Το 2012, ο Nathan Jurgenson έγραψε ένα άρθρο στο The Atlantic με τίτλο «The Facebook Eye». Σε αυτό, προειδοποιεί ότι διατρέχουμε τον κίνδυνο να δημιουργήσουμε ένα «μάτι του Facebook», το οποίο περιγράφει ως « όταν ο εγκέφαλος μας ψάχνει πάντα για μια στιγμή όπου η εφήμερη θολούρα της βιωμένης εμπειρίας θα μπορούσε να μεταφραστεί καλύτερα σε μια ανάρτηση στο Facebook- μια ανάρτηση που θα προσελκύσει τα περισσότερα σχόλια και likes».
«Είναι λίγο ντροπιαστικό γιατί κάνω αίτηση για δουλειές με βασικό μισθό και τόσες πολλές από αυτές μου λένε ότι δεν προσλαμβάνουν. Δεν είναι αυτό που περίμενα. Αποφοίτησα από το κολέγιο με δύο πτυχία και μιλάω τρεις γλώσσες»
Πέρασαν 12 χρόνια από τη δημοσίευση του άρθρου του Jurgenson, και είναι σαφές ότι όχι μόνο έχουμε αναπτύξει ένα «Facebook Eye», αλλά το έχουμε υπερβεί κατά πολύ. Από το Instagram και το Twitter μέχρι το Letterboxd, σχεδόν πάντα συντάσσουµε στο µυαλό µας tweets όταν βιώνουµε κάτι αστείο, δραµατικό ή λυπηρό, φωτογραφίζουµε τα φαγητά µας πριν και αφού τα φάµε ή σκεφτόµαστε πνευµατώδεις κριτικές για να γράψουµε στο Letterboxd για τις ταινίες που παρακολουθούµε πριν καν τελειώσουν.
«Δεν γίνεται για τις αναμνήσεις, αλλά για την προσοχή»
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ενταχθεί τόσο πολύ στην καθημερινή μας ζωή που δεν αμφισβητούμε καν αυτές τις παρείσακτες σκέψεις ή την παρόρμηση που έχουμε να καταγράφουμε κάθε μας κίνηση και εμπειρία.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα, η συγγραφέας Freya India κυκλοφόρησε ένα άρθρο στο ενημερωτικό δελτίο Substack με τίτλο «Δεν χρειάζεται να καταγράφετε τα πάντα», το οποίο έθετε τα πάντα υπό αμφισβήτηση.
Το δοκίμιο υποστηρίχθηκε με αφορμή ένα βίντεο που τραβήχτηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο Παρίσι, το οποίο έδειχνε εκατοντάδες ανθρώπους να καταγράφουν τα πυροτεχνήματα και την αντίστροφη μέτρηση με τα κινητά τους τηλέφωνα. Αντί το πλήθος να βυθιστεί ολοκληρωτικά στον ενθουσιασμό της λήξης ενός ακόμη έτους, παρακολουθούσε τις εορταστικές εκδηλώσεις, ή για την ακρίβεια, τις κατέγραφε μέσω των τηλεφώνων του.
Η India γράφει ότι οι άνθρωποι αιτιολογούν την ανησυχητική τους ανάγκη να καταγράφουν τα πάντα με το επιχείρημα ότι «θέλουν απλώς να θυμούνται τα πράγματα», αλλά αμφισβητεί αυτόν τον ισχυρισμό: «Πιθανότατα δεν θα ξαναδούν ποτέ αυτό το βίντεο, και αν το αναρτούν στο διαδίκτυο, αυτό δεν γίνεται για τις αναμνήσεις, αλλά για την προσοχή».
Με την αγορά εργασίας να γίνεται όλο και πιο σκληρή, οι νέοι βασίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να οδηγηθούν στην επιτυχία, επειδή με αυτό αλλάξει τη ζωή πολλών άλλων πριν από αυτούς
Ενώ απαθανατίζουμε τις πιο προσωπικές μας στιγμές, από τη γέννηση των παιδιών μας, τις κηδείες των γονέων μας, τις αποκαλύψεις εγκυμοσύνης, τις προτάσεις γάμου μέχρι το να πούμε στους συντρόφους μας ότι τους αγαπάμε για πρώτη φορά, η India υποστηρίζει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όχι μόνο μας προκαλούν άγχος, αγωνία και κατάθλιψη, αλλά και ότι αποσπούν πολύ χρόνο από την ήδη πολύ σύντομη ζωή μας: «Νομίζω ότι αν αυτή η γενιά πρόκειται να μετανιώσει για κάτι, αυτό θα είναι ο χρόνος που σπαταλήσαμε για να καταγράψουμε, να επεξεργαστούμε, να φιλτράρουμε και να προωθήσουμε τους εαυτούς μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρόνος που δεν θα πάρουμε ποτέ πίσω».
