Η ορθογραφία των μετοχών στα νέα ελληνικά

 

Α. Η ενεργητική μετοχή έχει κατάληξη -οντας και γράφεται με -ο, όταν δεν τονίζεται και με -ώ, όταν τονίζεται. Π.χ. διαβάζω - διαβάζοντας, γελώ - γελώντας

Εξαιρείται η μετοχή του ρήματος είμαι, όντας.


Β. Η παθητική μετοχή έχει κατάληξη -μενος, -μένη, -μένο και ισχύουν οι εξής κανόνες:

1. Τα φωνηεντόληκτα ρήματα (με χαρακτήρα φωνήεν) έχουν κατάληξη -μένος. Π.χ. καίω - καμένος.

2. Τα χειλικόληκτα ρήματα (με χαρακτήρα π,β,φ,πτ) έχουν κατάληξη -μμένος. Π.χ. γράφω - γραμμένος.

3. Τα ουρανικόληκτα ρήματα (με χαρακτήρα κ,γ,χ,ττ,σσ) έχουν κατάληξη -γμένος. Π.χ. διώκω - διωγμένος.

4. Τα οδοντικόληκτα ρήματα (με χαρακτήρα τ,δ,θ,ζ) έχουν κατάληξη -σμένος. Π.χ. πείθω - πεπεισμένος.

5. Τα ενρινόληκτα και τα υγρόληκτα ρήματα (με χαρακτήρα μ,ν, λ,ρ) έχουν κατάληξη - μένος. Π.χ. χάνω - χαμένος.

6. Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ώνω έχουν κατάληξη -ωμένος. Π.χ. τελειώνω - τελειωμένος.

7. Τα ρήματα της β' συζυγίας (-ώ που τονίζεται) έχουν κατάληξη -ημένος, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις. Π.χ. αγαπώ - αγαπημένος, αλλά γελώ - γελασμένος.

8. Τα ρήματα της α' συζυγίας (-ω που δεν τονίζεται) κρατάνε το -ι που έχουν στο θέμα τους. Π.χ. γυρίζω - γυρισμένος, δακρύζω - δακρυσμένος.

9. Τα ρήματα που η παθητική μετοχή τους τονίζεται στην παραλήγουσα, έχουν κατάληξη -ωμένος. Π.χ. φαγωμένος.

10. Τα ρήματα που η παθητική μετοχή τους τονίζεται στην προπαραλήγουσα έχουν κατάληξη -ομένος. Π.χ. αυξανόμενος.

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις εξαιρούνται ορισμένα ρήματα της δεύτερης συζυγίας (σε -ώ) που σχηματίζουν μετοχή σε -ώμενος :  τιμώμενος,  αποκτώμενος, αποσπώμενος, κτλ.


Γ.  Στη δημοτική γλώσσα, ιδιαίτερα στο γραπτό και στον επιστημονικό λόγο, γίνεται μεγάλη χρήση των αρχαίων τύπων των μετοχών των ρημάτων. Ακολουθεί ο πίνακας των αρχαίων μετοχών περιλαμβάνει τις συχνότερα εμφανιζόμενες, μαζί με σχόλια για τη σημασία και τη χρήση τους:

