Η Ιωάννα της Λωραίνης (Jeanne d'Arc), 600 χρόνια μετά τη γέννησή της, παραμένει μία από τις πιο εμπνευσμένες και αμφιλεγόμενες μορφές της ιστορίας. Αγία ή αιρετική; Προικισμένη από τη χάρη του Θεού ή ένα τραγικό θύμα αυταπάτης; Η ζωή της εκτυλίχθηκε σε μια εποχή βαθύτατης πολιτικής και στρατιωτικής κρίσης για τη Γαλλία.
Το διχασμένο βασίλειο και η γέννηση μιας ηρωίδας
Η Ιωάννα γεννήθηκε το 1412 στο χωριό Domrémy, κοντά στη Λωραίνη, σε μια περίοδο όπου η Γαλλία ήταν διαιρεμένη από τον Εκατονταετή Πόλεμο εναντίον της Αγγλίας και τον εμφύλιο μεταξύ των δύο βασιλικών φατριών: των Αρμανιάκ (πιστοί στον Γαλλικό θρόνο) και των Βουργουνδών (σύμμαχοι των Άγγλων).
- Το χάος: Ο Γάλλος βασιλιάς Κάρολος ΣΤ' υπέφερε από ψύχωση, αφήνοντας το βασίλειο σε χάος.
- Η Συνθήκη της Τρουά (1420): Ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ερρίκος Ε', ονομάστηκε διάδοχος του Γαλλικού θρόνου, ενώ ο νόμιμος διάδοχος (Δελφίνος) Κάρολος (μελλοντικός Κάρολος Ζ') αποκληρώθηκε από τη μητέρα του, αναγκάζοντας τον να εγκατασταθεί στην Μπουρζ (Bourges) της κεντρικής Γαλλίας.
- Η προφητεία: Στο χωριό της Ιωάννας, πιστευόταν μία Αρθουριανή προφητεία του Μέρλιν: "Η Γαλλία θα χαθεί από μία γυναίκα, αλλά θα σωθεί από μία Παρθένο από τα σύνορα της Λωραίνης."
Οι οραματισμοί και η θεία αποστολή
Το 1425, σε ηλικία 13 ετών, η Ιωάννα άρχισε να βλέπει οράματα. Όπως περιέγραψε, δέχτηκε την επίσκεψη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και των Αγίων Αικατερίνης και Μαργαρίτας. Οι «φωνές» της επέμεναν ότι της είχε ανατεθεί μια αποστολή από τον Θεό: να διώξει τους Άγγλους από τη Γαλλία και να εξασφαλίσει τη στέψη του Καρόλου στον παραδοσιακό τόπο, τον Καθεδρικό Ναό της Ρενς.
- Η συνάντηση με τον Δελφίνο: Το 1428, οι Άγγλοι πολιορκούσαν την Ορλεάνη, μια στρατηγικής σημασίας πόλη. Οι «φωνές» της Ιωάννας έγιναν πιο πιεστικές. Μετά από αρχική απόρριψη από τον λοχαγό Ρομπέρ ντε Μποντρικούρ, η Ιωάννα, με τη βοήθεια πιστών ιπποτών, κατάφερε να φτάσει στον Δελφίνο στο Σινόν (Chinon).
- Η δοκιμασία: Ο Κάρολος, για να τη δοκιμάσει, αντάλλαξε θέση με έναν αυλικό. Η Ιωάννα, που δεν τον είχε ξαναδεί, τον ξεχώρισε αμέσως μέσα στο πλήθος. Αυτό και η ιδιωτική τους συνομιλία έπεισαν τον Δελφίνο.
Η στρατιωτική επιτυχία και η αποκατάσταση του θρόνου
Πριν από τη μάχη, η Ιωάννα ανακρίθηκε από θεολόγους στο Πουατιέ, οι οποίοι αποφάνθηκαν ότι ήταν «χριστιανή με υψηλό ηθικό επίπεδο». Της δόθηκε μια βασική εκπαίδευση σε τακτικές μάχης και ξεκίνησε για την Ορλεάνη.
