Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί σου αρέσει να ταξιδεύεις;
Ίσως η πιο απλή ερώτηση με την πιο πολύπλοκη και
υποκειμενική απάντηση. Και αυτό γιατί ο καθένας ταξιδεύει για εντελώς
διαφορετικούς λόγους. Κάποιοι ταξιδεύουν γιατί θέλουν να δουν καινούρια μέρη.
Άλλοι γιατί απλά θέλουν να ξεφύγουν για λίγο από την καθημερινότητα. Άλλοι
γιατί θέλουν να ξεκουραστούν.
Πολλοί νιώθουν την ανάγκη να ανακαλύπτουν νέα μέρη .
Έτσι, από την πρώτη φορά που ταξίδεψαν έξω από την Ελλάδα μέχρι και την πρώτη
φορά που ταξίδεψαν έξω από την Ευρώπη κατάλαβαν πως όσο όμορφη και να είναι η
χώρα μας, όσο και να την αγαπούν, η γη μας έχει τόσα υπέροχα και ξεχωριστά μέρη
που είναι κρίμα να κάθονται στο σπίτι τους και να τα βλέπουν μόνο μέσα από τα
website και τα περιοδικά. Ακόμα, έχουν την ευκαιρία να γνωρίζουν νέες
κουλτούρες.
Ένα μέρος δεν είναι μόνο τα μνημεία και τα κτήριά
του, το φαγητό και η φύση του αλλά οι άνθρωποί του. Οι ταξιδιώτες έχουν
περιέργεια να δουν πώς ζουν άνθρωποι σε άλλες χώρες, ποιες είναι οι συνήθειές
τους, ποια η καθημερινότητά τους, ο τρόπος σκέψης και ζωής τους. Η επαφή με
νέες κουλτούρες είναι από τους πιο σημαντικούς λόγους για να κάνει κανείς ένα
ταξίδι. Μιλώντας με ντόπιους γίνεται αντιληπτή μια διαφορετική πραγματικότητα,
γίνεται φανερό πως δεν υπάρχει μόνο άσπρο και μαύρο αλλά και τόσα άλλα χρώματα και
αντιλήψεις που στη χώρα του ο καθένας μπορεί να μην τις είχε παρατηρήσει.
Ταξιδεύοντας, ο άνθρωπος μαθαίνει πως τίποτα δεν
είναι δεδομένο, πως ακόμα και αν έχει φτιάξει ένα καλά οργανωμένο πλάνο για να
κινηθεί, πάντα θα υπάρξει μια μικρή ευχάριστη έκπληξη που θα του αλλάξει τα
πλάνα. Και αυτό είναι πολύ ωραίο. Όπως και η αίσθηση της πρώτης ημέρας που
φτάνει σε ένα μέρος και καλείται να το ανακαλύψει από το μηδέν, χωρίς να
γνωρίζει τίποτα για αυτό. Τα ταξίδια σε άγνωστα μέρη, ικανοποιούν την παιδική
ανάγκη του ανθρώπου προς αναζήτηση του αγνώστου.
Κάθε ταξίδι μαθαίνει στον ταξιδιώτη και κάτι
καινούριο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που λένε πως το μεγαλύτερο σχολείο είναι το
ταξίδι. Ταξιδεύοντας ο άνθρωπος μαθαίνει να εκτιμά περισσότερο αυτά που έχει ή
να προσπαθεί ακόμα περισσότερο για αυτά που δεν έχει. Ακόμα, συνειδητοποιεί πως
είναι ίσος με τους γύρω του, πως δεν ανήκει σε κάποια ανώτερη φυλή, εκτιμά τα
απλά πράγματα γιατί καταλαβαίνει πως εκεί κρύβεται η ευτυχία. Τέλος, εκτιμά την
ευγένεια και τη βάζει στη ζωή του περισσότερο, ενώ γίνεται και πιο κοινωνικός.
Όταν ταξιδεύουν οι άνθρωποι γίνονται ανοιχτοί σε όλα και έτοιμοι να ενθουσιαστούν
με ένα πίνακα, ένα μικρό γραφικό στενάκι, ένα επιβλητικό μνημείο, έναν άνθρωπο
που μιλάει μια διαφορετική γλώσσα από τη δική τους. Ενθουσιάζονται με ένα τοπίο
ή μια στιγμή της ημέρας, απολαμβάνουν καινούριες γεύσεις και διαφορετικές
μυρωδιές. Τελικά, πάνω απ’ όλα θαυμάζουν τον ίδιο τις τον εαυτό που έχει
καταφέρει να δραπετεύσει για λίγο από την καθημερινότητα τις πόλης και
βρίσκεται εκεί, σε μια ξένη χώρα ευτυχισμένος και έτοιμος να αναζητήσει όλα
αυτά που θα γεμίσουν την ψυχή του συναισθήματα και τα μάτια του με εικόνες.