 Πίνακας αρχαίων μετοχών παθητικού παρακειμένου σε χρήση στη νεοελληνική γλώσσα

Μετοχή	Ρήμα	Σημασία και παραδείγματα
αναμεμιγμένος	αναμίγνυμαι	= αυτός που έχει αναμειχθεί, αυτός που έχει εμπλακεί αναμεμιγμένος σε σκάνδαλο.
αναπεπταμένος	αναπετάννυμαι	= αυτός που έχει αναπετασθεί (απλωθεί) αναπεπταμένη σημαία
ανασυνδεδεμένος	ανασυνδέομαι	= αυτός που έχει ανασυνδεθεί
ανατεθειμένος	ανατίθεμαι	= αυτός που έχει ανατεθεί ανατεθειμένη παραγγελία,  ανατεθειμένο έργο
ανειλημμένος	αναλαμβάνομαι	= αυτός που έχει αναληφθεί ανειλημμένη υποχρέωση,  ανειλημμένη ευθύνη,  ανειλημμένα ποσά
ανεστραμμένος	αναστρέφομαι	= αυτός που έχει αναστραφεί, αναποδογυρισμένος ανεστραμμένο σχήμα,  ανεστραμμένη πολικότητα,  ανεστραμμένη θερμοβαθμίδα
ανηγμένος	ανάγομαι	= αυτός που έχει αναχθεί ανηγμένη μεταβολή,  ανηγμένη δύναμη ανηγμένη κλίμακα
αντεστραμμένος	αντιστρέφομαι	= αυτός που έχει αντιστραφεί αντεστραμμένοι ρόλοι,  αντεστραμμένοι όροι,  αντεστραμμένο κλάσμα
απεγκατεστημένος, αποεγκατεστημένος	εγκαθιστώμαι εγκαθίσταμαι	= αυτός που έχει απεγκατασταθεί (ή αποεγκατασταθεί) απεγκατεστημένο πρόγραμμα (σε ηλεκτρονικό υπολογιστή)
απεγνωσμένος	απογιγνώσκομαι	= αυτός που έχει περιέλθει σε απόγνωση απεγνωσμένη προσπάθεια,  απεγνωσμένη φωνή
απεσταλμένος	αποστέλλομαι	= αυτός που έχει αποσταλεί ειδικός απεσταλμένος,  απεσταλμένη επιστολή,  απεσταλμένο δέμα
απευθυσμένος	απευθύνομαι	= αυτός που έχει απευθυσθεί απευθυσμένο έντερο =  το απευθυσμένο
απηυδημένος, απηυδισμένος	απαυδώ (απαυδώμαι)	= αυτός που έχει απαυδήσει (που έχει χάσει τη φωνή του), που έχει κουραστεί, εξουθενωμένος
απογεγραμμένος	απογράφομαι	= αυτός που έχει απογραφεί, απογραμμένος απογεγραμμένος κάτοικος
αποδεδειγμένος	αποδεικνύομαι	= αυτός που έχει αποδειχθεί είναι αποδεδειγμένο,  αποδεδειγμένα (επίρρ.)
αποκατεστημένος	αποκαθιστώμαι, αποκαθίσταμαι	= αυτός που έχει αποκατασταθεί καλά αποκατεστημένος = εξασφαλισμένος (οικονομικά, εργασιακά κτλ.), νοικοκυρεμένος αποκατεστημένος = δικαιωμένος (ύστερα από βραχύχρονη ή μακρόχρονη απόρριψη ή ανυποληψία)
απομεμακρυσμένος	απομακρύνομαι	= αυτός που έχει απομακρυνθεί απομεμακρυσμένος συνδρομητής,
απονενοημένος	απονοούμαι	= αυτός που έχει απονοηθεί (= που βρίσκεται σε απόγνωση) απονενοημένο διάβημα = απεγνωσμένη ενέργεια
αποσυνδεδεμένος	αποσυνδέομαι	= αυτός που έχει αποσυνδεθεί αποσυνδεδεμένη συσκευή (από δίκτυο, από άλλη συσκευή κτλ.)
αποσυντεθειμένος	αποσυντίθεμαι	= αυτός που έχει αποσυντεθεί αποσυντεθειμένο πτώμα
αποτεθειμένος	αποτίθεμαι	= αυτός που έχει αποτεθεί αποτεθειμένος οπλισμός,  αποτεθειμένη χειροσυσκευή
αποτετμημένος	αποτέμνομαι	= αυτός που έχει αποτμηθεί
απωθημένος	απωθούμαι	= αυτός που έχει απωθηθεί, απωθημένος) Έβγαλε τα απωθημένα του
αυτοδιηγερμένος	αυτοδιεγείρομαι	= αυτός που έχει αυτοδιεγερθεί αυτοδιηγερμένη διάταξη
αφηρημένος	αφαιρούμαι	= αυτός που έχει αφαιρεθεί αφηρημένα ουσιαστικά,  αφηρημένη έννοια,  αφηρημένη τέχνη
βεβαρημένος, βεβαρυμμένος	βαρύνομαι	= αυτός που έχει βαρυνθεί βεβαρημένο ποινικό μητρώο,  βεβαρημένο παρελθόν,  βεβαρημένος οργανισμός
βεβιασμένος	βιάζομαι	= αυτός που έχει βιασθεί βεβιασμένη ενέργεια,  βεβιασμένη κίνηση,  βεβιασμένο χαμόγελο
γεγυμνωμένος	γυμνούμαι	= αυτός που έχει γυμνωθεί τα οστά τα γεγυμνωμένα (εκκλ.)
