Το καλοκαίρι του 1945, η 13χρονη Μπάρμπαρα Κεντ βρισκόταν στην κατασκήνωση χορού της Κάρμεντιν, κοντά στο Ρουιντόσο του Νέου Μεξικού. Ήταν μια ήσυχη όαση στην έρημο, όπου τα κορίτσια, ηλικίας 10 έως 16 ετών, έκαναν μπαλέτο και μοντέρνο χορό, μακριά από τις σκοτούρες του πολέμου. Ωστόσο, η φαινομενική ηρεμία του τόπου θα διακοπτόταν από ένα γεγονός που θα σημάδευε την ιστορία της ανθρωπότητας και τις ζωές τους για πάντα.
Η κατασκήνωση βρισκόταν μόλις 80 χιλιόμετρα από τον τόπο της δοκιμής «Trinity», όπου οι επιστήμονες του μυστικού Σχεδίου Μανχάταν ετοιμάζονταν για την πρώτη έκρηξη ατομικής βόμβας στον κόσμο. Νωρίς το πρωί της 16ης Ιουλίου 1945, η Κεντ ξύπνησε από ένα τεράστιο τράνταγμα και ένα εκτυφλωτικό φως στον ουρανό, έναν κρότο τόσο ισχυρό που έγινε αισθητός σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η δασκάλα χορού έβγαλε αμέσως τα κορίτσια έξω, φοβούμενη ότι είχε εκραγεί κάποιος θερμαντήρας.
Το «ζεστό χιόνι» της ραδιενέργειας
Κατά τη διάρκεια της δοκιμής, από τον ουρανό άρχισαν να πέφτουν λεπτά, λευκά σωματίδια. Τα κορίτσια, χωρίς να έχουν ιδέα ότι επρόκειτο για ραδιενεργή «στάχτη» (κατάλοιπο της έκρηξης), έτρεξαν να παίξουν μαζί τους, καθώς νόμιζαν ότι έβλεπαν μια σπάνια περίπτωση χιονόπτωσης στην έρημο. Φόρεσαν τα μαγιό τους και έπαιζαν ανέμελα στο ποτάμι.
Η Μπάρμπαρα Κεντ θυμάται: «Τις πιάναμε και τις βάζαμε στο πρόσωπό μας, αλλά αντί να είναι κρύες όπως το χιόνι, ήταν ζεστές. Και σκεφτήκαμε: ‘Ε, είναι καλοκαίρι, λογικό είναι’. Ήμασταν μόνο 13 χρονών». Η τοποθεσία είχε επιλεγεί για την υποτιθέμενη απομόνωσή της, αλλά στην πραγματικότητα, χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν σε ακτίνα 64 χιλιομέτρων, χωρίς να έχουν ενημερωθεί ή προειδοποιηθεί για τη δοκιμή. Το Σχέδιο Μανχάταν κρατήθηκε αυστηρά μυστικό, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μην εκκενωθούν ούτε πριν, ούτε μετά, ακόμα και όταν το ραδιενεργό νέφος συνέχιζε να πέφτει για μέρες.
Οι θανατηφόρες συνέπειες και τα ψέματα
Η βόμβα πλουτωνίου, με την κωδική ονομασία «Gadget», είχε τοποθετηθεί σε έναν πύργο 30 μέτρων. Η έκρηξη ήταν πολύ πιο δυνατή από τις εκτιμήσεις των επιστημόνων. Από τα 13 κιλά πλουτωνίου της βόμβας, μόνο τα 3 προκάλεσαν την έκρηξη, ενώ τα υπόλοιπα σκορπίστηκαν στην ατμόσφαιρα, μολύνοντας την περιοχή. Ενώ ένας γιατρός του προγράμματος είχε προτείνει να μην ξαναγίνει δοκιμή κοντά σε κατοικημένες περιοχές, σχεδόν 500.000 άνθρωποι ζούσαν κοντά στο σημείο. Ο επιστήμονας Ρόμπερτ Άλβαρεζ επεσήμανε ότι ακόμη και μικρές ποσότητες πλουτωνίου μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες, όπως καρκίνο.
Πολλοί κάτοικοι πίστεψαν ότι ήρθε το τέλος του κόσμου. Μια λευκή σκόνη κάλυψε τα πάντα: δέντρα, νερά και ζώα. Σε μια οικογένεια, πέθαναν τα κοτόπουλα και ο σκύλος τους, ενώ τα βοοειδή έπαθαν εγκαύματα στο δέρμα. Μια νοσοκόμα στο Ρόσγουελ κατέγραψε τον θάνατο 35 μωρών μέσα σε έναν μήνα, αλλά η κυβέρνηση καθησύχασε τους πάντες, λέγοντας ότι όλα ήταν ασφαλή. Στα κορίτσια της κατασκήνωσης, οι αρχές είπαν ψέματα, υποστηρίζοντας ότι είχε γίνει έκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών: «Μας καθησύχασαν, αλλά μας είπαν ψέματα», θυμάται η Μπάρμπαρα Κεντ.
Η μόνη επιζήσασα και οι αποζημιώσεις
Χρόνια αργότερα, η Μπάρμπαρα Κεντ έμαθε την τραγική αλήθεια. Στα 30 της χρόνια, συνειδητοποίησε ότι ήταν η μόνη από τα κορίτσια της κατασκήνωσης που είχε επιζήσει. Οι υπόλοιπες είχαν πεθάνει από διάφορες μορφές καρκίνου και ασθενειών που σχετίζονται με την έκθεση στη ραδιενέργεια.
Το 1990, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον Νόμο Αποζημίωσης Έκθεσης σε Ακτινοβολία (RECA), με τον οποίο καταβλήθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια σε εργάτες πυρηνικών εγκαταστάσεων και σε όσους εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια από μεταγενέστερες δοκιμές. Ωστόσο, όσοι εκτέθηκαν από την αρχική δοκιμή Trinity δεν έγιναν ποτέ δεκτοί για αποζημιώσεις. Προσπάθειες γίνονται από γερουσιαστές, όπως ο Μπεν Ρέι Λουτζάν, για να τροποποιηθεί ο νόμος και να συμπεριλάβει τους κατοίκους των περιοχών γύρω από το σημείο Trinity, ώστε να αποδοθεί επιτέλους δικαιοσύνη.