταση.
4. Διαρροές στην Έρευνα των Πριόν (2012, 2019): Ο Αόρατος Εχθρός του Εγκεφάλου
Τα πριόν είναι παθολογικά διπλωμένες πρωτεΐνες που προκαλούν μια ομάδα σπάνιων, θανατηφόρων νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος Creutzfeldt-Jakob (cjd), καταστρέφοντας τον εγκέφαλο. Η έρευνα στα πριόν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς είναι ανθεκτικά στις συνήθεις διαδικασίες αποστείρωσης. Δύο περιστατικά αναδεικνύουν τον κίνδυνο:
- 2012, Πανεπιστήμιο του Τέξας: Το πανεπιστήμιο απέστειλε κατά λάθος ζωντανά δείγματα πριόν σε πολλά εργαστήρια παγκοσμίως, αντί για ανενεργά, λόγω ενός λάθους στην επισήμανση.
- 2019, Γαλλία: Η Έμιλι Ζερμέν, μία νεαρή Γαλλίδα εργαστηριακή υπάλληλος, πέθανε από παραλλαγή της νόσου cjd εννέα χρόνια αφότου μαχαιρώθηκε κατά λάθος τον αντίχειρά της ενώ εργαζόταν σε εργαστήριο πριόν του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών. Το περιστατικό αυτό οδήγησε τις Γαλλικές αρχές στην προσωρινή αναστολή της έρευνας στα πριόν.
5. Η Ευλογιά στο Ηνωμένο Βασίλειο (1978): Το Τελευταίο Θύμα
Το καλοκαίρι του 1978, το Μπέρμιγχαμ του Ηνωμένου Βασιλείου βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα παθογόνο που θεωρούνταν ότι είχε εξαφανιστεί: την ευλογιά. Το περιστατικό ξεκίνησε με τη Τζάνετ Πάρκερ, μια ιατρική φωτογράφο που εργαζόταν στο Ιατρικό Σχολείο του Μπέρμιγχαμ. Στον όροφο ακριβώς πάνω από το σκοτεινό της θάλαμο, ο ιολόγος Δρ. Χένρι Μπέντσον μελετούσε τον ιό της ευλογιάς. Η έρευνα απέδειξε ότι ο ιός διέφυγε μέσω του συστήματος εξαερισμού του κτιρίου, μολύνοντας τη Τζάνετ στο σκοτεινό της θάλαμο. Η κυβέρνηση κινητοποιήθηκε άμεσα, ξεκινώντας μια μαζική εκστρατεία εμβολιασμού και θέτοντας σε καραντίνα πάνω από 500 άτομα. Παρά τις προσπάθειες, η Τζάνετ Πάρκερ υπέκυψε στην ευλογιά τον Σεπτέμβριο του 1978, αποτελώντας το τελευταίο γνωστό θύμα του ιού στον κόσμο. Το τραγικό αυτό συμβάν ενίσχυσε δραματικά την ανάγκη για αυστηρότερα μέτρα βιοασφάλειας και οδήγησε στην καταστροφή των περισσότερων αποθεμάτων του ιού παγκοσμίως.