δεδηλωμένος	δηλούμαι	= αυτός που έχει δηλωθεί δεδηλωμένος εχθρός αρχή της Δεδηλωμένης = η αρχή της πλειοψηφίας κόμματος που έχει αποδειχθεί με ψηφοφορία στη βουλή
δεδικασμένος	δικάζομαι	= αυτός που έχει δικασθεί το δεδικασμένο = ανέκκλητη δικαστική απόφαση, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί
δεδομένος	δίδομαι	= αυτός που έχει δοθεί δεδομένος = θεωρούμενος ότι υπάρχει ή είναι γνωστος από την αρχή δεδομένη κατάσταση τα δεδομένα (ενός προβλήματος), δεδομένα, επεξεργασία δεδομένων (στην Πληροφορική)
δεδουλευμένος	δουλεύομαι	= αυτός που έχει δουλευθεί (και είναι οφειλόμενος) δεδουλευμένα ημερομίσθια, δεδουλευμένοι τόκοι,  τα δεδουλευμένα
διαδεδομένος	διαδίδομαι	= αυτός που έχει διαδοθεί διαδεδομένος = ευρέως γνωστός, συχνά απαντώμενος, συνηθισμένος
διακεκαυμένος	διακαίομαι διακάομαι	= αυτός που έχει διακαεί διακεκαυμένη ζώνη
διακεκομμένος	διακόπτομαι	= αυτός που έχει διακοπεί διακεκομμένη συνουσία
διακεκριμένος	διακρίνομαι	= αυτός που έχει διακριθεί διακεκριμένος επιστήμονας,  διακεκριμένο στέλεχος
διαλελυμένος	διαλύομαι	= αυτός που έχει διαλυθεί διαλελυμένη οικογένεια,  διαλελυμένη ουσία
διασυνδεδεμένος	διασυνδέομαι	= αυτός που έχει διασυνδεθεί διασυνδεδεμένα δίκτυα
διατεθειμένος	διατίθεμαι	= αυτός που έχει διατεθεί Δεν είμαι διατεθειμένος να υποχωρήσω στις απαιτήσεις του
διατεταγμένος	διατάσσομαι	= αυτός που έχει διαταχθεί διατεταγμένη υπηρεσία
διεσταλμένος	διαστέλλομαι	= αυτός που έχει διασταλεί διεσταλμένη κόρη οφθαλμού
διεστραμμένος	διαστρέφομαι	= αυτός που έχει διαστραφεί διεστραμμένος εγκληματίας
διεφθαρμένος	διαφθείρομαι	= αυτός που έχει διαφθαρεί διεφθαρμένος άνθρωπος
διηγερμένος	διεγείρομαι	= αυτός που έχει διεγερθεί διηγερμένη ενεργειακή κατάσταση (ενός ατόμου),  διηγερμένος ηλεκτρονόμος
διπλοεγγεγραμμένος	διπλοεγγράφομαι	= αυτός που έχει διπλοεγγραφεί διπλοεγγεγραμμένος ψηφοφόρος
εγγεγραμμένος	εγγράφομαι	= αυτός που έχει εγγραφεί εγγεγραμμένος κύκλος, εγγεγραμμένο τετράπλευρο
εγκαταλελειμμένος	εγκαταλείπομαι	= αυτός που έχει εγκαταλειφθεί εγκαταλελειμμένο σπίτι, εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο
εγκατεσπαρμένος	εγκατασπείρομαι	= αυτός που έχει εγκατασπαρεί
εγκατεστημένος	εγκαθιστώμαι εγκαθίσταμαι	= αυτός που έχει εγκατασταθεί εγκατεστημένο πρόγραμμα (σε ηλεκτρονικό υπολογιστή)
εγκεκριμένος	εγκρίνομαι	= αυτός που έχει εγκριθεί εγκεκριμένος τύπος,  εγκεκριμένο φάρμακο
εγνωσμένος	γιγνώσκομαι	= αυτός που έχει γνωσθεί, γνωστός, αδιαμφισβήτητος εγνωσμένο κύρος,  εγνωσμένη αξία
ειλημμένος	λαμβάνομαι	= αυτός που έχει ληφθεί ειλημμένη απόφαση
ειμαρμένος	είμαρται (δεν απαντάται στο πρώτο πρόσωπο)	= αυτός που έχει κληρωθεί (ληφθεί με κλήρο), πεπρωμένος, μοιραίος ειμαρμένη: = το πεπρωμένο, η μοίρα
ειρημένος	λέγομαι	= αυτός που έχει λεχθεί (ρηθεί, ειπωθεί)
εισηγμένος	εισάγομαι	= αυτός που έχει εισαχθεί εισηγμένη μετοχή (στο χρηματιστήριο)
εκπεφρασμένος	εκφράζομαι	= αυτός που έχει εκφρασθεί εκπεφρασμένη άποψη
εκτεθειμένος	εκτίθεμαι	= αυτός που έχει εκτεθεί εκτεθειμένος στον άνεμο
εκτεταμένος	εκτείνομαι	= αυτός που έχει εκταθεί εκτεταμένη έρευνα
εμπεριστατωμένος	εμπεριστατώ	= αυτός που έχει εμπεριστατωθεί (= εξεταστεί (μελετηθεί, γίνει) με πολλή προσοχή) εμπεριστατωμένη μελέτη
