.png)
Κείμενο 1
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από τη συνέντευξη που έδωσε ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο MIT, στον Θανάση Νιάρχο, για την εφημερίδα «Τα Νέα» στις 22/06/2020 (ανακτήθηκε στις 15/07/2022).
Πώς φαντάζεστε πως θα είναι ο κόσμος σε 20 χρόνια με την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας;
Παρότι είμαι πολύ κοντά στις εξελίξεις, τόσο τις επιστημονικές όσο και τις τεχνολογικές που γίνονται σε αυτό το πεδίο, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψω. Για να εξηγήσω το γιατί οι προβλέψεις είναι δύσκολες, ας κάνουμε ένα νοητικό πείραμα γυρίζοντας τον χρόνο 20 χρόνια πριν από το σήμερα, γυρνώντας δηλαδή πίσω στο 2000. Η Google τότε μόλις είχε δημιουργηθεί και εταιρείες, όπως οι Facebook, Twitter, Uber και Airbnb δεν υπήρχαν.
Η τεράστια επίδραση που θα είχε το Ιντερνέτ στην οικονομία, την κοινωνία και την πολιτική ήταν δυσδιάκριτη. Τόσο πολύ που ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman είχε γράψει χαρακτηριστικά το 1998 ότι «Μέχρι το 2005, θα έχει γίνει σαφές ότι η επίδραση του Ιντερνέτ στην οικονομία δεν θα είναι μεγαλύτερη από αυτή της μηχανής του φαξ». Από τη σκοπιά του 2020, μας κάνει εντύπωση πώς μπορεί να έπεσε ο Krugman τόσο έξω. Όχι μόνο μας κάνουν εντύπωση οι λάθος του προβλέψεις, αλλά μας φαίνονται εντελώς φυσικές και προφανείς, ίσως τελεολογικές ύλες οι εξελίξεις που είδαμε τα περασμένα 20 χρόνια. Την ίδια εμπειρία θα έχουμε και τώρα σε σχέση με το 2040. Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει μεγάλα άλματα την τελευταία δεκαετία. Οι αλγόριθμοι έχουν πλέον φτάσει σε εντυπωσιακό επίπεδο στην επεξεργασία φωνής και εικόνας, γίνονται ολοένα καλύτεροι στην επεξεργασία κειμένου και παίζουν δύσκολα παιχνίδια , καλύτερα από τον άνθρωπο.
Μάλιστα η πρόοδος που έχει σημειωθεί σε επιστημονικό επίπεδο έχει ήδη φτάσει στον πραγματικό κόσμο. Η αναζήτηση μέσω φωνής στο κινητό μας είναι ένα παράδειγμα, η αυτόματη αναγνώριση προσώπων από την κάμερα ασφαλείας του σπιτιού μας ένα άλλο, και η αυτοματοποίηση της οδήγησης των αυτοκινήτων ένα τρίτο. Στο άμεσο μέλλον, θα δούμε ότι πολλές εφαρμογές, που θα εμπεριέχουν τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων και θα ενισχύουν την αυτοματοποίηση της ζωής και της εργασίας μας, θα βελτιστοποιούν τις παραγωγικές μας διαδικασίες και θα συνεπικουρούν τα συστήματα υγείας, την επιστημονική έρευνα και τα κέντρα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων κρατών και οργανισμών. Από την άλλη, δεν πιστεύω - και υπό μία έννοια μακάρι να αποδειχτούν λάθος οι προβλέψεις μου - ότι στα επόμενα 20 χρόνια θα δούμε μηχανές με αυτό που λέγεται «γενική τεχνητή νοημοσύνη». Ενώ οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης θα βρίσκονται παντού γύρω μας, κάθε εφαρμογή θα λύνει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα.
Είναι δύσκολο, με βάση την υπαρκτή τεχνολογία, να φανταστώ ότι σύντομα θα κατακτήσουμε τη «γενική τεχνητή νοημοσύνη», ότι θα φτιάξουμε δηλαδή μηχανές που θα μπορούν να μεταφέρουν νοητικές ικανότητες και διαίσθηση από μια νοητική λειτουργία, στην οποία έχουν εκπαιδευτεί και έχουν κατακτήσει, σε μια καινούρια νοητική λειτουργία, που θα θέτουν αυτόβουλα στόχους, που θα είναι δημιουργικές και θα είναι αρκετά αξιόπιστες, ώστε να τους αναθέτουμε μεγάλη αυτονομία.