«Τι θα γινόταν αν χωρίζαμε;»
Η δημοσιογράφος του περιοδικού Dazed, Halima Jibril, περιγράφει την δική της εμπειρία, ώς ένας νέος άνθρωπος που σκέφτηκε να προωθήσει την δουλειά του μέσω των social media, λέγοντας:
«Πριν από την ανάγνωση του δοκιμίου της India, σκέφτηκα να δημιουργήσω έναν λογαριασμό στο TikTok για τη δουλειά μου. Μετά την επιτυχία συγγραφέων όπως η Tara Gonzalez, ανώτερη συντάκτρια μόδας στο Harper’s Bazaar, η οποία ξεκίνησε το TikTok της για τη δουλειά της ως συγγραφέας μόδας στο InStyle.com και τώρα έχει συγκεντρώσει 58,2K followers στην εφαρμογή, αισθάνομαι ότι είναι μία από τις μοναδικές επιλογές για τους δημιουργούς που θέλουν η δουλειά τους να γίνει πιο γνωστή, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε περισσότερα χρήματα και δυνατότητες.
Καθώς καθόμουν στο κρεβάτι, σκεφτόμουν τι θα ήθελα και τι δεν θα ήθελα να μοιραστώ στο διαδίκτυο. Φυσικά, θα έδειχνα τη δουλειά μου, αλλά θα έδειχνα επίσης στον κόσμο ότι είμαι σε σχέση; Οι άνθρωποι λατρεύουν το περιεχόμενο που αφορά τις σχέσεις. Αλλά τι θα γινόταν αν χωρίζαμε; Θα έπρεπε να κάνω ένα από αυτά τα βίντεο ανακοίνωσης, λέγοντας στους ανθρώπους ότι δεν είχα πλέον σχέση; Αυτή η σκέψη με έκανε να στροβιλίζομαι, και το δοκίμιο της India έκανε το άγχος μου γι’ αυτό χειρότερο».
«Ξέρω ότι θυσιάζω την ιδιωτική μου ζωή», λέει στο Dazed η TikToker και ηθοποιός Lohannay Santos. «Αλλά το κάνω επειδή προσπαθώ να φτιάξω μια ζωή για τον εαυτό μου». Η Santos κάνει βίντεο lifestyle στο TikTok εδώ και δύο χρόνια.
Απαθανατίζει την καθημερινότητα της, αναδημιουργεί δημοφιλείς τάσεις του TikTok και κάνει ρομαντικά βίντεο με το αγόρι της, αλλά τα πιο δημοφιλή βίντεο της είναι αυτά στα οποία κλαίει και συζητά ανοιχτά για τις δυσκολίες της να βρει και να διατηρήσει μια δουλειά. Πιο πρόσφατα, έγινε viral επειδή μοιράστηκε ένα βίντεο με την ίδια στους δρόμους της Νέας Υόρκης να μοιράζει φυσικά το βιογραφικό της σε καφετέριες.
Στο βίντεο, κλαίει, λέγοντας στην κάμερα: «Είναι λίγο ντροπιαστικό γιατί κάνω αίτηση για δουλειές με βασικό μισθό και τόσες πολλές από αυτές μου λένε ότι δεν προσλαμβάνουν. Δεν είναι αυτό που περίμενα. Αποφοίτησα από το κολέγιο με δύο πτυχία και μιλάω τρεις γλώσσες».
«Το να είσαι διάσημος μοιάζει με διέξοδο»
Ενώ οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η αγορά εργασίας είναι ισχυρή, η αναζήτηση εργασίας χειροτερεύει τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το 2023, μια έρευνα από το γραφείο εύρεσης προσωπικού Insight Global κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης έκαναν αίτηση κατά μέσο όρο για 30 θέσεις εργασίας, για να λάβουν μόνο κατά μέσο όρο τέσσερις κλήσεις και απαντήσεις. Διαπιστώθηκε επίσης ότι το 55% των ανέργων ενηλίκων έχουν εξαντληθεί από την αναζήτηση νέας εργασίας, με τα στατιστικά στοιχεία να είναι ακόμη υψηλότερα για τη Gen Z, με το 66% να διαμαρτύρεται για εξουθένωση που προέρχεται από την ανεπιτυχή αναζήτηση εργασίας.
Με την αγορά εργασίας να γίνεται όλο και πιο σκληρή, οι νέοι βασίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να οδηγηθούν στην επιτυχία, επειδή με αυτό αλλάξει τη ζωή πολλών άλλων πριν από αυτούς.
Από διασημότητες όπως η Cardi B και η Doja Cat μέχρι προσωπικότητες του διαδικτύου όπως η Emma Chamberlain, η Addison Rae και η Sabrina Bahsoon (Tube Girl), οι περισσότεροι νέοι θέλουν να γίνουν δημιουργοί περιεχομένου.
«Οι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό το είδος [η καταγραφή της ζωής σας και η ανάρτηση στο διαδίκτυο] είναι ένα είδος νομίσματος», λέει στο Dazed η πτυχιούχος μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας Georgia Shakeshaft.
«Οι άνθρωποι απλά πετούν πράγματα στον τοίχο και ελπίζουν ότι θα κολλήσουν. Επειδή η δουλειά είναι τόσο δύσκολη (και δύσκολο να βρεθεί), και το να είσαι διάσημος μοιάζει με διέξοδο».