εναποτεθειμένος	εναποτίθεμαι	= αυτός που έχει εναποτεθεί εναποτεθειμένες ελπίδες
ενδεδειγμένος	ενδεικνύομαι, ενδείκνυμαι	= αυτός που έχει ενδειχθεί ενδεδειγμένος τρόπος, ενδεδειγμένη ενέργεια,  ενδεδειγμένη λύση
ενδεδυμένος	ενδύομαι	= αυτός που έχει ενδυθεί ενδεδυμένος φως ως ιμάτιον (εκκλ.)
εντεταγμένος	εντάσσομαι	= αυτός που έχει ενταχθεί
εντεταλμένος	εντέλλομαι	= αυτός που έχει ενταλεί εντεταλμένος σύμβουλος,  εντεταλμένος αντιπρόεδρος
εντεταμένος	εντείνομαι	= αυτός που έχει ενταθεί
εξεζητημένος	εκζητούμαι	= αυτός που έχει εκζητηθεί εξεζητημένος τρόπος εξεζητημένη αμφίεση
εξημμένος	εξάπτομαι	= αυτός που έχει εξαφθεί εξημμένα πνεύματα
εξηρμένος	εξαίρομαι	= αυτός που έχει εξαρθεί εξηρμένα προσόντα
εξωνημένος	εξωνούμαι	= αυτός που έχει εξωνηθεί
επανειλημμένος	επαναλαμβάνομαι	= αυτός που έχει επαναληφθεί επανειλημμένη υπόμνηση επανειλημμένως (επίρρ.)
επανορθωμένος	επανορθούμαι	= αυτός που έχει επανορθωθεί
επεκτεταμένος	επεκτείνομαι	= αυτός που έχει επεκταθεί επεκτεταμένη πλευρά (μαθ.)
επενδεδυμένος	επενδύομαι	= αυτός που έχει επενδυθεί επενδεδυμένο κεφάλαιο
επηρμένος	επαίρομαι	= αυτός που έχει επαρθεί, ο οιηματίας, ο φαντασμένος, ο αλαζόνας επηρμένο ύψος
επηυξημένος	επαυξάνομαι	= αυτός που έχει επαυξηθεί έκδοση βελτιωμένη και επηυξημένη
επιβεβαρυμμένος	επιβαρύνομαι	= αυτός που έχει επιβαρυνθεί
επιβεβλημένος	επιβάλλομαι	= αυτός που έχει επιβληθεί επιβεβλημένα μέτρα
επιγεγραμμένος	επιγράφομαι	= αυτός που έχει επιγραφεί
επικεκαλυμμένος	επικαλύπτομαι	= αυτός που έχει επικαλυφθεί
επιτετραμμένος	επιτρέπομαι	= αυτός που του έχει επιτραπεί κάποιο έργο ο επιτετραμμένος (ανώτερος διπλωματικός υπάλληλος που αναπληρώνει τον πρεσβευτή)
ερριμμένος	ρίπτομαι	= αυτός που έχει ριφθεί Λίθοι τε και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα ουδέν χρήσιμά εστιν.
εσβεσμένος	σβέννυμαι	= αυτός που έχει σβεσθεί εσβεσμένη άσβεστος, εσβεσμένο ηφαίστειο
εσκαμμένος	σκάπτομαι	= αυτός που έχει σκαφθεί υπερέβη τα εσκαμμένα = ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια
εσκεμμένος	σκέπτομαι	= αυτός που τον έχει κανείς σκεφθεί, σκόπιμος, προμελετημένος εσκεμμένη ενέργεια
εσπευσμένος	σπέυδω  (σπεύδομαι)	= αυτός που έχει σπευσθεί εσπευσμένη ενέργεια
εσταυρωμένος	σταυρώνομαι	= αυτός που έχει σταυρωθεί ο Εσταυρωμένος (Χριστός)
εστεγασμένος	στεγάζομαι	= αυτός που έχει στεγασθεί εστεγασμένος χώρος
εστεμμένος	στέφομαι	= αυτός που έχει στραφεί εστεμμένος βασιλιάς
εστραμμένος	στρέφομαι	= αυτός που έχει στραφεί
εσφαλμένος	σφάλλομαι	= αυτός που έχει σφαλεί εσφαλμένη άποψη εσφαλμένο αποτέλεσμα
εσφιγμένος	σφίγγομαι	= αυτός που έχει σφιχθεί η μονή του Εσφιγμένου (στο Άγιο Όρος)
ηγιασμένος	αγιάζομαι	= αυτός που έχει αγιασθεί Σάββας ο Ηγιασμένος
ηθελημένος	εθέλω  (εθέλομαι)	= αυτός που έχει «θεληθεί», εσκεμμένος ηθελημένη ενέργεια
ημαρτημένος	αμαρτάνομαι	= αυτός που έχει αμαρτηθεί = εσφαλμένος, λαθεμένος, αποτυχημένος ημαρτημένα = παροράματα, αβλεψίες (ενός βιβλίου) (λατ. errata)
ημιανεπτυγμένος	ημιαναπτύσσομαι	= αυτός που έχει ημιαναπτυχθεί
ηνωμένος	ενούμαι	= αυτός που έχει ενωθεί, ενωμένος Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ), Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)
ηττημένος	ηττώμαι	= αυτός που έχει ηττηθεί ηττημένη ομάδα,  οι νικητές και οι ηττημένοι