Κείμενο 2
Η πιο επικίνδυνη στιγμή της ανθρωπότητας
Το ακόλουθο συντομευμένο άρθρο του Stephen Hawking προέρχεται από τον ιστότοπο: iefimerida, Guardian, 07/12/2016 (ανακτήθηκε στις 25.08.2022).
(…) Το διαδίκτυο και οι πλατφόρμες θα επιτρέπουν σε πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων
να συγκεντρώνουν αμύθητο
πλούτο, διατηρώντας επιχειρήσεις με ελάχιστες θέσεις εργασίας, αλλά με τεράστιο κέρδος. Αυτή η εξέλιξη φαντάξει
αναπόφευκτη, αλλά και καταστροφική για τις κοινωνίες. (…) Για μένα η δυνατότητα της χρήσης της τεχνολογίας για
επικοινωνία ήταν μία απελευθερωτική και
θετική εμπειρία. Χωρίς την τεχνολογία δεν θα μπορούσα να εργάζομαι όλα αυτά τα
χρόνια. Παράλληλα, όμως, οι ζωές των πλουσιότερων ανθρώπων, στις πιο ανεπτυγμένες περιοχές
του πλανήτη, είναι «βασανιστικά» ορατές, προσιτές σε οποιονδήποτε έχει
πρόσβαση στο διαδίκτυο, όσο φτωχός κι
αν είναι. Πιο πολλοί άνθρωποι έχουν κινητό, από αυτούς που έχουν πρόσβαση σε
καθαρό νερό και αυτό σημαίνει πως
σχεδόν όλοι μας σε αυτόν τον πλανήτη δεν μπορούμε
να αγνοήσουμε την ύπαρξη αυτής της τεραστίας ανισότητας.
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι άμεσες: ο
αγροτικός κόσμος θα οδηγείται σε φτωχές πόλεις,
με πλοηγό την ελπίδα. Όταν ο κόσμος δει πως η «νιρβάνα» του Instagram δεν είναι
εφικτή ούτε εκεί, θα αναζητήσει καλύτερη τύχη στην απέναντι όχθη, ακολουθώντας το ρεύμα των οικονομικών
μεταναστών και ταξιδεύοντας για μια καλύτερη ζωή. Οι μεταναστευτικές ροές με
την σειρά τους, δοκιμάζουν τις
αντοχές των χωρών που τους υποδέχονται, αυξάνοντας συνεχώς τον πήχη της ετοιμότητας και των υποδομών για τις
τελευταίες. Κάπως έτσι, φθείρεται η κατανόηση των πολιτών και
τροφοδοτείται ο πολιτικός
λαϊκισμός.
Για μένα το πιο σημαντικό είναι πως σήμερα, περισσότερο
από κάθε άλλη στιγμή της ιστορίας, το είδος
μας πρέπει να λειτουργήσει σαν ένα σύνολο, συνεργατικά. Πρέπει να δουλέψουμε
όλοι μαζί. Αντιμετωπίζουμε τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους: κλιματική
αλλαγή, υπερπληθυσμό, επιδημίες, μόλυνση των ωκεανών,
προβλήματα στην τροφική παραγωγή και εξαφάνιση των ειδών. Όλα αυτά πρέπει να μας υπενθυμίζουν ότι
βρισκόμαστε στην πιο επικίνδυνη φάση της ανθρώπινης ανάπτυξης. Έχουμε τα τεχνολογικά μέσα να καταστρέψουμε τον
πλανήτη μας, αλλά ακόμα δεν έχουμε τα μέσα για να ξεφύγουμε
από αυτόν. Ίσως σε κάποια χρόνια να μπορέσουμε να εξαπλωθούμε
και σε άλλους τόπους πέραν της Γης, αλλά ως τότε πρέπει να δουλέψουμε σκληρά,
για να προστατεύσουμε τον μοναδικό μας πλανήτη.
Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει τα έθνη να χτίσουν γέφυρες και όχι τείχη μεταξύ τους. Αλλά για να το
πετύχουμε, θα πρέπει οι ηγέτες του κόσμου να αντιληφθούν πως απέτυχαν και πως
απογοήτευσαν τους πολίτες. Με τους
πόρους να συγκεντρώνονται στα χέρια των λίγων, θα πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε περισσότερο από όσο σήμερα.