- Η απελευθέρωση της Ορλεάνης: Η Ιωάννα έστειλε μια επιστολή στους Άγγλους, υπογεγραμμένη ως “La Pucelle” (Η Παρθένος), απαιτώντας την αποχώρησή τους. Οι Γάλλοι διοικητές ήταν αρχικά απρόθυμοι να την ακολουθήσουν, αλλά οι στρατιώτες είδαν σε αυτήν την παρθένο σωτήρα της προφητείας. Σε τέσσερις αιματηρές ημέρες, οι Γάλλοι επικράτησαν. Η Ιωάννα, αν και τραυματίστηκε δύο φορές, βρισκόταν παντού, εμψυχώνοντας τα στρατεύματα με την κραυγή της: "Εν ονόματι του Θεού!". Η νίκη σήμανε το τέλος της πολιορκίας (1429) και έγινε σημείο καμπής στον πόλεμο.
- Η στέψη του Καρόλου: Μετά από μια σειρά νικών, η Ιωάννα ολοκλήρωσε το πρώτο μέρος της αποστολής της. Στις 17 Ιουλίου 1429, ο Κάρολος στέφθηκε βασιλιάς στον Καθεδρικό Ναό της Ρενς, στην καρδιά εχθρικού εδάφους.
Η προδοσία και το τραγικό τέλος
Με τη στέψη, ο Κάρολος βρήκε τη θέση του χρήσιμης πια. Η Ιωάννα, που ήθελε να επιτεθεί στο Παρίσι, βρέθηκε αντιμέτωπη με τη διαλλακτική διάθεση του νέου βασιλιά, ο οποίος προτιμούσε τη διαπραγμάτευση με τους Βουργουνδούς. Η Ιωάννα, από αναντικατάστατη, έγινε σιγά-σιγά «αγκάθι».
- Η σύλληψη: Τον Μάιο του 1430, η Ιωάννα συνελήφθη από τους Βουργουνδούς στο Compiègne. Ο Κάρολος, είτε δεν προσπάθησε, είτε απέτυχε να την σώσει ή να πληρώσει λύτρα. Η Ιωάννα πουλήθηκε στους Άγγλους τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.
Η δίκη: Τον Φεβρουάριο του 1431, δικάστηκε με την κατηγορία της αίρεσης και της μαγείας. Η δίκη ήταν στημένη και η μοίρα της προδιαγεγραμμένη. Τα κύρια αδικήματά της ήταν δύο:
- Αίρεση: Ισχυριζόταν ότι άκουγε φωνές από τον Θεό.
- Ανδρική ενδυμασία: Η άρνησή της να εγκαταλείψει την ανδρική ενδυμασία (απαγορευόταν από την Παλαιά Διαθήκη).
Η Ιωάννα αντιμετώπισε ώρες ανάκρισης με ψυχραιμία και ευφυΐα, αλλά μάταια. Το πρωί της 30ής Μαΐου 1431, οδηγήθηκε στην πυρά στη Ρουέν (Rouen). Το σώμα της κάηκε τρεις φορές και οι στάχτες της πετάχτηκαν στον Σηκουάνα.
Η αθώωση και η αγιοποίηση
25 χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς Κάρολος επέτρεψε μια δεύτερη δίκη, η οποία αθώωσε την Ιωάννα και εξαγνίστηκε το όνομά της. Το 1920, η Καθολική Εκκλησία την ανακήρυξε επίσημα Αγία. Η Ιωάννα της Λωραίνης παραμένει το εθνικό σύμβολο της Γαλλίας—ένα διαχρονικό παράδειγμα πίστης, θάρρους και του βαρύ τίμηματος της πολιτικής προδοσίας.
.jpg)