καθειλκυσμένος	καθελκύομαι	= αυτός που έχει καθελκυσθεί
καθηγιασμένος	καθαγιάζομαι	= αυτός που έχει καθαγιασθεί
καθημαγμένος	καθαιμάσσομαι	= αυτός που έχει καθαιμαχθεί, αυτός που έχει καταματωθεί, καταματωμένος, αιμόφυρτος καθημαγμένος στρατιώτης καθημαγμένου, καθημαγμένο, καθημαγμένοι, καθημαγμένων, καθημαγμένους, καθημαγμένη οικονομία
κακοανατεθραμμένος	ανατρέφομαι	= αυτός που έχει κακοανανατραφεί κακανατεθραμένο παιδί
καταβεβλημένος	καταβάλλομαι	= εξαντλημένος, αποκαμωμένος (από κούραση, ασθένεια, μεγάλη θλίψη) καταβεβλημένος οργανισμός
καταγεγραμμένος	καταγράφομαι	= αυτός που έχει καταγραφεί καταγεγραμμένη πρόταση
κατατεθειμένος	κατατίθεμαι	= αυτός που έχει κατατεθεί κατατεθειμένο ποσό
κατατετμημένος	κατατέμνομαι	= αυτός που έχει κατατμηθεί
κατειλημμένος	καταλαμβάνομαι	= αυτός που έχει καταληφθεί κατειλημμένος ανελκυστήρας, σήμα κατειλημμένου,  κατειλημμένες θέσεις
κατεσταλμένος	καταστέλλομαι	= αυτός που έχει κατασταλεί κατεσταλμένη λειτουργία
κατεστημένος	καθιστώμαι, καθίσταμαι	= αυτός που έχει κατασταθεί το κατεστημένο
κατεστραμμένος	καταστρέφομαι	= αυτός που έχει καταστραφεί κατεστραμμένη πόλη
κατεψυγμένος	καταψύχομαι	= αυτός που έχει καταψυχθεί κατεψυγμένα ψάρια
κατηγμένος	κατάγομαι	= αυτός που έχει καταχθεί κατηγμένη  (= συντεταγμένη στον άξονα z)
κατηραμένος	καταρώμαι	= αυτός που τον έχουν καταρασθεί κατηραμένος όφις
κατηρτισμένος	καταρτίζομαι	= αυτός που έχει καταρτισθεί
κεκαθαρμένος	καθαίρομαι	= αυτός που έχει καθαρθεί κεκαθαρμένο εμβόλιο
κεκαλυμμένος	καλύπτομαι	= αυτός που έχει καλυφθεί
κεκαμμένος	κάμπτομαι	= αυτός που έχει καμφθεί κεκαμμένος αγκώνας
κεκαρμένος	κείρομαι	= αυτός που έχει καρεί (κουρευτεί) εν χρω κεκαρμένος = κουρεμένος «γουλί»
κεκηρυγμένος	κηρύττομαι	= αυτός που έχει κηρυχθεί κεκηρυγμένος πόλεμος
κεκλεισμένος	κλείομαι	= αυτός που έχει κλεισθεί, κλεισμένος δίκη κεκλεισμένων των θυρών = δίκη χωρίς ακροατήριο (με απαγορευμένη την είσοδο στο κοινό)
κεκλημένος	καλούμαι	= αυτός που έχει κληθεί
κεκλιμένος	κλίνομαι	= αυτός που έχει κλιθεί, γερμένος κεκλιμένο επίπεδο
κεκοιμημένος	κοιμώμαι	= αυτός που έχει κοιμηθεί κεκοιμημένος δούλος = ο νεκρός δούλος (εκκλ.)
κεκονιαμένος	κονιώμαι	= αυτός που έχει κονιαθεί, αυτός που έχει επιχρισθεί τάφος κεκονιαμένος = τάφος ασπρισμένος (και καθαρός εξωτερικά) (εκκλ.)
κεκορεσμένος	κορέννυμαι	= αυτός που έχει κορεσθεί κεκορεσμένο διάλυμα,  κεκορεσμένος ατμός
κεκραμένος	κεράννυμαι	= αυτός που έχει κραθεί κεκραμένος οίνος = νερωμένο κρασί
κεκτημένος	κτώμαι	= αυτός που έχει κτηθεί κεκτημένα δικαιώματα, το Κοινοτικό κεκτημένο κεκτημένη ταχύτητα
κεκυρωμένος	κυρούμαι	= αυτός που έχει κυρωθεί κεκυρωμένο αντίγραφο
κεχαριτωμένος	χαριτούμαι	= αυτός που έχει χαριτωθεί χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία
λελογισμένος	λογίζομαι	= αυτός που έχει λογισθεί λελογισμένη χρήση
λελυμένος	λύομαι	= αυτός που έχει λυθεί, λυμένος λελυμένη άσκηση, λελυμένο πρόβλημα
λογοκεκριμένος	λογοκρίνομαι	= αυτός που έχει λογοκριθεί λογοκεκριμένο δημοσίευμα/κείμενο,  λογοκεκριμένος λόγος