Με τις θέσεις εργασίας να μειώνονται, με ολόκληρες βιομηχανίες να κλείνουν, θα πρέπει να βοηθήσουμε τους λαούς να
διασώσουν τον τόπο τους, να προσαρμοστούν
στα νέα δεδομένα της εποχής. Για να
γίνει αυτό, θα πρέπει να τους παρέχουμε την απαραίτητη οικονομική βοήθεια, για όσο χρειαστεί, ώστε να το πετύχουν. (…)
Κείμενο 3
Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Άνω Τελεία, Αθήνα,
Ίκαρος, 2016, σελ. 35.
Α, παντογνωσία με απογοητεύεις
Πώς εσύ που τόσο περιφρονείς
τις ολίγες γνώσεις τα λάθη
τις ανακρίβειες που ενοχοποιούν
την ηρωίδα ιστορία για πολύνεκρες ήττες που επέφερε
απορώ πώς ανέχεσαι να σε αμφισβητεί εξευτελιστικά ένα τελείως άγνωστό μας Άγνωστο.
Εγώ στη θέση σου θα ξέσκιζα τη φήμη μου.
ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα Α
Α1. Στο Κείμενο 1, στις
παραγράφους 2- 4 (« Η τεράστια επίδραση……
μεγάλη αυτονομία»), να αποδώσετε
συνοπτικά (70 - 80 λέξεις) την άποψη του Κ. Δασκαλάκη, σχετικά με το πώς θα
είναι ο κόσμος σε 20 χρόνια, με την
εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Μονάδες
20
Θέμα Β
Β1. Στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 1 («Η τεράστια επίδραση…καλύτερα από τον άνθρωπο»), ο Κ. Δασκαλάκης παραθέτει τη λανθασμένη πρόβλεψη του νομπελίστα οικονομολόγου Paul Krugman. Για ποιο λόγο χρησιμοποιεί, κατά τη γνώμη σας, το συγκεκριμένο παράθεμα (μονάδες 5); Τι επιδιώκει να πετύχει με αυτήν την επιλογή; (μονάδες 5)
Μονάδες
10
Β2. α. Να αξιολογήσετε τη
συνάφεια του τίτλου του Κειμένου 2 με
το θέμα του (μονάδες 5) και τη θέση
που παίρνει ο συγγραφέας απέναντι σε αυτό (μονάδες 5). Η απάντηση σας να μην ξεπερνά
τις 50- 60 λέξεις.
β. Να δώσετε στο Κείμενο 2 έναν κυριολεκτικό και έναν μεταφορικό τίτλο. (μονάδες 5)
Μονάδες 15
Β3. α. Στην
τρίτη παράγραφο του Κειμένου
2 («Για μένα…τον μοναδικό
μας πλανήτη»), ποιο
ρηματικό πρόσωπο κυριαρχεί (μονάδες 1); Τι επιδιώκεται με την χρήση του
(μονάδες 3); Ποια η λειτουργία του ως προς το επικοινωνιακό αποτέλεσμα (μονάδες 3);
β. Αντιμετωπίζουμε τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους: κλιματική αλλαγή, υπερπληθυσμό, επιδημίες, μόλυνση των ωκεανών, προβλήματα στην τροφική
παραγωγή και εξαφάνιση
των ειδών.
Στο παραπάνω απόσπασμα
του Κειμένου 2, ποιο
σκοπό εξυπηρετεί η χρήση του ασύνδετου σχήματος;
(μονάδες
3)
Θέμα Γ
Γ1. Να ερμηνεύσετε τη στάση
του ποιητικού υποκειμένου απέναντι στην παντογνωσία στο Κείμενο 3, αξιοποιώντας τρεις κειμενικούς δείκτες.
Συμφωνείτε ή διαφωνείτε μαζί του και γιατί; Να απαντήσετε σ’ ένα κείμενο
150-200 λέξεων.
Μονάδες
15
Θέμα Δ
Δ1. Ποια είναι η χρησιμότητα της τεχνητής
νοημοσύνης στη ζωή του ανθρώπου; Πιστεύετε ότι
ελλοχεύουν κίνδυνοι από την πλήρη επικράτησή της; Με αφόρμηση
τα Κείμενα 1 και 2, αποφασίζετε να γράψετε ένα άρθρο που θα
δημοσιευτεί στο προσωπικό σας ιστολόγιο, με σκοπό να καταθέσετε την προσωπική
σας άποψη (350 – 400 λέξεις).