Μαρία Κόφου, Δημοσιογράφος
(Διασκευή)
Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.
Σύμφωνα με το κείμενο, ποιοι λόγοι ωθούν τον
άνθρωπο να ταξιδεύει και τι κερδίζει από αυτό;
(μονάδες
2)
2.
Να εντοπίσετε τα υποκείμενα των
υπογραμμισμένων ρημάτων και να αναγνωρίσετε τη μορφή τους.
α. Ο άνθρωπος μαθαίνει πως τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Υποκείμενο: _____________________ Μορφή :_________________
β. Κάθε ταξίδι μαθαίνει στον ταξιδιώτη και κάτι
καινούριο.
Υποκείμενο: _____________________ Μορφή :_________________
γ. Και αυτό είναι πολύ ωραίο.
Υποκείμενο: _____________________ Μορφή :_________________
δ. Γίνεται φανερό πως δεν υπάρχει μόνο άσπρο
και μαύρο
Υποκείμενο: _____________________ Μορφή :_________________
(μονάδες
4)
3.
Να διακρίνετε τα αχώριστα μόρια από τις
παρακάτω λέξεις, να τα χαρακτηρίσετε με βάση τη κατηγορία στην οποία ανήκουν
(λόγια/ λαϊκά) και να δημιουργήσετε μία νέα σύνθετη λέξη από αυτά.
Λέξεις |
Αχώριστα μόρια |
Λόγιο/ Λαϊκό |
Νέα σύνθετη Λέξη |
διαφορετική |
|
|
|
έκπληξη |
|
|
|
αγνώστου |
|
|
|
αντιλήψεις |
|
|
|
επιβλητικό |
|
|
|
(μονάδες
3)
4 α. Να
καταγράψετε τα δομικά μέρη (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα) της
δεύτερης και της έκτης παραγράφου του κειμένου.
Παράγραφος 2η
Θεματική πρόταση: _______________________________
Λεπτομέρειες : ___________________________________
Κατακλείδα :
____________________________________
Παράγραφος 6η
Θεματική πρόταση: _______________________________
Λεπτομέρειες : ___________________________________
Κατακλείδα :
____________________________________
(μονάδες
2)
4 β. Να
σχηματίσετε έναν πλαγιότιτλο για κάθε μία από τις παραπάνω παραγράφους.
Παράγραφος 2η:
________________________________________________
Παράγραφος 6η
: ________________________________________________
(μονάδες
1)
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Σε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική σας
εφημερίδα να εκφράσετε τους λόγους που οι άνθρωποι πρέπει να ταξιδεύουν,
αναλύοντας τα οφέλη των ταξιδιών στη ζωή τους.
(μονάδες
8)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Όπως
αναφέρεται στο κείμενο ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να πραγματοποιεί ταξίδια.
Αυτή η ανάγκη μπορεί να ερμηνευθεί με πολλούς τρόπους. Κάποιοι ταξιδεύουν για
να γνωρίσουν καινούργια μέρη, άλλοι για να αποδράσουν από τη καθημερινότητά
τους και άλλοι για να χαλαρώσουν και να ξεκουραστούν. Η ανάγκη αυτή λοιπόν,
τους ωθεί να ανακαλύψουν μέρη και να γνωρίσουν όμοιους ή διαφορετικούς
πολιτισμούς σε σχέση με τους δικούς τους. Όταν έρχονται σε επαφή με έναν
πολιτισμό μαθαίνουν τα ήθη, τα έθιμα και τις ιδιαιτερότητές του. Έτσι,
διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες. Παράλληλα, συναναστρέφονται
ανθρώπους που πριν κάποιες μέρες δεν γνώριζαν με αποτέλεσμα να γίνονται
περισσότερο κοινωνικοί. Κατανοούν ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή τους
και την φιλοσοφούν. Επίσης, ταξιδεύοντας προβαίνουν και σε μία εσωτερική
αναζήτηση, όπου αναθεωρούν τις απόψεις τους, αναδιαμορφώνουν τον εσωτερικό τους
κόσμο και επαναπροσδιορίζουν τις αξίες τους, καθώς παρατηρούν την ποικιλομορφία
του κόσμου. Τέλος, όπως επισημαίνεται και στο κείμενο το ταξίδι αποτελεί ένα
σχολείο που χωράει όλες τις εθνικότητες και τις κουλτούρες γεγονός που
συνειδητοποιεί ένας ταξιδιώτης.