μεμαρτυρημένος	μαρτυρούμαι	= αυτός που έχει μαρτυρηθεί
μεμονωμένος	μονούμαι	= αυτός που έχει μονωθεί (έχει μείνει μόνος) μεμονωμένο παράδειγμα, μεμονωμένη περίπτωση
μεταγεγραμμένος	μεταγράφομαι	= αυτός που έχει μεταγραφεί μεταγεγραμμένος στο Υποθηκοφυλακείο
μετατεθειμένος	μετατίθεμαι	= αυτός που έχει μετατεθεί είναι δυο χρόνια μετατεθειμένος στην επαρχία
νενομισμένος	νομίζομαι	= αυτός που έχει νομισθεί (θεωρηθεί ως πάτριο έθιμο) νενομισμένος όρκος = ο καθιερωμένος όρκος
παραγεγραμμένος	παραγράφομαι	= αυτός που έχει παραγραφεί παραγεγραμμένο αδίκημα
παραδεδεγμένος	παραδέχομαι	= αυτός που έχει παραδεχθεί
παραδεδομένος	παραδίδομαι	= αυτός που έχει παραδοθεί
παρατεθειμένος	παρατίθεμαι	= αυτός που έχει παρατεθεί
παρατεταγμένος	παρατάσσομαι	= αυτός που έχει παραταχθεί παρατεταγμένο άγημα
παρατεταμένος	παρατείνομαι	= αυτός που έχει παραταθεί παρατεταμένο χειροκρότημα, παρατεταμένη ανομβρία
παρεγγεγραμμένος	περιγράφομαι	= αυτός που έχει παρεγγραφεί παρεγγεγραμμένος κύκλος
παρεντεθειμένος	παρεντίθεμαι	= αυτός που έχει περεντεθεί
παρεστιγμένος	παραστίζομαι	= αυτός που έχει παραστιχθεί παρεστιγμένη νότα (μουσ.)
παρεσχημένος	παρέχομαι	= αυτός που έχει παρασχεθεί
παρεφθαρμένος	παραφθείρομαι	= αυτός που έχει παραφθαρεί παρεφθαρμένη γλώσσα
παρηκμασμένος	παρακμάζω (παρακμάζομαι)	= αυτός που έχει παρακμάσει
παρωχημένος	παροίχομαι	= αυτός που έχει παρέλθει παρωχημένοι χρόνοι (ρήματος)
πεπαιδευμένος	παιδεύομαι	= αυτός που έχει παιδευθεί (μορφωθεί), μορφωμένος
πεπαλαιωμένος	παλαιούμαι	= αυτός που έχει παλαιωθεί πεπαλαιωμένος οίνος, πεπαλαιωμένη αντίληψη
πεπατημένος	πατούμαι	= αυτός που έχει πατηθεί πεπατημένη (οδός) = ο ασφαλής γνωστός και συνηθισμένος δρόμος ή τρόπος ακολουθεί την πεπατημένη
πεπειραμένος	πειρώμαι	= αυτός που έχει πειραθεί πεπειραμένος τεχνίτης, πεπειραμένος υπάλληλος
πεπεισμένος	πείθομαι	= αυτός που έχει πεισθεί είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι ...
πεπερασμένος	περαίνομαι	= αυτός που έχει περανθεί πεπερασμένη σειρά,  πεπερασμένο σύνολο
πεπιεσμένος	πιέζομαι	= αυτός που έχει πιεσθεί πεπιεσμένος αέρας
πεπλανημένος	πλανώμαι	= αυτός που έχει πλανηθεί πεπλανημένη εντύπωση
πεπλατυσμένος	πλατύνομαι	= αυτός που έχει πλατυνθεί πεπλατυσμένος ρωστήρας
πεπλεγμένος	πλέκομαι	= αυτός που έχει πλεχθεί/πλακεί πεπλεγμένη συνάρτηση (μαθ.)
πεποιημένος	ποιούμαι	= αυτός που έχει ποιηθεί, που έχει κατασκευασθεί πεποιημένη κρίση (= φτιαχτή, τεχνητή κρίση και όχι πραγματική)
πεποικιλμένος	ποικίλλομαι	= αυτός που έχει ποικιλθεί χρυσό δακτυλίδι πεποικιλμένο με μαργαριτάρια
πεπραγμένος	πράττομαι	= αυτός που έχει πραχθεί τα πεπραγμένα έκθεση πεπραγμένων
πεπρωμένος	πέπρωται	= αυτός που πέπρωται (είναι γραμμένος από τη μοίρα) πεπρωμένο = η μοίρα, η ειμαρμένη
περιβεβλημένος	περιβάλλομαι	= αυτός που έχει περιβληθεί περιβεβλημένος με φωτοστέφανο
περιγεγραμμένος	περιγράφομαι	= αυτός που έχει περιγραφεί περιγεγραμμένος κύκλος
περιελιγμένος	περιελίσσομαι	= αυτός που έχει περιελιχθεί