Μονάδες 30
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
(Επισημαίνεται ότι οι απαντήσεις που προτείνονται για τα θέματα
είναι ενδεικτικές. Κάθε άλλη απάντηση, κατάλληλα
τεκμηριωμένη, θεωρείται αποδεκτή)
ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα Α
Α1. Στο Κείμενο 1, στις παραγράφους
2- 4 (« Η τεράστια επίδραση…… μεγάλη
αυτονομία»), να αποδώσετε συνοπτικά (70 - 80 λέξεις) την άποψη του Κ. Δασκαλάκη, σχετικά με το πώς θα είναι ο
κόσμος σε 20 χρόνια, με την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε όλες τις πτυχές
της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Απάντηση
Στο
απόσπασμα της συνέντευξής του στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο Κ. Δασκαλάκης διατυπώνει τις απόψεις του για τα αποτελέσματα της τεχνητής νοημοσύνης στον
ανθρώπινο βίο. Συγκεκριμένα, στις παραγράφους
2-4, εκφράζει τη γνώμη του για το πώς θα είναι ο κόσμος σε 20 χρόνια, με την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε όλες
τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Όπως επισημαίνει,
παρά τα άλματα που έχουν σημειωθεί στην τεχνητή νοημοσύνη την τελευταία
δεκαετία και το πλήθος των εφαρμογών της, δεν υπάρχει
απόλυτα ασφαλής πρόγνωση
σχετικά με τις τεχνολογικές
εξελίξεις των επόμενων 20 ετών. Τέλος, εκφράζει την πεποίθηση ότι δύσκολα θα φτιαχτούν τόσο προηγμένες μηχανές, ώστε να
τους ανατεθούν ενέργειες που προϋποθέτουν μεγάλη αυτονομία.
Β1. Στη δεύτερη παράγραφο
του Κειμένου 1 («Η τεράστια επίδραση…καλύτερα από τον άνθρωπο»), ο Κ. Δασκαλάκης παραθέτει τη λανθασμένη πρόβλεψη του νομπελίστα οικονομολόγου Paul Krugman.
Για ποιο λόγο χρησιμοποιεί, κατά τη γνώμη σας, το συγκεκριμένο
παράθεμα ( μονάδες 5 ); Τι επιδιώκει να πετύχει με αυτήν την επιλογή; ( μονάδες 5)
Ο Κ.
Δασκαλάκης υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις για την εφαρμογή της
τεχνητής νοημοσύνης στα επόμενα 20 χρόνια. Για να τεκμηριώσει την άποψη του αυτήν, αναφέρει
τη λανθασμένη πρόβλεψη, που
έκανε το 1998 ο νομπελίστας Paul Krugman για το μέλλον του Ίντερνετ. Επομένως, επικαλούμενος τη διαψευσμένη
αυθεντία του Krugman ως τεκμήριο,
στηρίζει τη θέση του ότι κάθε δική του πρόβλεψη για το μέλλον της τεχνητής
νοημοσύνης θα είναι παρακινδυνευμένη και, επομένως, αδύνατη.
Ο
Δασκαλάκης παραθέτει αυτούσια όσα είχε γράψει ο Krugman για την «ασήμαντη»
επίδραση του Ίντερνετ, για να
καταστήσει αξιόπιστο το τεκμήριο του και να δικαιολογήσει με εύγλωττο, σαφή και παραστατικό τρόπο τη δική του άρνηση να
προβεί σε προβλέψεις. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκει να διαφυλάξει το επιστημονικό του κύρος σε ένα δυναμικό
πεδίο, όπου η εφαρμογή των επιστημονικών επιτευγμάτων είναι άγνωστο πως θα αλλάξει
την καθημερινότητα των ανθρώπων.
Β2. α. Να αξιολογήσετε τη συνάφεια
του τίτλου του Κειμένου 2 με το θέμα του (μονάδες 5) και τη θέση που παίρνει ο συγγραφέας απέναντι σε αυτό (μονάδες 5). Η
απάντηση σας να μην ξεπερνά τις 50- 60 λέξεις.
Απάντηση
·
Ο τίτλος του Κειμένου 2, «Η πιο επικίνδυνη στιγμή της
ανθρωπότητας», (ελλειπτικός και ονοματικός), είναι
συνυφασμένος με το θέμα του,
ότι δηλαδή, η μεγάλη τεχνολογική ανάπτυξη μπορεί να αποβεί καταστροφική τόσο για τα άτομα και τις
κοινωνίες όσο και για τον ίδιο τον
πλανήτη. Αποκρύπτει, όμως,
τον δράστη αυτής της επικινδυνότητας.