2.
α. Υποκείμενο: Ο άνθρωπος Μορφή : Ουσιαστικό
β. Υποκείμενο: Ταξίδι Μορφή : Ουσιαστικό
γ. Υποκείμενο: Αυτό Μορφή : (Δεικτική)
Αντωνυμία
δ. Υποκείμενο: Πως δεν ... μαύρο Μορφή : (Δευτερεύουσα ονοματική ειδική)
πρόταση
3.
Λέξεις |
Αχώριστα μόρια |
Λόγιο/ Λαϊκό |
Νέα σύνθετη Λέξη |
διαφορετική |
δια |
λόγιο |
διατρέχω
|
έκπληξη |
εκ |
λόγιο |
εκλαμβάνω
|
αγνώστου |
α |
λαϊκό |
άυπνος
|
αντιλήψεις |
αντί |
λόγιο |
αντιλέγω
|
επιβλητικό |
επί |
λόγιο |
επιζητώ
|
4α.
Παράγραφος 2η
Θεματική πρόταση: Πολλοί νιώθουν την ανάγκη να ανακαλύπτουν
νέα μέρη.
Λεπτομέρειες : Έτσι, από την πρώτη φορά … νέες κουλτούρες.
Κατακλείδα : Δεν
υπάρχει
Παράγραφος 6η
Θεματική πρόταση: Κάθε ταξίδι μαθαίνει στον ταξιδιώτη και
κάτι καινούριο.
Λεπτομέρειες : Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που λένε πως το
μεγαλύτερο σχολείο είναι το ταξίδι. Κατακλείδα : Τέλος, εκτιμά την ευγένεια και
τη βάζει στη ζωή του περισσότερο, ενώ γίνεται και πιο κοινωνικός.
4
β.
Παράγραφος 2η:
Η ανάγκη να ταξιδέψεις
Παράγραφος 6η:
Τα ταξίδια είναι ένα είδος σχολείου / Οι αξίες που μαθαίνουμε ταξιδεύοντας
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Τίτλος: (ταξιδεύοντας, τα οφέλη των ταξιδιών, γιατί να
ταξιδεύεις; τα ταξίδια σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο…)
Πρόλογος : Αναφορά στη σημασία των ταξιδιών.
Κυρίως θέμα :
Λόγοι που πρέπει να
ταξιδεύουν οι άνθρωποι:
•
Ξεκούραση
•
Ψυχαγωγία
•
Διακοπή από τη καθημερινή τους ρουτίνα
•
Επανένωση με φίλους
•
Αίσθημα ανακάλυψης καινούργιων τόπων, πολιτισμών
και κουλτούρων
•
Εσωτερική αναζήτηση
•
Επαφή / Γνωριμία με άγνωστους ανθρώπους
Οφέλη των ταξιδιών στον
άνθρωπο
•
Διευρύνονται οι πνευματικοί ορίζοντες και οι
γνώσεις του εμπλουτίζονται
•
Ψυχαγωγείται
•
Κοινωνικοποιείται
•
Αναπτύσσει ικανότητες (π.χ. ενσυναίσθση,
ευαισθητοποίηση, ευελιξία ) και δεξιότητες (εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας)
•
Φιλοσοφεί την καθημερινή του ζωή, καθώς γνωρίζει
έναν άλλον πολιτισμό
•
Μέσω της εσωτερικής αναζήτησης ανακαλύπτει θέλω
του, επιθυμίες ή στοιχεία του εαυτού του
•
Αναδιαμορφώνει τον εσωτερικό του κόσμο
•
Δεν φοβάται να εκτεθεί σε κάτι διαφορετικό από
τον ίδιο
•
Σέβεται τη διαπολιτισμικότητα και τις
ιδιαιτερότητες των συνανθρώπων του
Επίλογος : Κάθε ταξίδι μας κάνει καλύτερο άνθρωπο. Μπορεί
να μας οδηγήσει μακριά στον κόσμο αλλά μας φέρνει κοντά στον εαυτό μας.