περιεσκεμμένος	περισκέπτομαι	= αυτός που τον έχει κανείς περισκεφθεί
περιεστραμμένος	περιστρέφομαι	= αυτός που έχει περιστραφεί
περιεσφιγμένος	περισφίγγομαι	= αυτός που έχει περισφιχθεί
περικεκομμένος	περικόπτομαι	= αυτός που έχει περικοπεί περικεκομμένος προϋπολογισμός
περιπεπλεγμένος	περιπλέκομαι	= αυτός που έχει περιπλεχθεί/περιπλακεί περιπεπλεγμένη κατάσταση
περιτετμημένος	περιτέμνομαι	= αυτός που έχει περιτμηθεί
πεφιλημένος	φιλούμαι	= αυτός που έχει φιληθεί (= αγαπηθεί) πεφιλημένος σύζυγος
πεφορτισμένος	φορτίζομαι	= αυτός που έχει φορτισθεί πεφορτισμένη ατμόσφαιρα
πεφωτισμένος	φωτίζομαι	= αυτός που έχει φωτισθεί πεφωτισμένος ηγέτης
προβεβλημένος	προβάλλομαι	= αυτός που έχει προβληθεί προβεβλημένο θέμα,  προβεβλημένη κατάσταση
προδεδικασμένος	προδικάζομαι	= αυτός που έχει προδικασθεί
προδιαγεγραμμένος	προδιαγράφομαι	= αυτός που έχει προδιαγραφεί προδιαγεγραμμένο μέλλον, προδιαγεγραμμένη πορεία, προδιαγεγραμμένα χαρακτηριστικά
προδιατεθειμένος	προδιατίθεμαι	= αυτός που έχει προδιατεθεί είμαι προδιατεθειμένος ... (προετοιμασμένος για κάτι ...)
προεγγεγραμμένος	προεγγράφομαι	= αυτός που έχει προεγγραφεί
προεγκεκριμένος	προεγκρίνομαι	= αυτός που έχει προεγκριθεί
προειλημμένος	προλαμβάνομαι	= αυτός που έχει προληφθεί (= ληφθεί εκ των προτέρων) προειλημμένη απόφαση
προειρημένος	προλέγομαι	= αυτός που έχει προλεχθεί (προρρηθεί, προειπωθεί), ο προειπωμένος
προεκτεταμένος	προεκτείνομαι	= αυτός που έχει προεκταθεί προεκτεταμένη καμπύλη
προεντεταμένος	προεντείνομαι	= αυτός που έχει προενταθεί
προεσκεμμένος	προσκέπτομαι	= αυτός που τον έχει κανείς προσκεφθεί
προηγιασμένος	προαγιάζομαι	= αυτός που έχει προαγιασθεί
προηγμένος	προάγομαι	= αυτός που έχει προαχθεί προηγμένη τεχνολογία,  προηγμένες χώρες
προκαταβεβλημένος	προκαταβάλλομαι	= αυτός που έχει προκαταβληθεί προκαταβεβλημένο μίσθωμα
προκατειλημμένος	προκαταλαμβάνομαι	= αυτός που έχει προκαταληφθεί είμαι προκατειλημμένος (= κατέχομαι από δυσμενή διάθεση έναντι κάποιου ή κάποιας κατάστασης, έχω προκατάληψη)
προκεχωρημένος	προχωρούμαι	= αυτός που έχει προχωρηθεί προκεχωρημένο φυλάκιο
προσβεβλημένος	προσβάλλομαι	= αυτός που έχει προσβληθεί προσβεβλημένα άτομα (από ασθένεια)
προσδεδεμένος	προσδέομαι (προσδούμαι)	= αυτός που έχει προσδεθεί προσδεδεμένος στο άρμα (του, της...) (οπαδός, ακόλουθος, τσιράκι)
προσκεκλημένος	προσκαλούμαι	= αυτός που έχει προσκληθεί, ο προσκαλεσμένος προσκεκλημένα άτομα,  οι προσκεκλημένοι
προστεθειμένος	προστίθεμαι	= αυτός που έχει προστεθεί
προτεθειμένος	προτίθεμαι	= αυτός που έχει προτεθεί
προτεταμένος	προτείνομαι	= αυτός που έχει προταθεί προτεταμένο στήθος
προωθημένος	προωνούμαι	= αυτός που έχει προωθηθεί, προωθημένος προωθημένη άποψη
σεσημασμένος	σημαίνομαι	= αυτός που έχει σημανθεί σεσημασμένος κακοποιός
συγκεκομμένος	συγκόπτομαι	= αυτός που έχει συγκοπεί συγκεκομμένη λέξη
συγκεκραμένος	συγκεράννυμι	= αυτός που έχει συγκραθεί (= συγκερασθεί) συγκεκραμένη μουσική κλίμακα