·
Υπηρετεί περισσότερο τον ρητορικό του ρόλο παρά τον
πληροφοριακό, καθώς προσελκύει την
προσοχή και το ενδιαφέρον του αναγνώστη (με το επίθετο «επικίνδυνη» να
βρίσκεται μάλιστα σε
υπερθετικό βαθμό), χωρίς όμως να αποκαλύπτει επαρκώς το περιεχόμενο του κειμένου.
· Ταυτόχρονα, σχετίζεται, ως έναν βαθμό τουλάχιστον, και με τη θέση του συγγραφέα ότι οι κρίσιμες στιγμές που βιώνει η ανθρωπότητα πρέπει να οδηγήσουν το ανθρώπινο είδος να συνεργαστεί για τη σωτηρία της. Με την ελλειπτικότητα έχουν αφαιρεθεί στοιχεία από τον τίτλο (τεχνολογικά μέσα, διαδίκτυο), αλλά από την άλλη τονίζεται τόσο η κρισιμότητα της κατάστασης για το σύνολο των ανθρώπων όσο και ο κίνδυνος που διατρέχουν.
β. Να δώσετε στο Κείμενο 2 έναν κυριολεκτικό και έναν μεταφορικό τίτλο. (μονάδες 5)
Απάντηση
-
Κυριολεκτικός τίτλος
: «Οι επιπτώσεις της τεχνολογικής προόδου»/
«Η προστασία της ανθρωπότητας από την
τεχνολογική πρόοδο».
-
Μεταφορικός τίτλος : «Η
παγίδα της τεχνολογίας»/ «Οι κίνδυνοι της τεχνολογικής εισβολής».
Β3. α. Στην τρίτη παράγραφο του
Κειμένου 2 («Για μένα…τον μοναδικό μας
πλανήτη»), ποιο ρηματικό πρόσωπο κυριαρχεί (μονάδες
1); Τι επιδιώκεται με την χρήση του (μονάδες 3); Ποια η λειτουργία του ως προς το
επικοινωνιακό αποτέλεσμα (μονάδες 3);
Απάντηση
·
Το κυρίαρχο ρηματικό
πρόσωπο της τρίτης παραγράφου είναι το α πληθυντικό (« δουλέψουμε», «αντιμετωπίζουμε», «βρισκόμαστε», «προστατεύσουμε»).
·
Με το α πληθυντικό πρόσωπο,
δημιουργείται μια αίσθηση
οικειότητας ανάμεσα στον αρθρογράφο
(πομπό) και τον αναγνώστη (δέκτη), αφού ο πρώτος αποτελεί και αυτός μέρος της ανθρωπότητας που
απειλείται με καταστροφή, από την τεχνολογική πρόοδο. Παράλληλα, εντάσσει τον εαυτό του μέσα σύνολο
ατόμων, π.χ. στους ακροατές του, γίνεται «ένα με αυτούς», μιλάει «μαζί με
αυτούς και γι’ αυτούς»
·
Η χρήση του αποπνέει συλλογικότητα, ενώ ο λόγος
αποκτά αμεσότητα και έτσι πετυχαίνει να
τους ευαισθητοποιήσει, ώστε να αφυπνιστούν μπροστά στην τεχνολογική απειλή.
β. Αντιμετωπίζουμε τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους: κλιματική
αλλαγή, υπερπληθυσμό, επιδημίες,
μόλυνση των ωκεανών, προβλήματα στην τροφική παραγωγή και εξαφάνιση
των ειδών.
Στο παραπάνω απόσπασμα του Κειμένου
2, ποιο σκοπό εξυπηρετεί η χρήση του ασύνδετου
σχήματος; (μονάδες 3)
Απάντηση
Ο πομπός επιλέγει το ασύνδετο σχήμα (λειτουργία), προκειμένου να:
·
Παραθέσει μια σειρά στοιχείων που είναι ομοειδή
και αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο.
Συγκεκριμένα αναφέρεται σε συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς κινδύνους,
που απειλούν την ανθρωπότητα(«κλιματική αλλαγή,
υπερπληθυσμό, επιδημίες, μόλυνση
των ωκεανών, προβλήματα στην τροφική παραγωγή, εξαφάνιση των ειδών)
·
Δίνει έτσι στον λόγο
του ροή, ταχύτητα και ρυθμό.
