Ο Σπύρος Μαρκεζίνης υπήρξε μία από τις πιο πολυσυζητημένες και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ελληνικής πολιτικής σκηνής του 20ού αιώνα. Γεννημένος το 1909 σε μια οικογένεια με βαθιές πολιτικές ρίζες, σπούδασε νομική και πολιτικές επιστήμες, αριστεύοντας και ξεκινώντας τη σταδιοδρομία του ως νομικός σύμβουλος του Βασιλιά Γεωργίου Β'. Η πολιτική του πορεία σημαδεύτηκε από απρόσμενες κινήσεις, μεγάλες φιλοδοξίες και την ικανότητα να αναλαμβάνει σημαντικές ευθύνες σε κρίσιμες περιόδους, όπως τη δεκαετία του 1950, όταν ως Υπουργός Συντονισμού εφάρμοσε τολμηρά οικονομικά μέτρα, μεταξύ των οποίων και την ιστορική υποτίμηση της δραχμής.
Η πιο αμφιλεγόμενη στιγμή της καριέρας του ήρθε τον Οκτώβριο του 1973, όταν αποδέχθηκε την πρόταση του Γεωργίου Παπαδόπουλου να σχηματίσει κυβέρνηση με στόχο τη λεγόμενη «φιλελευθεροποίηση» του δικτατορικού καθεστώτος. Ο Μαρκεζίνης επιχείρησε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, προχωρώντας σε κινήσεις όπως η κατάργηση του στρατιωτικού νόμου, η χορήγηση αμνηστείας σε πολιτικούς κρατούμενους και η άρση της λογοκρισίας. Ωστόσο, η προσπάθειά του αυτή βρέθηκε αντιμέτωπη με τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις και τις ραγδαίες εξελίξεις της εποχής, με αποκορύφωμα την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Η πρωθυπουργία του αποδείχθηκε βραχύβια, καθώς ανατράπηκε στις 25 Νοεμβρίου 1973 από το πραξικόπημα του Δημητρίου Ιωαννίδη, ο οποίος έθεσε τέλος στο πείραμα της φιλελευθεροποίησης. Πολλοί αναλυτές συνδέουν την ανατροπή του και με τη στάση του στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, καθώς φέρεται να αρνήθηκε τη διευκόλυνση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς το Ισραήλ. Μετά τη μεταπολίτευση, ο Μαρκεζίνης προσπάθησε να επανέλθει στην πολιτική ζωή με το Κόμμα Προοδευτικών, χωρίς όμως να καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος, οδηγώντας τον τελικά στην απόσυρση και τη συγγραφή του ογκώδους έργου του για τη νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδας.
Ο Σπύρος Μαρκεζίνης έφυγε από τη ζωή το 2000, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά γεμάτη αντιφάσεις. Από τη μία πλευρά, αναγνωρίζεται ως ένας οξυδερκής πολιτικός με βαθιά γνώση των οικονομικών και της ιστορίας, και από την άλλη, κατακρίνεται για τη συνεργασία του με το απριλιανό καθεστώς. Η ζωή του παραμένει ένα σημαντικό κεφάλαιο για την κατανόηση των δυσκολιών και των διλημμάτων που αντιμετώπισε η Ελλάδα σε μια από τις πιο σκοτεινές και μεταβατικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της.