συγκεκριμένος	συγκρίνομαι	= αυτός που έχει συγκριθεί συγκεκριμένα μέτρα,  συγκεκριμένα ουσιαστικά
συγκεχυμένος	συγχέομαι	= αυτός που έχει συγχυθεί συγκεχυμένη κατάσταση,  συγκεχυμένες πληροφορίες
συμβεβλημένος	συμβάλλομαι	= αυτός που έχει συμβληθεί συμβεβλημένο ταμείο,  συμβεβλημένο φαρμακείο
συμπεφωνημένος	συμφωνούμαι	= αυτός που έχει συμφωνηθεί δεν τήρησε τα συμπεφωνημένα συμπεφωνημένη λύσ
συνδεδεμένος	συνδέομαι	= αυτός που έχει συνδεθεί συνδεδεμένη συσκευή,  άρρηκτα συνδεδεμένος
συνεζευγμένος	συζεύγνυμαι	= αυτός που έχει συζευχθεί συνεζευγμένες ταλαντώσεις, συνεζευγμένα κυκλώματα
συνεπτυγμένος	συμπτύσσομαι	= αυτός που έχει συμπτυχθεί συνεπτυγμένη μορφή
συνεσταλμένος	συστέλλομαι	= αυτός που έχει συσταλεί συνεσταλμένη κοπέλα = ντροπαλή κοπέλα
συνεστραμμένος	συστρέφομαι	= αυτός που έχει συστραφεί συνεστραμμένος συνεστραμμένου συνεστραμμένοι συνεστραμμένων συνεστραμμένους συνεστραμμένο συνεστραμμένα συνεστραμμένο ζεύγος (καλωδίων)
συνεσφιγμένος	συσφίγγομαι	= αυτός που έχει συσφιγχθεί
συνημμένος	συνάπτομαι	= αυτός που έχει συναφθεί συνημμένο έγγραφο,  συνημμένο αρχείο
συνηρημένος	συναιρούμαι	= αυτός που έχει συναιρεθεί συνηρημένα ρήματα
συντεθειμένος	συντίθεμαι	= αυτός που έχει συντεθεί
συντεθλασμένος	συνθλώμαι	= αυτός που έχει συνθλασθεί, ο συντετριμμένος
συντεταγμένος	συντάσσομαι	= αυτός που έχει συνταχθεί συντεταγμένη πολιτεία
συντετμημένος	συντέμνομαι	= αυτός που έχει συντμηθεί συντετμημένη επιλογή, συντετμημένη λέξη
συντετριμμένος	συντρίβομαι	= αυτός που έχει συντριβεί συντετριμμένος (= υπερβολικά θλιμμένος)
συνωφρυωμένος	συνοφρυούμαι	= αυτός που έχει συνοφρυωθεί, συνοφρυωμένος
τεθλασμένος	θλώμαι	= αυτός που έχει θλασθεί τεθλασμένη γραμμή
τεθλιμμένος	θλίβομαι	= αυτός που έχει θλιβεί τεθλιμμένος συγγενής
τεθωρακισμένος	θωρακίζομαι	= αυτός που έχει θωρακισθεί τεθωρακισμένα άρματα
τεταγμένος	τάσσομαι	= αυτός που έχει ταχθεί τεταγμένη (= συντεταγμένη στον άξονα y)
τεταμένος	τείνομαι	= αυτός που έχει ταθεί τεταμένη κατάσταση,  τεταμένη αρμόσφαιρα
τεταπεινωμένος	ταπεινούμαι	= αυτός που έχει ταπεινωθεί αγαλλιάσσονται οστέα τεταπεινωμένα, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην (εκκλ., ν-στός ψαλμός)
τετελεσμένος	τελούμαι	= αυτός που έχει τελεσθεί τετελεσμένο γεγονός, τετελεσμένος μέλλων
τετηγμένος	τήκομαι	= αυτός που έχει τακεί τετηγμένος κηρός
τετμημένος	τέμνομαι	= αυτός που έχει τμηθεί τετμημένη τετμημένης τετμημένες τετμημένων  (= συντεταγμένη στον άξονα x)
τετριμμένος	τρίβομαι	= αυτός που έχει τριβεί τετριμμένη έκφραση
υπεσχημένος	υπισχνούμαι	= αυτός που τον έχει κανείς υποσχεθεί δεν τήρησε τα υπεσχημένα
υπογεγραμμένος	υπογράφομαι	= αυτός που έχει υπογραφεί υπογεγραμμένη σύμβαση
υποδιηρημένος	υποδιαιρούμαι	= αυτός που έχει υποδιαιρεθεί
υποκατεστημένος	υποκαθιστώμαι, υποκαθίσταμαι	= αυτός που έχει υποκατασταθεί

Κάντε εδώ online ασκήσεις για την ορθογραφία των μετοχών στα νέα ελληνικά.

Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος

Περισσότερα θέματα για την ορθογραφία εδώ.