·
Κάνει τον λόγο (ύφος) του λιτό, απλό, σαφή (σαφές), άμεσο και κατανοητό, καθώς δεν δημιουργούνται πολύπλοκες δομικές και
νοηματικές σχέσεις, αλλά διατάσσονται ο ένας μετά τον άλλον οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι.
· Ταυτόχρονα, το ύφος γίνεται, ζωηρό και παραστατικό, με αποτέλεσμα να ευαισθητοποιεί τον δέκτη, να του προκαλεί προβληματισμό και αγωνία για το μέλλον της ανθρωπότητας, αλλά και να τον αφυπνίζει για να λάβει μέτρα για την σωτηρία του.
Γ1. Να ερμηνεύσετε τη στάση του ποιητικού υποκειμένου
απέναντι στην παντογνωσία στο Κείμενο
3, αξιοποιώντας τρεις κειμενικούς δείκτες. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε μαζί του και γιατί;
Να απαντήσετε σ’ ένα κείμενο
150-200 λέξεων.
Απάντηση
Ενδεικτικοί άξονες της απάντησης:
-Το ποιητικό
υποκείμενο νιώθει απογοητευμένο από την παντογνωσία, την οποία μάλιστα
προσωποποιεί, καθώς της απευθύνει τον λόγο σε έναν νοερό διάλογο,
χρησιμοποιώντας το β’ ενικό πρόσωπο
και μιλώντας της με επικριτική οικειότητα (στ. 1 και 7-10). Ο λόγος της
απογοήτευσης του ποιητικού υποκειμένου είναι η αντιφατική και ανεξήγητη στάση
της προσωποποιημένης παντογνωσίας, που αν και γνωρίζει τα
πάντα, περιφρονώντας κάθε αδυναμία, εξευτελίζεται από το προσωποποιημένο Άγνωστο που την αμφισβητεί και καταρρακώνει τη φήμη της. Το ποιητικό υποκείμενο, με ειρωνικό τρόπο, αμφισβητεί τη σιγουριά του
ανθρώπου, που νομίζει ότι γνωρίζει τα πάντα,
βασιζόμενος στην υποτιθέμενη παντοδυναμία της γνώσης και της λογικής του, ενώ στην ουσία είναι νομοτελειακά αναπόφευκτο να
οδηγηθεί τελικά στον θάνατο και άρα η παντοδυναμία του, όχι μόνο παύει να υφίσταται, αλλά και
γελοιοποιείται, καθώς αποδεικνύεται τραγικά αλαζονική, υπερφίαλή και υβριστική.
- Ο μαθητής/η μαθήτρια διατυπώνει ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματα του/της. Οποιαδήποτε διαπίστωσή από τους μαθητές θεωρείται αποδεκτή, εφόσον μπορεί να τεκμηριωθεί με στοιχεία/χωρία του κειμένου, χωρίς να δίνεται με τρόπο αυθαίρετο.
Δ1. Ποια είναι η χρησιμότητα της τεχνητής
νοημοσύνης στη ζωή του ανθρώπου; Πιστεύετε ότι
ελλοχεύουν κίνδυνοι από την πλήρη επικράτησή της; Με αφόρμηση
τα Κείμενα 1 και 2, αποφασίζετε
να γράψετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στο προσωπικό σας ιστολόγιο, με σκοπό να καταθέσετε την προσωπική
σας άποψη (350 – 400 λέξεις).
Επικοινωνιακό πλαίσιο:
Άρθρο με στοιχεία προσωπικής γνώμης
Τίτλος: «Τεχνητή νοημοσύνη: ανάγκες και κίνδυνοι»/ «Άνθρωπος και ρομπότ: λύσεις και διλήμματα»
Δεν
υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε στην ψηφιακή εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, κατά την οποία τα κάθε
είδους λογισμικά και συσκευές με ενσωματωμένη νοημοσύνη
συμβάλλουν στη διευκόλυνση της καθημερινότητας του ανθρώπου και τη μείωση του χρόνου, τον οποίο καταναλώνει για τη διεκπεραίωση των εργασιών του. Προσωπικά,
θεωρώ ότι η τεχνητή νοημοσύνη καλύπτει πλέον ένα ευρύτατο φάσμα λειτουργιών, οι οποίες αφορούν
διάφορους και διαφορετικούς τομείς της
δραστηριότητάς μας. Ειδικά στην περίοδο της πανδημίας και λόγω της ανάγκης για
κοινωνική αποστασιοποίηση η τεχνητή
νοημοσύνη αποτελεί έναν από τους βασικούς διαύλους συνέχισης της ζωής.
Α’ Ζητούμενο:
Η χρησιμότητα της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή του ανθρώπου
·
Ρομποτική
χειρουργική: Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος η οποία χρησιμοποιείται για πολλές εγχειρίσεις πλέον..
·
Εξυπηρέτηση/ Αναβάθμιση της ζωής ατόμων με σωματική
αναπηρία: Η ρομποτική προσφέρει μία σειρά λύσεων σε ανθρώπους με σωματικές αναπηρίες
(πρόσθετα ρομποτικά μέλη) για τη βελτίωση
της ποιότητας ζωής τους και την επίτευξη της αυτονομίας τους.
·
Οικονομία/ Παραγωγή: Αύξηση της παραγωγής και κάλυψη
των υλικών αναγκών του πληθυσμού σε ελάχιστο χρόνο.
·
Εξ αποστάσεως εκπαίδευση ειδικά κατά την εποχή της
πανδημίας: Συχνότερη αξιοποίηση των μηχανών αναζήτησης και των εφαρμογών αυτόματης
μετάφρασης, όπως το Google Translate, για εκπαιδευτικούς σκοπούς
κατά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, καθώς ανατέθηκαν στους
μαθητές/τριες περισσότερα project/ περισσότερες εργασίες διερευνητικής μάθησης,
ενώ παρουσιάστηκε η ανάγκη εύρεσης
ψηφιακού υλικού από τους/ τις εκπαιδευτικούς για την πραγματοποίηση της σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης.
·
Χρήση ψηφιακών βοηθών στα
έξυπνα τηλέφωνα/ smartphones (π.χ. Siri
σε λειτουργικό σύστημα iOS) για γρήγορη καταγραφή σημειώσεων μαθήματος ή
οργάνωση διαβάσματος θέτοντας υπενθυμίσεις.
Β’ Ζητούμενο: Οι κίνδυνοι
από την πλήρη επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης.
·
Ανθρώπινη επικοινωνία/ Διαπροσωπικές σχέσεις: Προϋποθέτουν τη συναισθηματική αλληλεπίδραση. Η πλήρης επικράτηση της
τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να οδηγήσει τις ανθρώπινες σχέσεις σε εκφυλισμό
και σε μια άνευ όρων τυποποίηση.
·
Πνευματική/ Καλλιτεχνική δημιουργία: Τα πνευματικά και
καλλιτεχνικά δημιουργήματα είναι αποκλειστικά προνόμια του ανθρώπινου
νου και εκπηγάζουν από την εμπειρία, την ευαισθησία, τη φαντασία και την έμπνευση του ανθρώπου. Καμία μηχανή και
κανένα ρομπότ
δεν μπορούν
να βιώσουν τις άπειρες συναισθηματικές αποχρώσεις που μπορεί
να βιώσει ο άνθρωπος.
·
Υπεράσπιση ανώτερων αξιών: Ελλοχεύει ο κίνδυνος της επικυριαρχίας του τεχνικού πολιτισμού έναντι του κοινωνικού και των ανθρωπιστικών αξιών που τον συνθέτουν
· Εξαφάνιση ορισμένων επαγγελμάτων: Η αντικατάσταση κάποιων εργασιών από ρομπότ και λογισμικά θα επιφέρει αύξηση της ανεργίας. Μέριμνα για νέα προγράμματα σπουδών και κατάρτιση, ώστε να μπορούν οι εργαζόμενοι/ες να προσαρμοστούν στη νέα εποχή.
Επίλογος:
Η
εξισορρόπηση ανάμεσα στον κοινωνικό και τεχνολογικό πολιτισμό είναι το
ζητούμενο της εποχής μας. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα χρήσιμο μέσο
διεκπεραίωσης των καθημερινών μας ενεργειών, με σκοπό την εξοικονόμηση χρόνου
και προσπάθειας. Παρόλα αυτά, ο άνθρωπος έχει ανάγκη την αλληλεπίδραση με τους
άλλους, τη συναισθηματική σύνδεση και τη βίωση βαθύτερων συγκινήσεων. Τότε και
μόνο τότε καταξιώνει την ύπαρξή του και νοηματοδοτεί την παρουσία του σε αυτόν
τον κόσμο.
